Një studim i ri ka zbuluar se antioksidantët si vitaminat C dhe E aktivizojnë një mekanizëm që stimulon rritjen e enëve të reja të gjakut në tumoret e kancerit, duke i ndihmuar ata të rriten dhe përhapen.
Studiuesit thonë se gjetjet e tyre nxjerrin në pah rrezikun e mundshëm të marrjes së suplementeve antioksidantë, kur ato nuk janë të nevojshme.
Për t’u rritur dhe për të dhënë metastaza, tumoret e kancerit kanë nevojë për një furnizim të vazhdueshëm me gjak të pasur me oksigjen dhe lëndë ushqyese. Dhe kjo kërkon formimin e enëve të reja të gjakut nga ato ekzistuese, një proces i quajtur angiogjenezë.
Kur indet janë të uritura nga oksigjeni (hipoksia), qelizat e kancerit në zonën e prekur, dërgojnë sinjale kimike për të marrë qelizat endoteliale që rreshtojnë enët e gjakut për të formuar enë të reja. Një studim i ri nga studiuesit në Institutin Karolinska të Suedisë, ka ekzaminuar mekanizmat e angiogjenezës dhe ka gjetur se antioksidantët luajnë një rol të papritur në rritjen dhe përhapjen e tumoreve.
“Ne kemi zbuluar se antioksidantët aktivizojnë një mekanizëm që shkakton tumoret e kancerit të formojnë enë të reja gjaku, gjë që është befasuese pasi më parë mendohej se antioksidantët kanë një efekt mbrojtës”, tha Martin Bergö, autori përkatës i studimit.
“Enët e reja të gjakut ushqejnë tumoret dhe mund t’i ndihmojnë ata të rriten dhe përhapen”.
Normalisht, antioksidantët pastrojnë radikalet e lira të oksigjenit nga qelizat e trupit dhe parandalojnë ose zvogëlojnë dëmtimin e shkaktuar nga stresi oksidativ. Stresi oksidativ dihet se dëmton ADN-në dhe rregullon përparimin e kancereve të ndryshme, duke përfshirë ato të gjirit, mushkërive, mëlçisë, zorrës së trashë, prostatës, vezores dhe trurit.
“Nuk ka nevojë të kesh frikë nga antioksidantët në ushqimin normal, por shumica e njerëzve nuk kanë nevojë për sasi shtesë të tyre”, tha Bergö. “Në fakt, mund të jetë i dëmshëm për pacientët me kancer dhe njerëzit me një rrezik të lartë të kancerit.”
Studiuesit kishin treguar më parë se antioksidantët si vitaminat C dhe E përshpejtonin rritjen dhe përhapjen e kancerit të mushkërive duke stabilizuar një proteinë të quajtur BACH1. Proteina aktivizohet kur nivelet e radikalëve të lirë të oksigjenit në trup bien, gjë që mund të ndodhë kur futen antioksidantë shtesë në dietë, ose kur ndodhin mutacione spontane në tumore, duke aktivizuar prodhimin e antioksidantëve.
Në studimin aktual, studiuesit kryen pjesën më të madhe të punës së tyre mbi kancerin e mushkërive duke përdorur organoidë me kancer të mushkërive të kultivuara nga pacientët, por gjithashtu bënë studime mbi minj dhe mostra të tumoreve të gjirit dhe veshkave të njeriut. Ata zbuluan se tumoret në të cilat aktivizohej BACH1, qoftë nga gëlltitja e antioksidantëve ose nga mbishprehja e gjenit BACH1, prodhonin më shumë enë gjaku të reja dhe ishin shumë të ndjeshme ndaj frenuesve të angiogjenezës.
Ilaçet frenuese të angiogjenezës përdoren për të trajtuar kancerin, por efektet janë të ndryshme dhe ato mund të prodhojnë efekte anësore.
“Shumë prova klinike kanë vlerësuar efikasitetin e frenuesve të angiogjenezës, por rezultatet nuk kanë qenë aq të suksesshme sa pritej”, tha Ting Wang, autori kryesor i studimit.
Studiuesit zbuluan se BACH1 gjithashtu mund të nxisë angiogjenezë me një mekanizëm që nuk kërkon hipoksi; domethënë, tumoret mund të formojnë enë të reja gjaku në prani të niveleve normale të oksigjenit. Ata zbuluan gjithashtu se BACH1 rregullohet në mënyrë të ngjashme me faktorin 1-alfa që nxit hipoksinë e proteinës (HIF-1-alfa), shprehja e të cilit është implikuar në rritjen dhe metastazën e tumorit të drejtuar nga angiogjeneza, duke sugjeruar që të dy proteinat të punojnë së bashku.
“Studimi ynë hap derën për mënyra më efektive për të parandaluar angiogjenezën në tumore,” tha Wang. “Për shembull, pacientët, tumoret e të cilëve shfaqin nivele të larta të BACH1 mund të përfitojnë më shumë nga terapia kundër angiogjenezës sesa pacientët me nivele të ulëta BACH1.”
Studiuesit tashmë po shohin përpara për studimet e ardhshme.
“Hapi tjetër është të shqyrtojmë në detaje se si nivelet e oksigjenit dhe radikalëve të lirë mund të rregullojnë proteinën BACH1 dhe ne do të vazhdojmë të përcaktojmë rëndësinë klinike të rezultateve tona. Ne gjithashtu do të bëjmë studime të ngjashme në forma të tjera të kancerit si kanceri i gjirit, veshkave dhe lëkurës”, tha Wang.
Studimi u botua në The Journal of Clinical Investigation.
