“Super debati i Tiranës”, kështu është cilësuar nga drejtuesi i “Opinion” Blendi Fevziu debati i 18 viteve më parë mes kandidatëve për kreun e bashkisë Tiranë, Besnik Mustafaj dhe Edi Rama.
Debati Rama-Mustafaj ka qenë i fundit i zhvilluar për garën e kryeqytetit. Që prej asaj kohe kandidatët për bashkinë më të madhe të vendit nuk kanë pranuar të dalin më në një ballafaqim publik. Secili nga kandidatët prezantoi përpara publikut 5 pikat e platformës elektorale.
DEBATI I PLOTË EDI RAMA – BESNIK MUSTAFAJ
Blendi Fevziu: Mirëmbrëma. Ju flas nga salla e “Rubairave”, ku sapo ka filluar ose janë momentet e para të fillimit të atij që unë e kam quajtur “super debati i Tiranës”. Pra debati midis dy kandidatëve kryesorë, përfaqësues të partive më të mëdha politike në vend, natyrisht edhe në Tiranë, zotit Mustafaj, përfaqësues i Partisë Demokratike dhe zotit Edi Rama, përfaqësues i Partisë Socialiste. Është një debat, i cili është pjesë e serisë së debateve të organizuara nga Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim dhe Televizioni Klan.
Katër prej këtyre debateve, ato të rretheve Shkodër, Vlorë, Durrës dhe tashmë Tiranë, ju i keni ndjekur direkt nga valët tona. Ky debat, i cili do të jetë dhe mbyllja e serisë së debateve ose ballafaqimeve direkete midis kandidatëve, do të pasohet më pas nga intervista e disa prej kandidatëve kryesorë për Bashkinë e Tiranës, të cilët do të vijnë në Televizionin Klan në ditët e ardhshme për t’u mbyllur në datat 28-29 me zotërinjtë Mustafa dhe Rama.
Ju flas nga teatri i “Rubairave”, ku salla është e mbushur me mbështetësit e dy kandidatëve, të Partisë Demokratike në të djathtën time dhe të Partisë Socialiste në të majtën time.
Sipas rregullave të debatit, të përcaktuara që nga debatet e tjera, salla është inaktive, nuk mund të marrë pjesë në debat. Është mirë që të mos drejtojë pyetje dhe të mos replikojë me dy kandidatët kryesorë.
Duke patur parasysh një eksperiencë, e cila vjen nga Shkodra, Vlora dhe Durrësi, tre qytete ku unë mendoja që tensionet politike do të ishin të mprehta dhe ballafaqimet mes kandidatëve do të ishin të tensionuara, unë shpresoj që edhe debati i Tiranës do të ndjekë shembullin e tyre, ku ndodhi e kundërta. Ka patur një debat mjaft normal dhe serioz dhe unë mund të them që pjesa kryesore e kësaj fushate është pikërisht emancipimi i kandidatëve dhe xhentilesa midis tyre, nëse mund ta quajmë kështu.
Megjithatë po falenderoj edhe një herë zotin Mustafaj dhe Rama që janë të pranishëm sot këtu. I bëj edhe një herë thirrje ndjenjës qytetare të të dyve për të qenë të qetë me njëri-tjetrin dhe në mirëkuptim. Shpresoj që të dy po buzëqeshin, megjithëse më parë nuk ia dhanë dorën njëri-tjetrit. Atëherë e kanë dhënë dorën më parë, para se kamerat të ishin të fokusuara.
Kalojmë në pikat direkte të këtij debati. Ashtu sikurse e keni parë edhe në rrethet e tjera, ka një platformë pyetjesh, të cilat nuk janë të ndryshuara dhe që duhet t’iu përgjigjen të dy kandidatët njëkohësisht.
Duke filluar me pyetjen e parë, përpara se të falenderoj edhe kolegun tim, Reis Çiço, i cili dje ka qenë i gatshëm të më zëvendësonte në këtë debat të vështirë, që është edhe këtu i pranishëm, në këtë sallë.
