Miliona njerëz kanë mbledhur mëngët dhe janë vaksinuar kundër infeksionit Covid-19 të shkaktuar nga koronavirusi i ri SARS-CoV-2.
Por pse e marrim vaksinën në krah? A mund të vaksinohemi diku tjetër, si në kofshë?
Sigurisht, vaksina e koronavirusit nuk është e vetmja që mund të merret në krahun e dorës së djathtë ose të majtë (cila është dominante) pasi shumica e vaksinave bëhen në mënyrë muskulore në muskulin deltoid.
Por pse është muskujt deltoid vendi i preferuar për një vaksinë?
Muskujt kanë qeliza imune
Muskujt janë një mënyrë e shkëlqyeshme për të marrë vaksinat sepse indet muskulore përmbajnë qeliza të rëndësishme imune.
Këto të fundit njohin antigjenin, një pjesë të vogël të virusit ose bakterit që mbart vaksinën për të prodhuar përgjigjen imune kur futet në trupin e njeriut.
Në rastin e vaksinës Covid-19, vaksina nuk fut antigjen në trup por “udhëzime” për prodhimin e antigjeneve.
Qelizat e imunitetit të indeve të muskujve marrin antigjenet dhe bëjnë dërgimin e tyre në nyjet limfatike.
Kështu, administrimi i vaksinës në indet muskulore ndihmon në veprimin e tij të përqendruar, duke lejuar qelizat imune të “sinjalizojnë një alarm” në qelizat e tjera imune dhe të fillojnë të punojnë.
Sapo vaksina të njihet nga qelizat imune të muskujve, ato marrin përsipër të mbajnë antigjenin në enët limfatike, të cilat nga ana tjetër mbajnë qelizat imune që mbajnë antigjen në nyjet limfatike.
Nyjet limfatike, përbërësit kryesorë të sistemit imunitar, përmbajnë më shumë qeliza imune që njohin antigjenet e vaksinës dhe fillojnë procesin e krijimit të antitrupave.
Grumbujt e nyjeve limfatike gjenden në zona afër vendit ku zakonisht bëhen vaksinat.
Për shembull, shumë vaksina injektohen në muskulin deltoid sepse janë afër nyjeve limfatike pak poshtë sqetullës.
Veprim i përqendruar
Indet muskulore gjithashtu tentojnë të mbajnë të përqendruar veprimin e vaksinës në nivel lokal.
Administrimi në muskulin deltoid mund të çojë në inflamacion lokal ose dhimbje në vendin e injektimit.
Gjithashtu, disa vaksina që injektohen në indin dhjamor rrisin mundësinë e acarimit dhe inflamacionit sepse indi dhjamor ka një furnizim të reduktuar të gjakut, duke çuar në thithjen e dobët të disa përbërësve të vaksinës.
Vaksinat që përfshijnë përdorimin e ndihmësve – ose përbërësve që rrisin përgjigjen imune ndaj antigjenit – duhet t’i jepen muskulit për të parandaluar acarimin dhe inflamacionin e gjerë.
Elementet ndihmëse veprojnë në mënyra të ndryshme për të shkaktuar një përgjigje më të fortë imune.
Sidoqoftë, një faktor tjetër katalitik për vendin e vaksinimit është madhësia e muskujve.
Të rriturit dhe fëmijët e moshës tre vjeç e lart kanë tendencën të marrin vaksinat në muskulin deltoid të vendosur në pjesën e sipërme të krahut.
Fëmijët më të vegjël marrin vaksinat në kofshë, sepse muskujt e krahut janë më të vegjël dhe më pak të zhvilluar.
Një çështje tjetër gjatë administrimit të vaksinës është lehtësia e administrimit dhe komoditeti i pacientit.
A mund ta imagjinoni të hiqni pantallonat në një klinikë ku kryhen vaksinimet masive?
Ndërsa ngritja e mëngës është më e lehtë dhe e preferueshme.
