Ish-deputeti Genc Pollo në një artikull të botuar New Europe analizon situatën politike në vend, zhvillimet në rradhët e opozitës, por edhe raportet e krijuara me Ambasadoren amerikane në Tiranë, Yuri Kim.
Pollo e nis analizën e tij me Kuvendin Kombëtar të PD të mbajtur më 11 dhjetor në stadiumin “Air Albania”, për të cilën thotë se kjo ngjarje politike ishte një risi në shumë drejtime.
Ish-deputeti, i cili është një nga 29 emrat e Këshillit të Rithemelimit të PD-së, zgjedhur nga ky Kuvend shkruan se një nga risitë ishte thirrja e drejtpërdrejtë e zotit Berisha drejtuar zonjës Yuri Kim, ambasadores së SHBA-së, që të mos t’i ngjasonte homologu i saj sovjetik në fund të viteve 1950, kur Shqipëria ishte pjesë e Traktatit të Varshavës.
“Berisha nxitoi të shtonte se ai gjithmonë besonte se blloku i drejtuar nga Moska ishte një perandori e keqe, ndërsa Shtetet e Bashkuara kanë qenë një fener i qëndrueshëm i lirisë për botën.
Shumë do të habiteshin kur e dëgjonin këtë nga një lider i cili mburrej se ishte i pari nga bashkëmoshatarët e tij të Evropës Lindore që kërkoi zyrtarisht anëtarësimin në NATO, në fillim të viteve 1990 dhe për ta arritur atë si kryeministër në vitin 2009. Në të vërtetë, ai u prit si President i Shqipërisë në Shtëpia e Bardhë nga presidentët George HË Bush dhe Bill Clinton dhe ai gjithashtu priti zyrtarisht Presidentin George W. Bush në Tiranë.
Berisha gjithmonë e ka shpallur me zë të lartë “atlantizmin” e tij dhe ka qëndruar në anën e SHBA-së në luftërat në ish-Jugosllavi, në Irak dhe Afganistan duke kontribuar me trupa; ai gjithashtu priti me urdhër të qeverisë amerikane refugjatë që askush tjetër nuk do të pranonte, si ekstremistët ujgurë nga kampi i Gjirit të Guantanamos dhe luftëtarët iranianë të rezistencës të ndjekur nga regjimi despotik i ajatollahëve”, thuhet më tej në analizë.
Në vijim theksohet se Kryeministri Edi Rama, pasi mori mandatin e parë në 2013, bëri gjithashtu favore për SHBA-në duke trefishuar numrin e azilkërkuesve iranianë dhe duke pranuar së fundmi afganë që punonin për entitetet amerikane.
Por sipas Pollos, Rama arriti diçka të paprecedentë: ai i mbylli gojën ambasadorit të SHBA për shkeljet e tij të shumta dhe serioze që përfshinin demokracinë dhe sundimin e ligjit. Ai gjithashtu arriti që ndonjëherë t’i mbulonin këto shkelje. Ministri i Brendshëm i Ramës, Saimir Tahiri 2013-2017 përballet me akuzat për korrupsion dhe trafik narkotikësh dhe ka apeluar dënimet e tij për këto akuza. Ai mbikëqyri një kultivim të madh dhe të paprecedentë të kanabizimit në vitin 2016.
Në artikull thuhet se Ambasadori i atëhershëm i SHBA Donald Lu, në kundërshtim me raportet shtetërore dhe të tjera ndërkombëtare, vazhdoi të lavdëronte luftërat e tij kundër drogës. Tahiri madje u përfshi në delegacionin e udhëhequr nga Rama që vizitoi Shtëpinë e Bardhë në prill 2016, i ulur përballë Presidentit Barack Obama. Kur prokurorët më në fund ndoqën Tahirin në vjeshtën e 2017, Lu e mbrojti publikisht duke e krahasuar çështjen gjyqësore me një gjykatë të epokës komuniste.
“Pasardhësja e tij Yuri Kim nuk ka ecur shumë më mirë. Kim ka deklaruar vazhdimisht se prioritetet e saj do të ishin promovimi i demokracisë në Shqipëri dhe përmirësimi i lidhjeve të mbrojtjes me SHBA-në.
Një raport i medias investigative, tregoi se si pasuri të konsiderueshme të disa bazave të marinës shqiptare iu dhanë zhvilluesve të pronave, pranë qeverisë. Kjo ka penguar seriozisht kapacitetin detar të Shqipërisë, anëtare e NATO-s. Gazetari gjeti shkelje të rënda në procedurat e transferimit të aseteve dhe pretendoi korrupsionin zyrtar si motiv.