Përpara se të kaloj në pyetjet, do kërkoj një mirëkuptim midis dy kandidatëve. Cili do të jetë i gatshëm të flasë i pari? Nëse dy kandidatët nuk e vendosin dot, dikush nga salla të më japë një monedhë që ta hedhim me short. Besnik, kalin apo monedhën?
Besnik Mustafaj: Figurën.
Blendi Fevziu: Leku. Do të flasë i pari zoti Rama. Ndoshta ishte një truk fare i mirë për ta ç’tensionuar situatën deri diku të tensinuar në momentet e fundit. Po kaloj te pyetjet direkte. Zoti Rama, meqënëse leku ishte shansi juaj.
Edi Rama: Kokë i themi nga anët tona…
Blendi Fevziu: Cila ishte arsyeja që ju shtyu të kandidonit? Ju keni bërë një spot publicitar, ku keni thënë: “Po lë një ishull”. Pyetja ime është direkte: Pse do ta lini këtë ishull?
Edi Rama: Besoj që arsyeja për të kandiduar është një arsye që nuk është se është shumë e ndryshme midis gjithë kandidatëve që marrin përsipër një garë të tillë. Gjithsesi unë do të mundohem ta përkufizoj në shumë pak fjalë, duke thënë që unë e ndjej thellë në shpirt që kam diçka të rëndësishme për të dhënë për Tiranën dhe sidomos në këtë periudhë të vështirë që Tirana kalon. Unë mendoj që Tirana, qytetarët e saj, të gjithë ne që jemi këtu në sallë, pa dallim nga njëri-tjetri, meritojmë më shumë se ç’ofron sot qyteti ynë. Mendimi im është që Tirana sot nuk ka as qeverinë që meriton dhe as qeverisjen që i duhet. Unë mendoj që me kandidimin tim, ose më saktë kandidimi im është shprehje e një bindjeje që unë mund të bëhem bashkë me miqtë dhe kolegët e mi promotor i hapjes së një kapitulli të ri për Tiranën, nëpërmjet shfrytëzimit të të gjitha hapësirave të reja ligjore për pushtetin vendor, nëpërmjet krijimit të një ure solide bashkëpunimi me qeverinë qendrore, si dhe nëpërmjet krijimit të një strukture moderne të qeverisjes vendore, e cila do të mund të përmbajë brenda vetes të gjithë faktorët shoqërorë të progresit. Këtu kam parasysh një rrjet tashmë të konsoliduar të shoqërisë civile, një komunitet të konsoliduar të biznesit…
Blendi Fevziu: Mund të m’i shpjegoni më pas këto.
Edi Rama: Mbi të gjitha unë jam i bindur që komuniteti në kryeqytet është krejtësisht i përgatitur për të hedhur një hap ndryshues dhe unë jam i gatshëm që të marr përsipër koordinimin e këtij procesi të ndryshimit.
Blendi Fevziu: Faleminderit. Zoti Mustafaj, pyetja natyrisht është e njëjta dhe për ju. Çfarë e shtyn një shkrimtar të lërë studion dhe librat e tij për t’iu futur një pune mjaft të vështirë, siç është administrimi i qytetit dhe aq më tepër një qyteti si Tirana.
Besnik Mustafaj: Blendi, ti përmende punën e shkrimtarit, por unë mendoj se në këtë aspekt që po flasim, pra për angazhimin politik, sepse të kandidosh për kryetar bashkie të Tiranës është një angazhim politik dhe në këtë kuptim nuk ka shumë vlerë të më ushtrohet mua… Unë kam 10 vjet që merrem me politikë. Politikën e kam filluar në Tiranë, jam deputet në zgjedhjet e para të lira në Tiranë. Nuk i jam ndarë politikës, kam ushtruar funksione të ndryshme në politikë dhe në administratë. Pra unë kam qenë dhe mbetem një shkrimtar që është marrë në mënyrë aktive me politikë. Më vjen mirë që ti e shtron, por pyetja mund të shtrohet për zotrin Rama, i cili deri para 2 vitesh ishte një hiç në kuptimin politik të fjalës sepse u mor nga hiçi dhe u bë ministër. Duke qenë një pyetje standarde unë e pranoj, por në kuptimin e angazhimit tim personal është krejtësisht…
Blendi Fevziu: Jo, unë fola për motivin konkret për Tiranën.
