Emri i Pons Pilatit (Pontius Pilate), zyrtari romak që urdhëroi kryqëzimin e Jezu Krishtit sipas shkrimit të krishterë, është deshifruar në një unazë prej bronzi të zbuluar rreth 50 vjet më parë pranë Bethlehemit.
Unaza e lashtë u gjet në fund të viteve 1960 gjatë një gërmimi arkeologjik në vendin e fortesës Herodion.
Pilati ishte guvernator famëkeq romak i Jerusalemit në vitet 26 deri në 36 vjeç, ndërsa besohet se drejtoi gjyqin ndaj Jezuit.
Pas një spastrimi tërësor, unaza u fotografua duke përdorur një aparat të veçantë në Laboratorët e Autoritetit të Antikave të Izraelit, duke zbuluar emrin e rëndësishëm.
Unaza që shërbente për vulosjen e dokumenteve, ka pamjen e një ene vere të rrethuar nga shkrimi grek që përkthehet “Pilatus”.
Një unazë e tillë ishte gjithashtu një shenjë dalluese e statusit në kalorësinë romake, për të cilën Pilati i përkiste. Studiuesit besojnë se ajo ose ishte përdorur nga Pilati në punën e tij të përditshme si guvernator ose nga ekipi i tij për të nënshkruar emrin e tij në dokumente zyrtare.
“Unë nuk di ndonjë Pilat tjetër nga periudha dhe unaza tregon se ai ishte një person me status dhe pasuri“, tha Profesor Danny Schwartz për Haaretz.
Herodiani u ndërtua nga mbreti Herod dhe pas vdekjes së tij u bë një vend i madh varrimi, megjithatë zyrtarët romakë që sunduan mbi Judën përdorën shtresën e sipërme si selinë e tyre administrative.
