Hulumtimi: Çfarë problemesh mund të shkaktojë shikimi i shpeshtë i TV në moshën e mesme?
Njerëzit e moshës së mesme që kalojnë periudha të gjata duke parë televizion kanë më shumë të ngjarë të përjetojnë dëmtime më të mëdha të trurit më vonë gjatë jetës, sipas tre studimeve të reja shkencore amerikane të paraqitura nga Shoqata Amerikane e Zemrës që citon noa.al.
Dëmtimi konsiston në funksione të trurit që përfshijnë sferën njohëse, pra kujtesën, intelektin, komunikimin, ideimin e zgjidhjes së problemeve, etj. Heqja e këtyre funksioneve ndonjëherë konsiderohet pararendëse e demencës.
Çdo vit më shumë se shtatë milionë raste të reja të çrregullimeve mendore diagnostikohen në të gjithë botën dhe deri në vitin 2050 rastet pritet të jenë rritur me 116% në vendet e zhvilluara dhe me 264% në vendet në zhvillim.
Asnjë ilaç nuk është gjetur deri më tani për të kuruar ose ndaluar sëmundjet mendore. Është vlerësuar se pothuajse 40% e rasteve të tilma në të gjithë botën mund të shmangen ose edhe të vonohen nëse njerëzit bëjnë ndryshime në stilin e jetës, siç është këshilla për më shumë ushtrime fizike. Studimet e reja janë përqendruar në ndikimin e stilit të jetës së ulur, dhe në veçanti të televizionit, në shëndetin mendor dhe të trurit.
Çfarë tregoi studimi
Sondazhi i parë, i udhëhequr nga Asistent Profesori i Epidemiologjisë Priya Palta i Kolegjit të Mjekësisë të Universitetit Columbia në Nju Jork, u krye në 10,700 njerëz me një moshë mesatare 59 vjeç, të cilët u pyetën për zakonet e tyre të përditshme që lidhen me shfrytëzimin e ekraneve.
U zbulua se, krahasuar me ata që shikonin TV rrallë ose aspak, ata që shikonin shumë shpesh, kishin mesatarisht rreth 7% më shumë rënie të funksioneve të trurit gjatë një periudhe 15 vjeçare. Nga ana tjetër, shikimi i TV shumë shpesh nuk dukej se ishte i lidhur me një rrezik më të lartë të sëmundjeve mendore.
Studimi i dytë, i udhëhequr nga profesori i epidemiologjisë Kelly Petty Gabriel i Universitetit të Alabama, ka vrojtuar 1,601 njerëz me një moshë mesatare 76 vjeç. Duke përdorur skanime MRI, shkencëtarët ndërlidhën vëllimin e lëndës gri dhe zonave të tjera të trurit me kohën e shikimit të televizionit.
Lënda gri
Lënda gri është indi më i errët i trurit, i përfshirë në kontrollin e muskujve, shikimin dhe dëgjimin, vendimmarrjen dhe funksione të tjera të rëndësishme të trurit. Sa më shumë lëndë gri të ketë truri, aq më mirë konsiderohet funksioni i tij njohës.
Studimi zbuloi se, në krahasim me personat që rrallë shikojnë televizor, ata që shikojnë mesatarisht shumë në moshën e mesme, kanë një vëllim më të vogël pas dhjetë vjetësh, duke sugjeruar atrofi më të madhe të trurit.
Studimi i tretë, i udhëhequr nga epidemiologu Ryan Doherty i Shkollës së Shëndetit Publik të Universitetit Johns Hopkins në Baltimore, shqyrtoi 500 njerëz të moshës 30 deri 50 vjeç. Kërkimet kanë konfirmuar se shikimi më i shpeshtë i televizionit në moshën e mesme të hershme shoqërohet me një vëllim më të vogël të lëndës gri në tru më vonë. Është vlerësuar se për çdo orë shtesë të kohës para TV çdo ditë, ka pasur një ulje prej rreth 0.5% të lëndës gri.
“Kërkimet janë shumë të rëndësishme dhe sidomos në mes të pandemisë aktuale Covid-19, sepse ne e dimë që njerëzit kalojnë më shumë kohë në jetë sedentare dhe duke parë TV”, tha Mitchell Elkind, profesor i neurologjisë dhe epidemiologjisë në Universitetin e Columbia. Ai sugjeron se duhet bërë sa më shumë për përmirësimin e shëndetit të trurit.