Besnik Mustafaj: Motivi konkret është një motiv i përgjithshëm një herë sepse nuk mund të jetë vetëm konkret ,sepse edhe të bëhesh patetik nuk është rasti mendoj unë. Është motivi i përgjithshëm që lidhet me një dëshirë timen, me një vullnet timin për t’u marrë me politikë dhe motivi konkret, unë bashkohem me mendimin që tha zoti Rama që Shqipëria nuk ka qeveri dhe në këtë kuptim, duke mos patur qeverisje…
Edi Rama: Nuk thashë Shqipëria, thashë Tirana!
Besnik Mustafaj: Duke mos patur qeverisje atëherë edhe sensi qytetar i secilit, mendoj unë, është i sensiblizuar, është i ndjeshëm dhe përpiqet të japë aq sa mendon se mund të bëjë.
Edi Rama: A mund të them diçka? Unë pavarësisht se nuk i pranoj, por mundohem t’i mirëkuptoj shtrembërimet që i bëhen fjalëve të tjetrit në shtyp ose kur tjetri nuk është prezent, por këtu kemi një sallë që është prezent. Unë nuk thashë që Shqipëria nuk ka qeveri, unë thashë që Tirana nuk ka qeverinë që meriton dhe nuk ka qeverisjen që i duhet. E kam fjalën për qeverisjen vendore dhe këto janë zgjedhje për pushtetin vendor.
Blendi Fevziu: Kalojmë në pikën… Ke gjë për të shtuar Mustafaj?
Besnik Mustafaj: Jo, jo, s’kam gjë.
Blendi Fevziu: Kalojmë në pikën e dytë të këtij debati, e cila është pika më e rëndësishme në aspektin e propagandës elektorale ose e këtij debati ballafaqimi elektoral siç jeni në këto momente. Duke nisur nga ju zoti Rama, cilat janë 5 pikat bazë në platformën tuaj elektorale? Thënë në një mënyrë ose një tjetër, cilat janë 5 dosjet që mund të vendosni në tavolinën tuaj si prioritete të Tiranës? Dua në fillim të m’i numëroni si pika, pastaj zoti Mustafaj dhe në fund secili mund të bëjë nga një shpjegim për secilën pikë.
Edi Rama: Padyshim që duke folur për prioritetet, ne nuk mund të shpalosim këtu të gjithë programin elektoral sepse nuk është as vendi dhe as koha. Unë do të thoja që 5 prioritetet e mia janë:
Së pari, duke marrë parasysh që zhvillimi i Tiranës në këto 10 vitet e fundit ka qenë zhvillim krejtësisht spontan dhe nuk ka patur asnjë plan strategjik të zhvillimit urban që të përballojë të gjithë këto ndryshime demografike dhe njëkohësisht të krijojë një vizion drejt të ardhmes. Prioriteti i parë është hartimi i një plani strategjik të zhvillimit urban, i cili do të përmbajë brenda tij…
Blendi Fevziu: Më thuaj pikat dhe pastaj më shpjego për secilën pikë.
Edi Rama: Jo, janë elementë të këtij prioriteti sepse dua të shpjegoj se ç’është hartimi i një plani strategjik.
Blendi Fevziu: Ma shpjego në pikën e dytë. Në pikën e parë më thuaj vetëm 5 pikat bazë.
Edi Rama: Dakord pra.
- Plani strategjik i zhvillimit urban.
- Reformimi rrënjësor i strukturës aktuale të bashkisë së qytetit dhe të rrjetit të saj të shërbimeve publike.
- Imponimi i ligjit dhe vendosja e rregullit.
