Mesditën e 27 majit në fshatin malor Shosh të Dukagjinit në skajin verior të Shqipërisë, një mision kontrolli për parcela ilegale kanabisi rrezikoi të kthehej në një tragjedi, pasi nënkomisari 54-vjeçar i policisë, Rrok Frroku u rrëzua dhe rrëshqiti në një humnerë.
Pas 12 orësh përpjekje, punonjësit e policisë dhe ato të forcave speciale RENEA arritën ta nxirrnin Frrokun e dëmtuar nga humnera. Por misioni i shpëtimit të tij zgjati më shumë se 24 orë dhe u realizua vetëm pas mbërritjes së një helikopteri të misionit paqeruajtës KFOR nga Kosova.
Një video e publikuar nga Policia e Shtetit tregon momentin kur Frroku, i ndihmuar nga një ushtarak i KFOR-it, tërhiqet me litarë në ajër drejt helikopterit që fluturonte pak metra mbi terrenin e thepisur si dhe uljen e tij në oborrin e spitalit të Traumës në Tiranë.
Operacioni i së shtunës nuk është rasti i vetëm kur emergjencat civile dhe ushtarake në Shqipëri marrin zgjidhje falë ndihmës së aleatëve të huaj, pavarësisht se vendi ka paguar një faturë të shtrenjtë për ngritjen dhe mirëmbajtjen e kapaciteteve të veta ajrore.
Por arsenali më i kushtueshëm ushtarak i Shqipërisë – i përbërë nga helikopterët “Cougar” – ndodhet sot jashtë kufijve të vendit dhe jashtë funksionit, në pritje të riparimit të defekteve.
Kapacitetet operacionale ushtarake dhe kontratat e lidhura për qëllime të mirëfillta ushtarake janë të klasifikuara si “sekret shtetëror” në Shqipëri.
Por BIRN siguroi dokumente ekskluzive dhe intervistat me pilotë dhe ish-ushtarakë që tregojnë se të paktën prej vitit 2018, Ministria e Mbrojtjes ka dështuar që të garantojë mirëmbajtjen periodike të helikopterëve “Cougar”, duke cënuar sigurinë e pilotëve dhe efikasitetin e forcave ajrore shqiptare.
“Mirëmbajtja e mjeteve ajrore ka qenë gjithmonë një temë e nxehtë,” i tha BIRN Altin Lama, një pilot veteran dhe ish-drejtues i shkarkuar i bazës ajrore të Farkës.
“Abuzimi dhe rritja fiktive e çmimeve për shërbimet e nevojshme sjellin rritjen e kostos së shfrytëzimit në nivele të papërballueshme dhe si rrjedhojë lënien e mjeteve në tokë. Nga ana tjetër, qëndrimi në tokë për kohë të gjatë sjell si pasojë dyfishimin e shpenzimeve të mirëmbajtjes,” shtoi ai.
Ministria e Mbrojtjes i tha BIRN në një përgjigje me shkrim se helikopterët “Cougar” janë larguar nga Shqipëria për shërbimet e mirëmbajtjes periodike, por nuk iu përgjigj pyetjes nëse kishte aktualisht në gatishmëri ndonjërin prej tyre.
“FARSH ka kontribuar efektivisht në operacionet e Emergjencave Civile, përfshirë mbështetjen ajrore që për situata të veçanta si ajo e vitit 2021 është përballuar edhe në bashkëpunim me partnerët,” tha Ministria e Mbrojtjes.
