Tërmeti i orëve të para të mëngjesit të 26 nëntorit, përveç mediave vendase, edhe “gjigandët” botërorë kthyen sytë nga Shqipëria. Një ndër mediat që çoi reporterët e saj ishte edhe “Il fatto quotidiano“, të cilët në artikullin e tyre kanë nxjerrë në pah të gjithë problematikat me të cilat u hasën gjatë operacionit të shpëtimit në Durrës e Thumanë, teksa dhjetra njerëz dergjeshin nën rrënoja.
Në artikull shkruhet qartë se fajtor kryesor për rrënimin e godiave ka qënë babëzia për të ngritur sa më shumë kate pa leje. Nga zjarrfikësit italiane nuk lihet pa ironizuar as pajisjet dhe përgatitja për emergjenca e kolegëve shqiptarë, duke mos e kursyer shpotinë.
“Përpjekjet për ndihmë kanë nxjerrë në pah të meta organizative mbresëlënëse që po të mos ishte për ndërhyrjen e Brigadës së Zjarrit, Mbrojtjes Civile, Kryqit të Kuq nga gjysma e Evropës Perëndimore, me siguri në Shqipëri do të ishte gërmuar me dorë ose me lopata,“-thuhet në shkrim.
Një problem tjetër, që do të kishte kursyer jetë njerëzish, është edhe mungesa e hartave të ndërtesave, që padyshim ngadalësoi operacionin e shpëtimit.
PJESË NGA ARTIKULLI:
Shto ujë, shto miell, shto ujë e shto miell. Për të përgatitur burekun, tortën e shijshme të kripur tipike për Shqipërinë dhe Ballkanin duhen sasi të barabarta për ta përgatitur. Nëse vendosni një më shumë, bëni vetëm dëm. Thënia shqiptare përkthen në mënyrë të përkryer kuptimin e përdorur në realizimin e shumicës së ndërtesave në tokën e Shqiponjave pas rënies së komunizmit, duke filluar nga dhjetori i vitit 1990. Një pjesë e mirë e popullsisë ka lëvizur nga fshatrat (malet e veriut dhe jug-lindjes) për t’u zhvendosur drejt Durrësit dhe Tiranës.
Sot qyteti numëron gati një milion banorë (gati një e treta e popullsisë shqiptare) në një vend që shtrihet në 28 mijë kilometra katrorë (pak a shumë sa Siçilia). Që nga fillimi i viteve ’90 territori i kryeqytetit është përhapur, duke i dhënë hapësirë një periferie të çrregullt dhe obsesive, dhe ajo që shihet është estetikisht e shëmtuar. Bërthama e ndërtesave deri në pesëmbëdhjetë kate të larta s’kanë asnjë urbanizim, janë të dizajnuar nga inxhinierë dhe arkitektë me pak prirje drejt estetikës.
Të tjerët shtëpinë e ndërtojnë hap pas hapi. Marrim shembull ndërtesën e shembur pak jashtë qendrës së Durrësit dhe e cila varrosi nën të nëntë vetë. Shtesa të pamatur e kateve nga një në katër paralajmëroi një fat jo edhe aq të paimagjinueshëm. Nën peshën e katër kateve të betonit, ishin themelet që tërhoqën poshtë të gjitha banesat drejt garazhdit.
Gjithashtu edhe përpjekjet për ndihmë kanë nxjerrë në pah të meta organizative mbresëlënëse që po të mos ishte për ndërhyrjen e Brigadës së Zjarrit, Mbrojtjes Civile, Kryqit të Kuq nga gjysma e Evropës Perëndimore, me siguri në Shqipëri do të ishte gërmuar me dorë ose me lopata.
“Zakonisht, përpara se të fillojmë një ndërhyrje për të rikuperuar njerëzit nga rrënojat – shpjegon një prej policëve italianë i angazhuar për tre ditë në Durrës – teknikët tanë kontaktojnë ata të bashkive për të marrë dokumentet kadastraletë ndërtesave të shembura. Të gjitha për të marrë një ide se si është bërë shtëpia, ku mund të gjenden njerëzit etj. Por ata u përgjigjën se nuk ka dokumente kadastrale për ndërtesën dhe se duhet të mbështeteshim vetëm në idetë se ku mund të ishin të mbijetuarit”.