- Fillimi i menjëhershëm i një aktiviteti intensiv 300 ditor, i cili dhe ai përmban disa qika, që unë mund t’ua shpjegoj më vonë.
- Krijimi i një strategjie për strehim, zhvillim ekonomik dhe punësim.
Blendi Fevziu: Faleminderit. Zoti Mustafa, edhe ju 5 pikat bazë, të cilat në një mënyrë ose një tjetër përbëjnë boshtin ose thelbin, esencën e programit tuaj elektoral. Më pas keni të drejtën e shpjegimit.
Besnik Mustafaj: Unë do të jem më i përmbledhur. Unë si pikë të parë, imediate do të kem kthimin në realitet të decentralizimit në përputhje me kartën europiane për autonimë lokale, që është për mua një veprim politik i domosdoshëm për t’i dhënë bashkisë atë pushtet që e ka të nevojshëm për t’iu përgjigjur kërsave të qyterarëve. Më pas, meqënëse ju folët për prioritetet, është ajo çfarë kam deklaruar që ditën e parë të hapjes së fushatës sime elektorale më 1 Shtator, që brenda 6 muajve Tirana do të jetë e pastër dhe brenda 2 viteve Tirana do të ketë dy herë më shumë ujë. Pra do të punoj për këto me prioritet. Do të filloj me prioritet për zgjidhjen përfundimatre të problemeve të pronësisë si kusht i domosdoshëm për paqe sociale, si dhe për të filluar urbanizimin e zonave suburbane në Tiranë. Kjo është pika e tretë, në pikën e katërt është krijimi i kushteve që rinia të marrë pjesë në përcaktimin e politikave kulturore të Tiranës. Pika e pestë është zgjerimi, reformimi total dhe përmirësimi i rrjetit të institucioneve kulturore të Tiranës për t’i dhënë Tiranës një jetë kulturore të denjë.
Blendi Fevziu: Tashmë që ju keni deklaruar para publikut 5 prioritetet kryesore ose të koncentruara 5 pikat bazë të programit tuaj, unë do të kërkoj nga dy kandidatët që përpara votuesve të tyre… Normalisht duhet të jemi në një audiencë maksimale, jo vetëm në qytetin e Tiranës, por edhe në qytetet e tjera të Shqipërisë dhe në Kosovë, nga e cila kemi patur mjaft telefonata në dy ditët e fundit. Shpresoj që secili nga kandidatët të bëjë një përshkrim të shkurtër të 5 pikave, të cilat deklaruan deri tani. Duke nisur nga ju zoti Rama, koka siç e thatë ju, nuk ju ndahet.
Edi Rama: Pra, duke u nisur nga premisa që asnjë qytet normal sot në Europë dhe në botë nuk mund të ketë një të ardhme të garantuar pa një plan strategjik të zhvillimit urban dhe nga premisa tjetër që mungesa e këtij plani ka shkaktuar gjithë këtë katastrofë urbane, ku ne të gjithë jetojmë. Atëherë unë mendoj që hartimi i këtij plani është prioriteti numër një dhe ky plan përmban brenda vetes një kompleksitet degësh, të cilat të gjitha pastaj kurorëzojnë tek ai që quhet vizioni për qytetin tonë në të ardhmen. Në radhë të parë në këtë plan do të ketë të përcaktuar një strategji strehimi. Në radhë të dytë ky plan do të përcaktojë rrugët e shërimit dhe zhvillimit të parqeve dhe hapësirave publike të ç’lodhjes dhe argëtimit, si dhe mënyrat e ballafaqimit të shoqërisë, të komunitetit me të gjithë problemet e mjedisit. Tre, rrugët e krijimit dhe përmirësimit të shërbimeve publike për fëmijët, të rinjtë dhe pensionistët. Katër, rrugët e zgjidhjes së problemeve të infrastrukturës dhe shërbimit ndaj popullsisë sepse kemi 10 vjet që dëgjojmë premtime, do rregulloj ujin, dritat dhe rrugët, por e shikojmë vetë se ku jemi. Pikërisht sepse mungon ky plan.
