Një goditje të madhe për shpresat e dy vendeve të Ballkanit, Këshilli Evropian – i preokupuar me Brexit – të enjten dështoi t’i jepte Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut një datë për të filluar bisedimet e anëtarësimit me BE.
Në një përpjekje të shkallës së fundit për të arritur një marrëveshje mbi këtë çështje, mes shpresës së venitur, Këshilli e zhvendosi çështjen e zgjerimit në seancën e fundit të këshillit të së Premtes.
Tavolina e rrumbullakët në Bruksel që ndër të tjera do t’i kushtohet zgjerimit fillon në 9.30 të mëngjesit, pas së cilës Komisioni pritet të shpallë konkluzionet e tij në një konferencë për shtyp.
Por, duke pasur parasysh kundërshtimin francez, të enjten në mbrëmje, Presidenti i Këshillit Evropian Donald Tusk dukej i rezervuar për një përparim.
“Unë bëra gjithçka që munda për të mbështetur Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, por ne ende kemi disa anëtarë [që janë] skeptik në bisedimet e pranimit,” tha Tusk për Telma TV të Maqedonisë së Veriut në Bruksel.
Më herët atë ditë, sinjalet që vinin nga Brukseli ishin pesimiste.
“Shenjat nuk sugjerojnë se do të ketë një vendim [për zgjerimin]”, tha Presidentja e zgjedhur i Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
“Jam shumë e keqardhur për këtë sepse besoj se këto vende [Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut] kanë bërë përpjekje të mëdha për t’u afruar me Bashkimin Evropian, kështu që është shumë e rëndësishme që ata të marrin një sinjal pozitiv,” shtoi Von der Leyen.
Duke folur në Bundestag të enjten në mëngjes, Kancelarja gjermane Angela Merkel i bëri thirrje Evropës që “të mbajë premtimin e saj” me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë dhe të dërgojë sinjale se ata janë në rrugën e duhur për t’u bërë pjesë e klubit Evropian.
Por Merkel paralajmëroi se shanset që liderët e BE-së të zgjidhnin dallimet e tyre në samit ishin të pakta. Merkel foli pas takimit të së Mërkurës me Presidentin Francez Emmanuel Macron, ku raportohet se ajo u përpoq të zbuste kundërshtimin e tij të njohur për zgjerimin.
Macron nuk e komentoi zgjerimin të enjten. Por një ditë më parë ai insistoi përsëri se BE-ja duhej të reformojë së pari procesin e pranimit, për ta bërë atë të kthyeshëm, në rast se vendet aspiruese kthehen pas kësaj rruge.
Macron tha se ai nuk mund t’u thoshte qytetarëve francezë se vendi i tij kishte aprovuar bisedimet e pranimit në BE për dy vendet e Ballkanit, kur ata kishin shumë probleme për t’u zgjidhur, veçanërisht Shqipëria, e cila është burimi i dytë më i madh i azilkërkuesve në Francë.
Pas takimit me Komisionerin e Zgjerimit të BE, Johannes Hahn, Kryeministri shqiptar Edi Rama insistoi që tani problemi të qëndrojë në BE, jo në Ballkan.
“Hahn ishte i qartë. Ne kemi bërë atë që u kërkua. Por, përveç asaj që bëmë dhe çfarë duhet të bëjmë, ne jemi në një situatë kur Këshilli Evropian duhet të vendosë se çfarë duan anëtarët e tij dhe çfarë nuk duan të bëjnë për familjen e tyre, duke pasur parasysh që një anëtar i rëndësishëm i familjes [Franca] dëshiron një qasje të ndryshme për të gjithë procesin e [zgjerimit]”, tha Rama.
Maqedonia e Veriut insistoi që shpresat e saj nuk ishin shuar ende.
“Nuk do të thoja jam i sigurt se kërkesa jonë për fillimin e bisedimeve do të refuzohet rreptësisht”, tha Presidenti Stevo Pendarovski të enjten, duke shtuar se ai, Kryeministri Zoran Zaev, Ministri i Jashtëm Nikolla Dimitrov dhe Ministri i Çështjeve Evropiane Bujar Osmani ishin akoma “duke lobuar deri në momentin e fundit, në mënyrë që të mund të marrim formulime që do të vlerësonin përpjekjet tona”.
Zaev në Bruksel të Mërkurën u kërkoi liderëve të BE që të mos mbyllnin perspektivën e BE për vendin e tij, pasi ajo përmbushi kushte të vështira të vendosura nga BE, duke përfshirë zgjidhjen e një mosmarrëveshje të gjatë për emrin e saj me Greqinë.
Zaev tha gjithashtu se një sinjal negativ nga Brukseli mund të trondisë qeverinë e tij pro-BE të udhëhequr nga Social Demokrati, i cili mori pushtetin në 2017 me premtime për të rihapur rrugën euro-Atlantike të vendit.
Ndërsa Social Demokratët e Zaev të enjten sqaruan se ata nuk diskutuan zgjedhje të parakohshme, opozita tashmë ka kërkuar zgjedhje të parakohshme sa më shpejt që të jetë e mundur, nëse vendi përballet me një rezultat negativ në Bruksel.