8 maji është vendosur si Dita Botërore e Kancerit të Vezoreve dhe i kushtohet ndërgjegjësimit dhe informimit të publikut. Vihet re se kanceri ovarian prek edhe tubat fallopiane dhe peritoneum.
Këto organe janë pjesë e organeve gjenitale të brendshme të gruas dhe ndodhen në legen. Në nivel global, ai njihet si forma e shtatë më e zakonshme e kancerit tek gratë dhe një nga kanceret më agresive të sistemit riprodhues të femrës , pasi shpesh diagnostikohet në faza të avancuara.
Frekuenca
Kanceri i vezoreve vlerësohet se prek rreth 300,000 gra në mbarë botën çdo vit. Në SHBA, është shkaku i pestë kryesor i vdekjes nga kanceri tek gratë. Shanset për shfaqjen e tij rriten me kalimin e moshës, sidomos pas 50 vjetësh, megjithëse mund të ndodhë në çdo moshë. Probabiliteti që të ndodhë është më i madh te gratë me histori familjare të kancerit të vezoreve ose të gjirit në të afërmit e shkallës së parë dhe të dytë.
Simptomat
Kanceri i vezoreve shpesh nuk ka simptoma në fazat e hershme, gjë që e bën të vështirë diagnostikimin e hershëm. Kur shfaqen simptomat, ato zakonisht janë të paqarta dhe jo specifike, që do të thotë se mund t’i atribuohen shumë kushteve të tjera.
Simptomat më të zakonshme përfshijnë dhimbje në zonën e legenit ose barkut, ndjenjën e ngopjes ose rëndimit në bark, rritje të shpeshtësisë së urinimit, ndryshime në funksionin e tretjes si diarre ose kapsllëk, humbje të pashpjegueshme të peshës ose lodhje.
Diagnoza
Kanceri i vezoreve shpesh diagnostikohet përmes një sërë testesh. Testi më i zakonshëm është ekografia e legenit, e cila mund të tregojë anomali në vezore. Teknika të tjera diagnostikuese përfshijnë tomografinë e kompjuterizuar (CT), imazhin e rezonancës magnetike (MRI) dhe testet e gjakut për të zbuluar CA-125, e cila mund të rritet në gratë me kancer ovarian. Gjithashtu, diagnoza përfundimtare rezulton nga një biopsi për të konstatuar përfundimisht praninë e kancerit, në të cilën merret një mostër indi nga vezoret për ekzaminim mikroskopik.
Diagnoza e hershme është kritike për suksesin e trajtimit të kancerit ovarian. Fatkeqësisht, për shkak të mungesës së simptomave specifike në fazat fillestare dhe paqartësisë së përgjithshme të simptomave që shfaqen, shumë gra diagnostikohen në faza të avancuara të sëmundjes.
Për këtë arsye, gratë inkurajohen të monitorojnë nga afër shëndetin e tyre dhe të diskutojnë çdo ndryshim apo simptomë të pazakontë që ndodh me mjekun e tyre për të lehtësuar diagnozën e hershme.
Rreziku gjatë gjithë jetës së zhvillimit të kancerit ovarian për transportuesit e mutacioneve BRCA1 dhe BRCA2
Në rastin e mutacioneve në gjenin BRCA1, incidenca e kancerit ovarian në moshën 70-vjeçare arrin afërsisht 45%, ndërsa mutacionet përkatëse në gjenin BRCA2 paraqesin një rrezik 16.5% në të njëjtën moshë. Gjene të tjera të lidhura me kancerin ovarian janë konfirmuar gjithashtu, ndërsa variantet me rëndësi klinike të panjohur (VUS) mbeten të paqarta.
Vlerësohet se afërsisht 13-15% e pacientëve me kancer ovarian bartin mutacione gjenetike në gjenet BRCA1 dhe BRCA2, kështu që ata e kanë trashëguar shkakun e këtij kanceri nga prindërit e tyre. Përqindja e kancerit të trashëguar ovarian mund të jetë edhe më e lartë pasi numri i varianteve të tij mbetet i panjohur.
Pacientët që dihet se mbartin ndonjë nga mutacionet e mësipërme (BRCA1 dhe BRCA2) ose ndonjë nga 43 gjenet që lidhen me sindromën e Kancerit të Trashëgimisë së Gjirit dhe Vezoreve (HBOC) duhet të monitorohen nga afër. Kjo vlen edhe për pacientët që nuk e dinë statusin e tyre gjenetik, por kanë një histori të fortë familjare të kancerit të gjirit në moshë të re ose kancerit ovarian në çdo moshë.
Ndërhyrjet parandaluese
Procedurat parandaluese të tilla si heqja e tubave fallopiane dhe vezoreve mund të zvogëlojnë mundësinë e kancerit të vezoreve deri në 98%. Ky opsion duhet diskutuar gjithmonë me një gjinekolog dhe gjenetist klinik.
Kirurgjia robotike dhe kanceri i vezoreve
Trajtimi kirurgjik i kancerit ovarian në shumicën dërrmuese të pacientëve përfshin laparotominë, pra kirurgjinë e hapur.
Nëse parandalimi më i mirë i këtij kanceri të veçantë për ju është heqja, duhet pasur kujdes i veçantë për të hequr vezoret të tëra dhe të paprekura. Janë raportuar raste të shumta ku mbeturinat mbetën, për arsye të ndryshme, në bark pas heqjes së vezoreve dhe tubave fallopiane.
Kirurgjia robotike kontribuon në përfundimin me sukses të operacioneve të tilla duke shmangur mbetjet ovariane për shkak të rritjes së ngjitjeve ose dukshmërisë së dobët të fushës kirurgjikale.