Pesë, rrugët e përmirësimit të transportit publik dhe normalizimi i trafikut, duke filluar që nga implementimi i një sistemi europian të sinjalistikës. Në Tiranë ka një popullsi dhe trafik shumë të madh. Ka shumë këmbësorë, ka shumë makina, por nuk ka një sistem sinjalesh që mund të mundësojë qarkullimin normal të të gjithëve. Gjashtë, rrugët e pjesëmarrjes së qytetarëve në qeverisjen vendore dhe në programin tim pastaj ka ndërtime, krijim komisionesh dhe bordesh qytetare, të cilat do të marrin pjesë në qeverisjen vendore. Këto nuk janë shpikjet e mia, por janë formula të mirëaprovuara nga eksperienca në vendet më të përparuara. Shtatë, rrugët e shfrytëzimit me efikasitet të forcës policore bashkiake që do të krijohet dhe të koordinimit sa më perfekt të saj me strukturën e Policisë së Shtetit sepse e dimë që kanë kompetenca të ndryshme. Tetë, rrugët më racionale të zhvillimit ekonomik dhe të punësimit. Nëntë, hartimin e planit rregullues urbanistik, i cili do të përcaktojë në mënyrë objektive se ku dhe si do të ndërtohet, në ç’drejtim do të zhvillohet qyteti etj, etj.
Ky është prioriteti i parë, të cilin unë e zhvillova pak më gjerë për të thënë se në këtë prioritet hyn vizioni i Tiranës së nesërme.
Prioriteti i dytë, reformimi rrënjësor i strukturës aktuale të bashkisë së qytetit dhe i rrjetit të saj të shërbimeve publike do të thotë që duke shfrytëzuar hapësirat ligjore që janë krijuar nga kjo legjislaturë për pushtetin vendor, atëherë duhet të fillojmë të rishikojmë të gjithë administratat, duke krijuar një strukturë të tillë që të frenojë korrupsionin, të lehtësojë burokracinë dhe të rrisë efiçencën në shërbim të qytetarit.
Prioriteti i tretë është imponimi i ligjit dhe vendosja e rregullit. Brenda 300 ditësh unë do të krijoj një Polici Bashkiake sipas standardit europian.
Prioriteti i katërt është fillimi i menjëhershëm i aktivitetit intensiv 300 ditor. E para, 300 ditë luftë në gjithë hapësirën publike kundër abuzimit me ujin e pijshëm dhe energjinë elektrikeë. E dyta, 300 ditë aktivitet 24 orë për çlirimin e hapësirës publike nga plehrat. E treta, 300 ditë për rritjen e ndjeshme të ndriçimit në akset kryesore të kryeqytetit, gjë që do i kthejë dinjitetin qytetarëve që ecin sot në rrugë komplet të errëta dhe do të ketë një parandalim jashtëzakonisht efikas kundër krimit. Të gjitha këto që po them janë gjëra që do të realizohen në afatet që unë po them sot këtu. Katër, 300 ditë për përmirësimin e ndjeshëm të gjendjes së trotuarëve në akset kryesore të kryeqytetit.
Dhe prioriteti i pestë është strehimi, zhvillimi ekonomik dhe punësimi, por jo duke u nisur nga fonde shtetërore, por duke u nisur nga bashkëpunimi i ngushtë me qeverinë qendrore, me komunitetin e biznesit dhe me bankat, për të krijuar një sistem kreditimi, i cili të bëjë të mundur rritjen e potencialit të strehimit, një sistem trajnimi, i cili të bëjë të mundur krijimin e këtij koordinimi dhe një sistem për ulje taksash për rastet kur do të ndërtohen banesa popullore.
Të gjitha këto janë prioritete të cilat do të zhvillohen në kohë. Disa janë prioritete afatgjata, disa janë afatmesme dhe disa afatshkurtra.
