Nga Boldnews.al
Misionet ndërkombëtare, Euralius dhe USAID, kanë shmangur të japin një qëndrim të prerë lidhur me mandatin e anëtarit të Gjykatës së Lartë, Ardian Dvorani, në vijim të një kërkese për opinion nga Këshilli i Lartë Gjyqësor.
Megjithatë, ekspertët e huaj, duke u shprehur për parime të përgjithshme, kanë sugjeruar elementë që shkojnë në favor të qëndrimit në detyrë të juristit Dvorani, të cilit i ka përfunduar mandati prej 6 vitesh.
“Boldnews.al” ka siguruar, në mënyrë ekskluzive, dokumenttin e përbashkët të EURALIUS-USAID, i cili pritet të shqyrtohet shumë shpejt në një seancë plenare të Këshillit të Lartë Gjyqësor (KLGJ).
Opinion “pa opinion”
Në Prill 2020, Këshilli i Lartë Gjyqësor nisi procedurën për shqyrtimin e kërkesës së Presidentit të Republikës, Ilir Meta, mbi konstatimin e mbarimit të mandatit të Ardian Dvoranit, i cili mban edhe postin e Kryetarit të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi (KED).
Pas dy seancash, KLGJ vendosi t’i drejtohej misioneve të asistencës në Shqipëri; Euralius të mbështetur nga Komisioni Europian dhe USAID i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Kërkesa e KLGJ-së për opinion u kritikua ashpër publikisht nga aktorë të ndryshëm, të cilët konstatuan problematika në integritetin profesional të “qeverisë së gjyqësorit”.
Kjo kritikë duket se forcohet më tej edhe nga misionet ndërkombëtare. Në mënyrë diplomatike, EURALIUS-USAID i kujtojnë Këshillit të Lartë Gjyqësor se “Anëtarët e Këshillit, individualisht, janë në kushtet e duhura për të vlerësuar, përgatitur dhe prezantuar mënyrën e të kuptuarit të fakteve dhe kuadrin ligjor”.
Sipas ekspertëve ndërkombëtarë, “kjo përgatitje e lejon Këshillin të mblidhet sërish për të diskutuar në thellësi dhe në mënyrë të rregullt rreth pyetjeve qëi janë shtruar, dhe rrjedhimisht, të marrë një vendim të informuar”.
Sa i përket rastit konkret, EURALIUS-USAID është mbështetur në parimin që nuk mund të shprehet për çështje individuale.
“Duke u nisur nga shkresa dhe informacionet që na dërguat, kuptojmë që kërkesa juaj rrjedh nga nevoja për të adresuar një cështje individuale. Në këtë kontekst, Misioni Euralius V dhe Projekti i USAID-it Drejtësi për të Gjithë në Shqipëri janë të detyruar të theksojnë se …ne nuk japim opinione për cështje individuale, pasi kjo është një përgjegjësi ekskluzive e Këshillit”.
Ky qëndrim, parimor në këtë rast, dëshmon se ekspertët e huaj nuk janë konsistent në veprimet e tyre.
Tre vjet më parë, të njëjtat struktura jo vetëm dhanë opinion për çështje individuale, por edhe ndikuan që shumica socialiste e Edi Ramës të zgjidhte vetëm me 69 votat e saj Prokuroren e Përgjithshme të Përkohshme, një funksion që nuk ekziston në Kushtetutë e ligj.
Megjithatë, në rastin e mandatit të Dvoranit, ekspertët e huaj kanë zgjedhur që të mos shprehen për “çështje individuale”.
Pro Dvoranit
EURALIUS-USAID, në shkresën drejtuar Këshillit të Lartë Gjyqësor, ka dhënë opinionin e tij vetëm për çështje parimore, të lidhura me mënyrën e zbatimit të ligjit.
E, në këtë “çështje parimore”, duket se ekziston një qëndrim në favor të vijimit të detyrës së anëtarit të Gjykatës së Lartë, Ardian Dvorani.
Për ekspertët e misioneve ndërkombëtare, Këshilli i Lartë Gjyqësor duhet të mbajë në vëmendje parimet dhe praktikat ndërkombëtare, para se të marrë një vendim për mandatin e anëtarit të Gjykatës së Lartë.
“Nga perspektiva e standardeve të njohura….parimet e zbatueshme janë: parimi i pavarësisë së gjyqësorit, parimi i vazhdimësisë institucionale dhe funksionale, parimi i gjykatave të krijuara me ligj dhe parimi i cilësisë dhe efektshmërisë së gjyqësorit, sic sanksionohen në GJEDNJ dhe burime të tjera ….”, thuhet në dokumentin e EURALIUS-USAID.
Pra, ekspertët e misioneve të huaja u sugjerojnë që Këshilli i Lartë Gjyqësor të mbajë në vëmendje, ndër të tjera, “parimin e vazhdimësisë institucionale dhe funksionale…”.
Ky sugjerim, megjithëse i mbuluar nën nevojën e aplikimit të parimeve ndërkombëtare, orienton Këshillin e Lartë Gjyqësor drejt një vendimi për mbajtjen në detyrë të Ardian Dvoranit.
Gjykata e Lartë prej shumë kohësh është jashtë funksionit. Aktualisht, së bashku me Dvoranin, në zyrë janë 4 anëtarë. Ky numër është i pamjaftueshëm për të krijuar kolegje gjyqësore.
E, për këtë arsye, vijimi i funksioneve nga ana e Dvoranit mund të konsiderohet si një nevojë për “vijimin e vazhdimësisë institucionale dhe funksionale” të Gjykatës së Lartë, derisa, më së paku, të emërohen 5 anëtarë të rinj në total.
Megjithatë, duket se ekspertët e EURALIUS-USAID e kanë parashikuar që qëndrimi i tyre mund të duket si i orientuar drejt një vendimi të caktuar. Për këtë arsye, misionet janë kujdesur që të japin disa sqarime.
“Duam të ritheksojmë se përmbajtja e kësaj përgjigjeje nuk duhet të interpretohet si deduktim që Këshilli të marrë vendime në një drejtim të caktuar. E nxisim Këshillin që të marrë vendime të informuara që pasqyrojnë zgjidhje të studiuara mirë, të cilat përkrahin modelet e praktikave më të mira evropiane”, thuhet në dokumentin e përbashkët të misioneve ndërkombëtare e të nënshkruar në fund nga EURALIUS.
