Disa nga shenjat e hershme që po humbasim mendjen tonë janë të dukshme, si humbja e kujtesës, ulja e shpejtësisë së të menduarit dhe vështirësia në kryerjen e detyrave të përditshme. Me kalimin e kohës, ky dëmtim njohës mund të çojë gjithashtu në probleme të sjelljes dhe lëvizshmërisë.
Megjithatë, ka disa shenja më pak të njohura që mund të jenë tregues të hershëm të gjendjes. Dr Byron Creese, lektor i vjetër i psikologjisë në Universitetin Brunel të Londrës, hulumton gamën më të gjerë të simptomave të demencës dhe vë në dukje shenjat më pak të zakonshme që mund të jenë tregues të hershëm të gjendjes neurodegjenerative.
“Ne e dimë se diagnoza e hershme e demencës është shumë e rëndësishme për të ndihmuar njerëzit të marrin mbështetjen e duhur. Për ta bërë këtë, ne duhet të përdorim çdo mjet që kemi në dispozicion. Testet e gjakut ka të ngjarë të jenë të rëndësishme në të ardhmen, por ne gjithashtu duhet të kuptojmë gamën e plotë të simptomave që mund të na japin të dhëna se kush është më i rrezikuar”, vëren pedagogu.
Cilat janë simptomat paralajmëruese?
Një nga karakteristikat kryesore janë ndryshimet në qëndrimin e individëve edhe ndaj atyre që janë afër tyre dhe pa ndonjë arsye të dukshme: “Konsiderohet e rëndësishme të vëzhgohen ndryshimet në sjellje si nervozizmi, agresioni, ndryshimet në humor, ankthi, tërheqja sociale dhe në përgjithësi. ndryshime në sjellje që nuk ekzistonin më parë”, thekson eksperti.
“Këto simptoma të sjelljes mund të shfaqen si simptoma të reja tek të rriturit e moshuar që nuk kanë dëmtime njohëse dhe ka prova që ato mund të jenë shenja e parë e një sëmundjeje themelore siç është sëmundja e Alzheimerit në disa njerëz. Kur këto lloj simptomash ndodhin së bashku me problemet e kujtesës dhe të të menduarit, ato duket se sinjalizojnë një rrezik më të madh të demencës në krahasim me çrregullimet e kujtesës dhe të të menduarit vetëm”, shton ai.
Sipas Shoqatës së Alzheimerit, këto simptoma do të përkeqësohen ndërsa sëmundja përparon. Megjithatë, ekspertët shtojnë se “Kur një person me demencë fillon të sillet në mënyra që janë jashtë karakterit, disa njerëz mund të supozojnë se kjo është një simptomë e vetë gjendjes, gjë që nuk është gjithmonë kështu. Prandaj, konsiderohet të jetë një shkak i rëndësishëm pas këtyre sjelljeve.”
Treguesi në dush
Sipas një studimi nga Universiteti i Çikagos, një dobësim i madh i shqisave të nuhatjes mund të jetë një paralajmërim i hershëm. Kjo simptomë është më e dukshme kur jemi në dush dhe për rrjedhojë, pamundësia për të nuhatur parfume të forta, si xhel dushi dhe shampo është një tregues . Studiuesit studiuan shqisën e nuhatjes në 515 të moshuar, me shpresën për të zhvilluar një test të nuhatjes, të ngjashëm me testet e shikimit dhe dëgjimit.
Profesor Jayant M Pinto, profesor i kirurgjisë në Universitetin e Çikagos, tha: “Ky studim ofron një tjetër tregues se si rënia e shpejtë e shqisave të nuhatjes është një tregues shumë i mirë i asaj që do të ndodhë në tru. Ne ishim në gjendje të tregonim se vëllimi dhe forma e lëndës gri në rajonet e nuhatjes dhe të trurit të lidhura me kujtesën e subjekteve me rënie të shpejtë të nuhatjes ishte më e vogël në krahasim me subjektet me rënie më pak të rëndë të nuhatjes.”