Blendi Fevziu: T’ju bëj një pyetje përpara se t’ja kaloj fjalën zotit Mustafaj. Zoti Rama, kjo është fushata e tretë e zgjedhjeve lokale që unë ndjek në Shqipëri, kryesisht me statusin e gazetarit. Pothuajse të gjithë kandidatët për kryetar bashkie bëjnë të njëjtat premtime. Çfarë garancie keni ju që do i zgjidhni këto?
Edi Rama: Nëqoftëse e dëgjuat përshkrimin tim, unë nuk bëra ndonjë premtim të jashtëzakonshëm konkret. Unë nuk thashë që do të ndërtoj këtë ose do bëj këtë.
Blendi Fevziu: Absolutisht të gjithë këto premtime kanë bërë…
Edi Rama: Jo, jo! Nuk kanë bërë këto premtime se do t’i përmend unë më vonë dhe premtimet që janë bërë. Problemi është që ne duhet të krijojmë një fuzion të të gjithë energjive të komunitetit tonë dhe të të gjithë atyre energjive që ne na vijnë nga burimet dytësore të partnerëve tanë, organizatave ndërkombëtare etj, etj, për të haruar këtë plan zhvillimi. Pa një plan zhvillimi ne nuk mund të shkojmë përpara. Deri më sot improvizohet dita-ditës dhe prandaj qyteti është ky që është sot dhe që mua personalisht më duket se është një qytet krejtësisht në mëshirtë të fatit. Në bazë të këtyre prioriteteve pastaj do të ketë aksione, të cilat siç thashë janë 300 ditore, të ndjeshme, menjëherë dhe do të ketë veprime që do të zhvillohen në një rreze më të gjatë kohe. Sepse për të bërë një plan rregullues urbanistik nuk mjaftojnë 300 ditë, por ama ka 10 vjet që Shqipëria nuk ka një plan vetërregullues në asnjë qytet dhe veçanërisht në Tiranë ku zhvillimet demografike janë të jashtëzakonshme.
Blendi Fevziu: Faleminderit Zoti Rama. Zoti Mustafaj duke nisur edhe ju me shpjegimin e pesë pikave bazë që pak më parë mi përmendët. Keni kohë në dispozicion.
Besnik Mustafaj: Unë thash se puna për bashkinë e re fillon në radhë të parë politikisht. Decentralizimi është një proces politik i cili reflektohet pastaj edhe si një proces për reformimin e gjithë administratës dhe mënyrës së funksionimit të saj. Decentralizimi nuk është një shpikje që bëhet tani, është një punë që e kanë bërë edhe të tjerë përpara nesh, është një punë që po të kishte vullnetin politik duhej të ishte bërë. Tashmë Shqipëria ka ratifikuar kartën europiane të autonomisë lokale por ka bllokuar realizimin e decentralizimit praktik. Ne do ta realizojmë këtë gjë duke patur parasysh përdorimin e presionit të votës që do t’na japin kryeqytetasit. E vë këtë pikë të parë sepse jam i bindur se për të konsoliduar demokracinë në Shqipëri, kusht i domosdoshëm është ndërtimi i një shteti funksional, ndryshe nga shteti komandues që kemi tani që përpiqet të imponojë. Pjesë shumë e rëndësishme e këtij funksionalizimi të shtetit është decentralizimi, që do të thotë, më shumë liri për njerëzit dhe përgjegjësi njëkohësisht, më shumë pjesëmarrje drejtpërdrejt e njerëzve në qeverisjen vendore dhe si rezultat afrimi i bashkisë dhe pushtetit qoftë me kontribuesit, qoftë me taksapaguesit apo edhe me fituesit. Të gjitha këto detajime që realizohen në praktikë pastaj reflektohen në buxhete të reja, në projekte të reja, në krijime strukturash të reja siç është policia bashkiake që ne e përmendëm. Në krijimin e një mentaliteti të ri që lufton në mënyrë të ndjeshme burokracinë që është një trashëgimi e së kaluarës, frenon maksimalisht korrupsionin. Unë do të shkoj më tej duke i dhënë kopetenca maksimale 11 bashkive. Në konceptin tim është shumë e rendësishme kopetenca që do të marin 11 bashkitë që do të krijohen në 11 njësi të cilat do të ofrojnë më shumë shërbimin ndaj qytetarëve, do të jenë më shumë nën kontrollin e qytetarëve dhe do t’i lejojnë më shumë bashkisë përcaktime politikash më të gjëra.