Çështja është sjellë në vëmendjen e publikut pasi një oficer i marinës, i cili u rezistoi urdhrave të qeverisë dhe si pasojë u pushua nga puna, ka denoncuar publikisht mashtrimin dhe e ka referuar çështjen në Prokurori.
Por, ambasadorja amerikane, e pashqetësuar, është shfaqur tej mase në publik, duke shkëmbyer urime me politikanët që janë të dyshuarit kryesorë në raport.
Për çështjen e demokracisë, ambasadorja Kim, së bashku me kolegët e saj evropianë, ndërmjetësuan një marrëveshje në vitin 2020 për reformën zgjedhore mes qeverisë dhe opozitës. Nuk është gjë e lehtë duke pasur parasysh politikën shumë të polarizuar në vend dhe jo pak, duke pasur parasysh mangësitë serioze të zgjedhjeve të kaluara. Qeveria megjithatë nuk priti që të thahej boja e marrëveshjes për të ndryshuar në mënyrë të njëanshme formulën e shpërndarjes së mandateve zgjedhore në favor të saj. Ambasadorja Kim ishte e vetmja që argumentoi se ndryshimet e qeverisë nuk shkelnin në fakt marrëveshjen e ndërmjetësuar ndërkombëtarisht.
Qëndrime të tilla të njëanshme, të shoqëruara me atë që shihej si sjellje e kërkimit të vëmendjes “si të famshmëve”, tashmë kishin nxitur kritika ndaj ambasadorit të SHBA”, vijon artikulli.
Në analizën e botuar në New Europe, Pollo sjell në vëmendje se më 19 maj të këtij viti, Sekretari Amerikan i Shtetit, Anthony Blinken, miratoi shpalljen publike të zotit Berisha si të pakualifikuar për të hyrë në Amerikë për shkak të korrupsionit.
Vendimi, nën autoritetin e të ashtuquajturit Seksioni 7031 (c) i Departamentit të Shtetit, u vu gjerësisht në pikëpyetje nga shumë njerëz, përfshirë anëtarët e Kongresit të SHBA, pasi Berisha ka qenë tetë vjet jashtë pushtetit; më tej, kritikat e tij ndaj qeverisë Rama shpesh pasohen me raporte të ndryshme të Departamentit të Shtetit.
Ambasadorja Kim i kërkoi pa sukses KQZ që të anulojë mandatin parlamentar të Berishës. Më pas ajo i bëri presion kryetarit të Partisë Demokratike Lulzim Basha për ta përjashtuar nga grupi parlamentar i partisë; ajo madje doli publikisht për këtë çështje duke përdorur thënie fyese të Enver Hoxhës, liderit shumëvjeçar komunist.
Kur përfundimisht Basha përmbushi kërkesën e Kimit, Berisha reagoi dhe nisi një sërë takimesh me bazën e partisë.
“Me Bashën të paaftë për të shënuar një fitore të vetme zgjedhore gjatë viteve të tij të drejtimit të PD, përcaktimin e dyshimtë të Uashingtonit që shumë e perceptuan si të motivuar politikisht dhe të përshtatshëm për qeverinë shumë të korruptuar socialiste, së bashku me arrogancën e Kim-it në kufi me paturpësinë, nuk është çudi që lëvizja Berisha u zgjerua në mënyrë eksponenciale”, vijon analiza.
Kongresi i PD-së i dhjetorit i thirrur nga shumica e anëtarëve të saj e largoi Bashën me një shumicë dërrmuese dhe caktoi një Komitet të Përkohshëm që përfshinte Berishën për të drejtuar partinë. Ky ishte një lehtësim i mirëpritur për anëtarët e partisë dhe u interpretua edhe si goditje e rëndë politike për Ambasadën Amerikane.
Ndërsa shqiptarët kanë arsye historike për të qenë mirënjohës ndaj Shteteve të Bashkuara, sondazhet aktuale tregojnë shifra në rënie të mbështetjes.
Analiza nga Genc Pollo
Më 11 dhjetor, Sali Berisha, një ish kryeministër me dy mandate dhe president i Shqipërisë, ju drejtua rreth 10 mijë pjesëmarrësve të kongresit të Partisë Demokratike në një stadium futbolli në zemër të Tiranës. Kjo ngjarje politike në Shqipëri shënon risi në shumë drejtime: njëra prej tyre ishte thirrja e drejtpërdrejtë Berishës drejtuar Yuri Kim, ambasadores së SHBA-së, që të mos përsërisi historinë duke u vepruar si homologu i saj sovjetik në fund të viteve 1950, kur Shqipëria ishte pjesë e Paktit të Varshavës. Berisha në fjalën e tij I tha pjesëmarrësve se ai gjithmonë ka besuar se blloku i udhëhequr nga Moska ishte një partneritet I dëmshëm, ndërsa Shtetet e Bashkuara kanë qenë një fener i lirisë për botën.
