Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky aplikoi për anëtarësim të Ukrainës në BE të hënën, duke i kërkuar bllokut të shprehë mbështetjen duke i dhënë vendit të tij anëtarësimin e menjëhershëm në BE ndërsa lufton pushtimin e Rusisë.
“Ne i kërkojmë Bashkimit Evropian pranimin e menjëhershëm të Ukrainës nëpërmjet një procedure të re speciale”, tha ai, duke folur në kanalin e tij nw Telegram, ndërsa luftimet me trupat ruse vazhdonin në të gjithë vendin. “Qëllimi ynë është të jemi së bashku me të gjithë evropianët dhe më e rëndësishmja, të jemi në baza të barabarta. Jam i sigurt se është e drejtë. Jam i sigurt se është e mundur.”
Kërkesa e liderit ukrainas për anëtarësim të menjëhershëm ishte një hap përpara nga thirrja e tij në fundjavë për një vendim të shpejtë mbi aspiratat e vendit të tij në BE.
Ajo erdhi gjithashtu një ditë pasi presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen deklaroi se Ukraina i përkiste BE-së. “Ata janë një prej nesh dhe ne i duam ata brenda,” tha ajo për kanalin televiziv Euronews.
Por von der Leyen nuk ka fuqinë t’i japë anëtarësimin në BE asnjë vendi, apo edhe t’i japë statusin zyrtar të kandidatit për anëtarësim. Vendime të tilla duhet të bien dakord nga të gjitha 27 vendet anëtare të bllokut, të cilët kanë pasur mosmarrëveshje të mprehta në vitet e fundit për zgjerimin e BE-së, shkruan Politico, transmeton Gazeta Express.
I pyetur për perspektivat e anëtarësimit të Kievit përpara apelit të fundit të Zelensky, Charles Michel, presidenti i Këshillit Evropian – organi që mbledh së bashku liderët kombëtarë të BE-së – pranoi se kishte “mendime dhe ndjeshmëri të ndryshme brenda BE-së për zgjerimin”.
Megjithatë, disa kryeqytete të Evropës Qendrore po shtyjnë për një sinjal se Kievi është të paktën në një rrugë drejt anëtarësimit, edhe nëse procesi i anëtarësimit zakonisht zgjat shumë vite pasi anëtarët e mundshëm punojnë për të përafruar shoqëritë, sistemet ligjore dhe ekonomitë e tyre me normat e BE-së.
“Ukrainasit po luftojnë për lirinë e tyre dhe po mbrojnë vlerat e përbashkëta evropiane. Shpreh mbështetjen time të fortë për perspektivën e anëtarësimit të Ukrainës në BE në familjen tonë evropiane të demokracive duke i dhënë Ukrainës statusin e vendit kandidat në BE”, shkroi të hënën në Twitter kryeministri letonez Krišjānis Kariņš.
Në një intervistë me POLITICO të dielën, kryeministri i Sllovakisë Eduard Heger argumentoi se Ukrainës duhet t’i jepet një “rrugë e veçantë” drejt BE-së.
“Ata luftojnë për veten e tyre, ata luftojnë për ne – ata luftojnë për lirinë”, tha Heger për ukrainasit. “Duhet të kuptojmë se ata po mbrojnë sistemin tonë, vlerat tona dhe ne duhet të jemi bashkë me ta. Kështu që nuk ka kohë për të hezituar për këtë.”
Por peshat e rënda të BE-së, Gjermania dhe Franca, u shfaqën të hënën për të qetësuar bisedat për anëtarësimin e Ukrainës në bllok në të ardhmen e afërt.
“Ukraina është pjesë e kësaj shtëpie evropiane dhe ne e dimë se dëshira e shumë ukrainasve është dhe ishte të kishin lidhje më të ngushta me BE-në”, tha Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock në një konferencë shtypi me homologen e saj sllovene, Anže Logar, në Berlin. .
Por ajo shtoi: “Të gjithë janë të vetëdijshëm, siç theksoi dje presidenti i Komisionit, se anëtarësimi në BE nuk është diçka që mund të bëhet brenda pak muajsh, por që përfshin një proces transformimi intensiv dhe të gjerë”.
Një zyrtar i Pallatit Elysée tha se Franca mirëpret aspiratat e Ukrainës për në BE, por ato duhet të jenë pjesë e një debati më të gjerë për të ardhmen e bllokut, duke përfshirë edhe anëtarë të tjerë të mundshëm. “Ne duhet të jemi të kujdesshëm që të mos bëjmë premtime që nuk mund t’i mbajmë”, tha zyrtari.
Aktualisht, pesë vende janë kandidate zyrtare për anëtarësim në BE: Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Serbia dhe Turqia (oferta e së cilës është ngrirë efektivisht prej vitesh). Mali i Zi dhe Serbia kanë qenë në bisedime për anëtarësim që nga viti 2012 dhe 2014, pa asnjë përfundim në horizont.
BE-ja i dha Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut dritën jeshile për bisedimet e anëtarësimit në vitin 2020, por negociatat ende nuk kanë filluar, kryesisht për shkak të bllokadës nga Bullgaria për mosmarrëveshjet e saj mbi gjuhën dhe historinë me Maqedoninë e Veriut.