Unë përmenda si prioritet të dytë problemin e ujit dhe të pastërtisë. Mendoj se bërja e teorive është gjëja me e lehtë. Përcaktimi i afateve lidhet me mundësitë reale dhe konceptet reale që ekzistojnë. Unë kam deklaruar se për 6 muaj Tirana do të jetë e pastër. Sot Tirana harxhon 6 milionë dollarë në vit për pastrimin e qytetit. Unë mendoj se me skemën aktuale ky buxhet është i mjaftueshëm, por skema është e gabuar. Një nga gjërat e para që do të bëjmë ne është ndryshimi i kësaj skeme dhe copëtimi i saj në 11 zona pastrami në përputhje me 11 minibashkitë, në dhënien e shërbimit një të treti, gjë që përfshihet në decentralizimin dhe dhënien e shërbimit 11 ndërmarrjeve të tjera që do të jenë 11 biznesmenë shqiptarë përjashtuar këtu 2 ndërmarrje që pastrojnë sot Tiranën që janë të huaja. 6 milionë dollarë shkojnë në ndërmarrje të huaja, gjë që për mua është anormale. Dhe në dhënien e 11 zonave, edhe me buxhetin aktual, pa llogaritur shtesat që do të ketë buxheti që do të jenë kontribuese të rëndësishme.
Thash gjithashtu se për dy vjet Tirana do të ketë më shumë ujë. Sot uji që niset nga Bovilla, vetëm 30% arrin në Tiranë dhe 70% janë vjedhje, shpërdorime gjatë rrjetit dhe humbje nga instalimet. Instalimet pranë Tiranës kanë nevojë për një rigjenerim shumë të madh, edhe për ndërtime krejtësisht nga e para edhe për riparime, por kur them se do të ketë më shumë ujë kam llogaritur një minimizim të humbjeve. Dhe humbjet nuk është e pamundur të minimizohen duke krijuar një task forcë të rëndësishme për kontrollin e humbjeve që mund të bëhet në mënyrë të shpejtë. Së dyti duke filluar riparimet nëpërmjetë programit pilot. Tirana ka 540 kilometra kanale afërsisht dhe këto nuk mund të përballen njëherësh, por nëpërmjetë një program pilot që është krejtësisht i njohur dhe që i’u jep mundësi edhe menaxhimit më të mirë buxheteve që ka bashkia edhe të donatorëve të huaj, si dhe ndihmat që vijnë nga qytetet e tjera me të cilat Tirana ka lidhje dhe që lidhjet e saj do të zgjerohen edhe më tepër.
Si pikë të tretë unë thash se do të zgjidhim probleme t e pronësisë. Tirana sot ka dy struktura ose zyra, është komisioni i kthimit të pronave dhe zyra e urbanistikës. Si punë e parë urgjente është identifikimi deri në fund i të gjitha rasteve të pronësisë brenda Tiranës dhe informatizimi i saj që do ta bëjë zyra e kthimit të pronave. Zyra e urbanistikës do të identifikojë dhe do të krijojë një “database” me të gjitha ndërtimet që janë bërë jashtë kritereve të pronës. Ne do të krijojmë një strukturë të ndërmjetme që do të quhet zyra e ndërmjetësimit ligjor e cila do të sigurojë ndërmjetësimin midis pronarëve dhe të ardhurve. Do të krijomë lehtësira të nevojshme për të ardhurit që të behën pronarë të tokave dhe të shtëpive që kanë ngritur, por njëkohësisht dhe brenda ndryshimit të madh që ka bërë Partia Demokratike në programin e saj që vitin e kaluar ku njeh plotësisht të drejtën e pronësisë, pra pronarëve realë do t’iu kthehet prona 100% aty ku është e mundur dhe do të kompesohen aty ku është e mundur.
