Pasi u vu nën presionin e një demonstrate masive javën e kaluar, kur rreth 100,000 njerëz dolën në rrugë kundër një “kulture të dhunës” në Beograd, presidenti serb Aleksandar Vuçiç mblodhi mbështetësit e tij nga i gjithë vendi në Beograd këtë të premte.
Pas disa vrasjeve në fillim të majit, në Serbi pati kritika në rritje ndaj stacioneve televizive që mbështesin regjimin autokratik të Vuçiçit dhe në të cilat dhuna dhe kriminelët nënvlerësohen – përfshirë kriminelët e luftës, që thonë fjalën e tyre sikur të ishin pjesë e shoqërisë kryesore.
Demonstrata e javës së kaluar ishte më e madhja që nga përmbysja e regjimit të Slobodan Millosheviçit në vitin 2000. Ajo tregoi dëshpërimin dhe zemërimin e shumë serbëve pas ngjarjeve në fillim të muajit që lanë 16 persona të vdekur dhe regjimi nuk iu përgjigj në mënyrë të shpejtë këtyre akteve të dhunës.
Tensionet në veri të Kosovës
Si në disa raste në të kaluarën, Vuçiç u përpoq të premten të largonte vëmendjen nga situata e brendshme politike duke inskenuar konflikte në veri të Kosovës. Vuçiç i dha urdhër ushtrisë pak para orës 14:00 për të rritur gatishmërinë luftarake në nivelin më të lartë. Ministri i Mbrojtjes Millosh Vuçeviç tha se ushtria serbe do të sillet në kufirin me Kosovën dhe do të mbrojë sovranitetin e Serbisë dhe të drejtën e jetës së të gjithë qytetarëve të saj. “Është e qartë se po kryhet terror ndaj komunitetit serb në Kosovë”, tha Vuçeviç.
Pasi shqiptarët u zgjodhën kryetarë komunash në katër komunitetet me shumicë serbe në veri të Kosovës, sepse shumica e serbëve i kishin bojkotuar zgjedhjet lokale me udhëzime nga Beogradi, ata tani filluan punën e tyre. Sirenat mund të dëgjoheshin në komunitetet veriore të premten dhe qytetarët u kërkuan të mblidheshin jashtë zyrave komunale për të parandaluar hyrjen e kryetarëve të rinj. Kjo është arsyeja pse njësitet speciale të policisë erdhën në veri të Kosovës. Në Zveçan policia përdori gaz lotsjellës dhe bomba shokuese dhe u dëgjuan të shtëna. Një automjet policie është vandalizuar dhe djegur. Ndërkohë, shumë serbë nga veriu i Kosovës kishin udhëtuar drejt Beogradit për mitingun e Vuçiqit.
Trazirat në Zveçan
Vuçiç kishte paralajmëruar kohë më parë se do të jepte dorëheqjen si kryetar i Partisë Progresive Serbe (SNS) – gjë që gjithsesi duhet ta kishte bërë vite më parë sipas kushtetutës. Ai gjithashtu planifikon të themelojë një lëvizje apo parti të re politike. Sipas vëzhguesve në Beograd, Vuçiç mund të arrinte dy gjëra me këtë: Së pari, ai mund të distancohej nga anëtarët e SNS-së që kanë tërhequr vëmendjen përmes korrupsionit dhe krimit, dhe të vendosej si kreu i një lëvizjeje të re, “të pastër”.
Së dyti, krijimi i një partie satelitore bazuar në modelin e Rusisë së Bashkuar mund të përmirësojë mbajtjen e pushtetit. Nacionalistët dhe agjitatorët ekstremë mund të mbeten në SNS dhe ai mund ta portretizojë veten si më të moderuar. Mbetet e hapur nëse Vuçiç do të japë dorëheqjen si kryetar partie në ditët në vijim.
Autobusët nga i gjithë vendi, por edhe nga Kosova e Bosnje-Hercegovina, kishin ardhur në Beograd që në orët e mëngjesit. Sipas organizatorëve, duhet të jetë “takimi më i madh në historinë e Serbisë”. Pas demonstratave të kundërshtarëve të regjimit në vitin 2019, Vuçiç kishte mbledhur edhe mbështetësit e tij. Në atë kohë kishin ardhur edhe nga Vjena. Ka pasur ngjarje të ngjashme masive në Serbi në vitet 1980 dhe për Presidentin Slobodan Millosheviç.
Disa nga mbështetësit e Vuçiqit kanë veshur bluza me me logot e kanaleve televizive Pink TV dhe TV Happy. Punonjësve të kompanive publike dhe institucioneve shtetërore iu kërkua të udhëtonin në Beograd për të treguar besnikërinë e tyre ndaj Vuçiçit. Në Serbi dhe vende të tjera në Evropën Juglindore, qytetarët marrin një punë në administratën publike vetëm nëse i bashkohen partisë qeveritare.
Mbështetësit e Aleksandër Vuçiqit u sollën me dhjetëra autobusë.
Pak ditë më parë, sindikata e pavarur e arsimtarëve në Serbi u bëri thirrje punonjësve të arsimit, të cilët janë nën presion për të shkuar në tubim politik kundër vullnetit të tyre, që të paraqiten për ndihmë dhe mbështetje ligjore.
/Përshtatur nga Der Standard/