Për të përmbledhur ndjenjat e popullit shqiptar, do të përdorim fjalët e George Frendo,Presidenti i Konferencës Episkopale Shqiptare.
“Ne flemë e zgjohemi me frikë, sepse dridhjet vazhdojnë. Shumë njerëz nuk guxojnë të flenë në shtëpi, shumë janë duke fjetur në makina, ato që kanë, të tjerët kanë shkuar te të afërmit që jetojnë në veri të Shqipërisë. Një vend plotësisht i demoralizuar, një vend i zhytur në një krizë të pashembullt politike, i cili nuk pranohet as si kandidat për t’u anëtarsuar në BE. Tani edhe tërmetet. Diçka pozitive është edhe solidariteti i treguar nga vetë shqiptarët nga shumë vende të botës, përfshirë Italinë. Unë po mar dhjetëra e dhjetëra mesazhe dhe thirrje telefonike çdo ditë, nuk e di, ne nuk dimë se çfarë të bëjmë për të lehtësuar dhimbjen e njerëzve tanë”.
Sot të vdekurit po vajtojnë, por tragjedia që po ndodh është shembulli klasik i ndërtimit pa kriter dhe pa kontroll. Dy hotelet që u rrëzuan në Golem, përgjatë bregdetit të Durrësit, fatmirësisht ishin gjysmë të zbrazët.
“Viktimat do të ishin me dhjetëra në mes të verës. Unë e di historinë e atyre hoteleve, veçanërisht të Villa Palma, dhe këmbënguljen me çdo kusht të pronarëve për ta kthyer nga një ndërtesë banimi normale në një hotel të madh, jashtë rregullave. Askush nuk kontrolloi, askush nuk bëri veto dhe pasojat ishin të dhimbshme”, thotë Irvi Hyka, llogaritare dhe profesore në Universitetin e Durrësit.
Shqipëria është një vend i ri, me një moshë mesatare shumë të ulët, të pasqyruar dhe në një rritje të dukshme ekonomike. Pikërisht ky lulëzim i “mundësive” ka tërhequr shumë italianë që këkojnë që të ndryshojnë jetën e tyre.
Paolo Picci para se të linte ‘Bel Paese’ për t’u shpërngulur në Tiranë, u martua me një vajzë shqiptare të njohur në Itali dhe në vitin 2013 u transferua në Ballkan.
“Miti i Shqipërisë si një tokë e mundësive të lira është i gabuar. Shumë bashkëkombas kanë hyrë me këtë ide dhe kanë dalë keq. Një shembull është kanali televiziv Agon Channel, i hapur nga sipërmarrësi italian Francesco Becchetti në verën e 2015 dhe u mbyll pesëmbëdhjetë muaj më vonë. Italianët, duhet të kuptojnë që Shqipëria është një vend kompleks , ku nuk ka struktura sociale, bashkim, kontratat janë të paqëndrueshme. Kujdesi shëndetësor është një privilegj për ata që kanë. Nëse keni nevojë për një shtrat spitalor dhe kujdes cilësor duhet të paguani dhe jo të gjithë mund ta përballojnë. Por është gjithashtu një vend mikpritës, i sigurt, ku vandalizmi dhe krimi nuk ekzistojnë, edhe nëse nuk ka respekt për qytetarinë dhe gjen mbeturina në parkim. Në 13 vjet kam parë që Shqipëria ka ndryshuar rrënjësisht në nivelin e infrastrukturës, ndërtohen rrugë të reja, janë krijuar porte dhe aeroporte të reja.”
Duke folur për shëndetin, spitali rajonal i Durrësit ishte gjysëm i dëmtuar pas tronditjes së tërmetit.
“Transferuam pacientët në gjendje më serioze në Tiranë, të tjerët janë parkuar përgjatë rrugës, duhet të adaptohemi. Ata me gjendje të mirë i kemi nisur në shtëpi për shkak të mungesës së hapësirave që kemi. Le të shohim se çfarë do të ndodhë me këtë spital,”- shpjegon Vladimir Laro , kirurg me origjinë nga Gjirokastra.”