Është e habitshme ta dëgjosh këtë akuzë nga një lider i cili krenohej se është I pari nga udhëheqësit e Evropës Lindore që kërkoi zyrtarisht anëtarësimin në NATO në fillim të viteve 1990 dhe për ta realizuar atë si kryeministër në vitin 2009. Në të vërtetë, ai u prit si President i Shqipërisë në Shtëpia e Bardhë nga presidentët George HË Bush dhe Bill Clinton dhe ai gjithashtu priti zyrtarisht Presidentin George W. Bush në Tiranë në 2007.
Berisha gjithmonë e ka shpallur me zë të lartë “atlantizmin” e tij dhe ka qëndruar në anën e SHBA-së në luftërat dhe trazirat në ish-Jugosllavi, në Irak dhe Afganistan duke kontribuar me trupa; ai gjithashtu priti me urdhër të qeverisë amerikane refugjatë që askush tjetër nuk do të pranonte si ekstremistët ujgurë nga kampi i Gjirit të Guantanamos dhe luftëtarët iranianë të ndjekur nga regjimi despotik i ajatollahëve.
Pasardhësi i tij, Edi Rama, nga Partia Socialiste, i cili u emërua Kryeministër pas fitores së zgjedhjeve të përgjithshme të 2013, bëri gjithashtu favore për SHBA-në duke trefishuar numrin e azilkërkuesve iranianë dhe duke pranuar së fundmi afganë që punonin për Amerikën. Megjithatë, Rama shkoi deri në atë pikë sa mund ti bëjë dicka të paprecedentë: ai arriti t’i mbyllte gojën ambasadoreve të SHBA për shkeljet e tij të shumta dhe serioze që rrezikonin demokracinë dhe sundimin e ligjit. Ai shkoi dhe më larg, duku u mbuluar për skandalet e mëdha që plasën në kampin socialist në Tiranë. Ministri i Brendshëm i Ramës, Saimir Tahiri 2013-2017 u përball me akuzat për korrupsion dhe trafik narkotikësh, dhe pse ai I ka apeluar këto akuza. Ministri Tahiri bekoi kultivimin më të madh dhe të paprecedentë të paligjshëm të kanabisit në vitin 2016.
Ambasadori i atëhershëm i SHBA Donald Lu, në kundërshtim me raportet shtetërore dhe të tjera ndërkombëtare, vazhdoi të lavdëronte luftërat e Ramës kundër drogës. Tahiri madje u përfshi në delegacionin e udhëhequr nga Rama që vizitoi Shtëpinë e Bardhë në prill 2016, i ulur përballë Presidentit Barack Obama. Kur prokurorët hodhën dritë mbi cështjen Tahiri në vjeshtën e 2017, Lu e mbrojti publikisht duke e krahasuar çështjen gjyqësore me një gjykatë të epokës komuniste.
Pasardhësja e tij Yuri Kim vendosi të ndiqte të njëjtën linjë si Donald Lu. Kim ka deklaruar vazhdimisht se prioritetet e saj do të ishin promovimi i demokracisë në Shqipëri dhe përmirësimi i raporteveme SHBA-në.
Një raport I një media investigative, i financuar nga Ambasada Amerikane, tregoi se si pasuri të konsiderueshme të marinës shqiptare iu dhanë personave miq të qeverisë Rama. Në këtë investigim u dallua sesi është penguar kapaciteti detar i Shqipërisë, e cila është anëtare e NATO-s. Gazetari gjeti shkelje të rënda në procedurat e transferimit të aseteve dhe hodhi pretendime per korrupsionin.
Çështja është sjellë në vëmendjen e publikut pasi një oficer i marinës, i cili u rezistoi urdhrave të qeverisë dhe si pasojë u pushua nga puna, ka denoncuar publikisht mashtrimin dhe e ka referuar çështjen në Prokurori. Ambasadorja amerikane, e pashqetësuar, është shfaqur tej mase në publik, duke shkëmbyer urime me politikanët që janë të dyshuarit kryesorë në këtë raport.
