Falë bllokimit të hundëve, kollitjeve dhe ftohjeve të vazhdueshme që shoqërojnë muajt më të ftohtë të vitit, ne të gjithë jemi shumë të njohur me modelet sezonale të disa viruseve të frymëmarrjes.
Por një përmbledhje e re e botuar në “Frontiers in Public Health” sugjeron që Covid-19, sëmundja e shkaktuar nga virusi SARS-CoV-2, ka të ngjarë të ndjekë shembullin e viruseve të tjera, dhe të bëhet sezonal në vendet me klimë të butë, por kjo gjë vetëm kur të arrihet imuniteti i tufës.
Deri në atë kohë, Covid-19 do të vazhdojë të qarkullojë në të gjitha stinët. Këto përfundime, nxjerrin në pah rëndësinë absolute të masave të shëndetit publik, që janë shumë të nevojshme për të mbajtur nën kontroll virusin.
Autori i studimit dr. Hasan Zaraket, nga Universiteti Amerikan i Bejrutit në Liban, paralajmëron se “Covid-19 është këtu për të qëndruar, dhe ai do të vazhdojë të shkaktojë shpërthime epidemike gjatë gjithë muajve të vitet, derisa të arrihet imuniteti i tufës.
“Prandaj, publiku kudo në botë do të duhet që të mësohet të bashkëjetojë me të, dhe të vazhdojnë të praktikojnë masat më të mira parandaluese, përfshirë mbajtjen e maskave në fytyrë, distancën fizike nga të tjerët, higjienën e duarve dhe shmangien e tubimeve të mëdha”, thekson ai.
Studiuesi tjetër bashkëpunëtor në këtë studim dr.Hadi Jasin, nga Universiteti i Katarit në Doha, pohon se mund të ketë valë të shumta të Covid-19 përpara se të arrihet i ashtuquajturi imunitet i tufës.
Ne e dimë se shumë viruse të frymëmarrjes ndjekin modelet sezonale, veçanërisht në rajonet me klimë të butë.
Për shembull, gripi dhe disa lloje të koronavirusëve që shkaktojnë të ftohurën e zakonshme dihet se e arrijnë kulmin në dimër në zona me mot të butë, por qarkullojnë gjatë gjithë vitit në rajone tropikale.
Autorët e studimit i rishikuan këto viruse sezonale, duke ekzaminuar faktorët viralë që diktojnë sezonalitetin e tyre, si dhe njohuritë më të fundit mbi stabilitetin dhe transmetimin e SARS-CoV-2.
Studiuesit shpjegojnë se mbijetesa e virusit në ajër dhe në sipërfaqe të ndryshme, ndjeshmëria e njerëzve ndaj infeksioneve dhe sjelljeve njerëzore, siç është grumbullimi në ambiente të brendshme, ndryshojnë në të gjitha stinët për shkak të ndryshimeve të temperaturës dhe nivelit të lagështirës.
Këta faktorë, ndikojnë në transmetimin e viruseve të frymëmarrjes në periudha të ndryshme të vitit. Gjithsesi, në krahasim me viruset e tjera të frymëmarrjes siç është gripi, Covid-19 ka një ritëm më të lartë transmetimi (R0), të paktën pjesërisht për shkak të qarkullimit në një popullatë kryesisht të pambrojtur.
Kjo do të thotë që ndryshe nga gripi dhe viruset e tjera të frymëmarrjes, faktorët që diktojnë sezonalitetin e viruseve, nuk mund të ndalojnë ende përhapjen e COVID-19 në muajt e verës. Por, pasi të arrihet imuniteti i tufës përmes infeksioneve natyrore dhe vaksinimit, R0 duhet të bjerë ndjeshëm, duke e bërë virusin më të ndjeshëm ndaj faktorëve sezonalë.
Një sezonalitet i tillë është raportuar edhe për koronavirusët e tjerë, përfshirë ato që u shfaqën kohët e fundit si NL63 dhe HKU1, të cilët ndjekin të njëjtin model qarkullimi si gripi.
“Ky mbetet një virus i ri, dhe pavarësisht përparimit të shpejtë të njohurive shkencore në lidhje me të, ka ende gjëra që janë të panjohura për ekspertët. Nëse parashikimet tona do të qëndrojnë të vërteta apo jo, mbetet për t’u parë në të ardhmen. Por ne mendojmë se shndërrimi i këtij virusi në një virusi sezonal është shumë i mundur, duke pasur parasysh atë që dimë deri më tani mbi. Pra Covid-19 do të bëhet në fund sezonal, ashtu si koronavirusët e tjerë”, thekson Zaraket.
Dr. Jasin thotë se “shkalla më e lartë globale e infektimeve me Covid-19 për frymë, u regjistrua në shtetet e Gjirit Persik, pavarësisht nga sezoni i nxehtë i verës”.
Edhe pse kjo sipas tij i atribuohet kryesisht përhapjes së shpejtë të virusit në komunitete të mbyllura, kjo e dhënë konfirmon nevojën për masat kontrolli rigoroze për të kufizuar përhapjen e virusit, derisa të arrihet imuniteti i tufës.