Për çështjen e demokracisë, ambasadorja Kim, së bashku me kolegët e saj evropianë, ndërmjetësuan një marrëveshje në vitin 2020 për reformën zgjedhore mes qeverisë dhe opozitës. Një marrëveshje e tillë nuk ishte aspak e lehtë duke pasur parasysh politikën shumë të polarizuar në vend, gjithashtu duke pasur parasysh mangësitë të zgjedhjeve të kaluara. Qeveria megjithatë nuk priti që të thahej boja e marrëveshjes për të ndryshuar në mënyrë të njëanshme formulën e shpërndarjes së mandateve zgjedhore në favor të saj. Me opozitën dhe zyrtarët evropianë që kundërshtuan, ambasadorja Kim ishte e vetmja që argumentoi se ndryshimet e qeverisë nuk shkelnin në fakt marrëveshjen e ndërmjetësuar ndërkombëtarisht.
Qëndrime të tilla të njëanshme, të shoqëruara me atë që shihej si sjellje për të kërkuar vëmëndje, nxitën kritika ndaj ambasadores së SHBA.
Më 19 maj të këtij viti, Sekretari Amerikan i Shtetit, Anthony Blinken, miratoi shpalljen publike të zotit Berisha non grata për të hyrë në Amerikë për shkak të korrupsionit. Lëvizja, nën autoritetin e të ashtuquajturit Seksioni 7031 (c) i Departamentit të Shtetit, u vu gjerësisht në pikëpyetje nga shumë njerëz, përfshirë anëtarët e Kongresit të SHBA, pasi Berisha prej 8 vitesh nuk është më pjesë e pushtetit; më tej, kritikat e tij ndaj qeverisë Rama shpesh janë ndjekur nga afër me raporte të ndryshme të Departamentit të Shtetit.
Ambasadorja Kim i kërkoi Komisionit Qëndror të Zgjedhjeve që të anulojë mandatin parlamentar të Berishës, por pa sukses. Më pas ajo i bëri presion kryetarit të Partisë Demokratike Lulzim Basha për ta përjashtuar nga grupi parlamentar i partisë; ajo madje doli publikisht për këtë çështje duke përdorur fjali të të Enver Hoxhës, liderit shumëvjeçar komunist në Shqipëri.
Kur Basha përmbushi kërkesën e Kimit, Berisha protestoi dhe nisi një sërë takimesh në bazë të partisë. Me Bashën përballë, I cili tregoi paaftësi në zgjedhje për të shënuar një fitore të vetme zgjedhore gjatë viteve të tij në krye të partisë, vendimin e dyshimtë të Uashingtonit që shumë e perceptuan si të motivuar politikisht dhe të përshtatshëm për qeverinë e korruptuar socialiste, së bashku me arrogancën e Ambaadores Kim në kufi me paturpësinë. Ndaj dhe shpjegohet qartë se pse lëvizja e Berishës mori përmasa të mëdha dhe u bë shumë popullore në vend. Madje pati dhe një qasje për ti këkruar mediave të shumta në Tiranë për ti mos mbuluar këto takime. Kongresi i PD-së i dhjetorit i thirrur nga shumica e anëtarëve të saj e largoi Bashën me një shumicë dërrmuese dhe caktoi një Komision të Rithemelimit që përfshinte Berishën për të drejtuar partinë. Ky ishte lajm I mirë për mbështetësit e partisë dhe u interpretua edhe si goditje e rëndë politike për Ambasadën Amerikane.
Ndonëse mund të ketë qenë joetike për SHBA-të të mbështesin “bijtë e dreqit” të tyre të ndryshëm në periudha vendimtare të historisë, sigurisht që i shërbeu një qëllimi thelbësor diplomatik dhe strategjik në kulmin e Luftës së Ftohtë, por është racionalisht e pashpjegueshme pse amerikanët Diplomatët do të silleshin kështu në atë që ka qenë deri tani vendi më pro-amerikan në Evropë.
Ndërsa shqiptarët kanë arsye historike për të qenë mirënjohës ndaj Shteteve të Bashkuara, sondazhet aktuale tregojnë shifra në rënie të mbështetjes. Kjo për mendimin tim është sigurisht një pasojë e drejtpërdrejtë e diplomatëve të paaftë dhe të korruptuar, të cilët janë të vetmit përgjegjës për të kthyer të paktën gjysmën e publikut të gjerë kundër tyre. Dhe për fat të keq për shumë prej nesh, edhe kundër vendit dhe simboleve të lirisë dhe demokracisë që ata përfaqësojnë.