Një problem shumë i madh është edhe ai i rinisë. Aktualisht asnjë strukturë në Shqipëri nuk meret realisht me problemet e rinisë. Ne do të meremi me problemet e rinisë duke krijuar pranë bashkisë një department që nuk ekziston, i cili do të ketë një status të përcaktuar qartë për politikat rinore të Tiranës. Po ashtu ne kemi edhe shumë programe që presupozojnë struktura të nevojshme për aktivitete të nevojshme apo periodike. Kulturën ne e konsiderojmë si një prioritet të bashkisë së ardhshme. Kjo do të thotë se dy institucionet e vetme që ka aktualisht Tirana, që janë teatri i varietesë dhe teatri cirkut do të fuqizohen dhe do të ndihmohen që të jenë më intensive në jetën kulturore të Tiranës, por mbi të gjitha ne do të krijojmë një teatër bashkiak që nuk ka ekzistuar kurrë, është anoramle që Tirana të jetë i vetmi kryeqytet që nuk ka një teatër bashkiak. Teatri bashkiak do të ketë brenda vetes një trupë dramatike dhe njëkohësisht edhe një repertor fleksibël. Po ashtu mospasjen e një orkestre filarmonike unë e quaj një informalitet. Në punën tonë ne kemi parashikuar gjithashtu ndërtimin e disa veprimtarive që do të jenë veprimtari permanente që do të kenë karakter kombëtar dhe ndërkombëtar dhe që pjesë pjesë po i’a shpjegojmë qytetarëve të Tiranës.
Blendi Fevziu: Do t’iu bëj një pyetje, por kërkoj një përgjigje sa më të shpejtë. Ju pak më parë thatë se decentralizimi i pushtetit lokal dhe disa nga veprimtaritë që ju do të ndërmerni dhe që janë pjesë e platformës tuaj duhen bërë në bashkëpunim me qeverinë qëndrore. Zoti Brojka, kryetari aktual i bashkisë së Tiranës është ankuar vazhdimisht në tre vitet e fundit se është sabotuar nga pushteti qëndror. A keni frikë se mund të ndodhë e njëjta gjë edhe me ju nëse fitoni?
Besnik Mustafaj: Sabotimi nga pushteti qëndror është një realitet i pakontestueshëm dhe që Brojka e ka shpjeguar me shifra. Unë nuk kam bësim se mund të kem mbështetjen e pushteti qëndror duke u nisur nga provat e deritanishme që nuk janë pak, por në të gjitha aspektet. Por njëkohësisht unë kam besim tek një përdorim tjetër që do t’i bëj unë vullnetit që do të më japin votuesit si një mjet presioni mbi qeverinë.
Blendi Fevziu: Faleminderit Zoti Mustafaj. Tani do të hyjmë në një pikë që do t’i japë më tepër temë debatit. Pika ku secili nga kandidatët do t’i bëjë oponencë programit të kandidatit kundërshtar. Zoti Rama meqë deshët të bëni një koment, po ju them, nga programi që ju dëgjuat nga Zoti Mustafaj dhe 5 pikat që ai spjegoi, cilat mendoni se janë të parealizueshme dhe jorealiste? Pyetja është e vlefshme edhe për ju Zoti Mustafaj duke patur parasysh programin e Zotit Rama.
Edi Rama: Përpara se të përqëndrohem tek disa nga ato që tha Zoti Mustafaj unë do të kisha një koment mbi dy-tre momente. Dëgjova që Besniku tha që teoria është gjëja më e lehtë. Unë vetë nuk jam marksist që të mendoj se praktika është kriter i së vërtetës. Unë mëndoj se teoria nuk është gjëja më e lehtë dhe aq më tepër mendoj që hartimi i një vizioni dhe konceptimi në letër i një plani strategjik nuk është absolutisht gjëja më e lehtë, po të ishte gjëja më e lehtë do të ishte bërë me kohë. Gjëja më e lehtë është kjo që është bërë këto 10 vjet dhe që duket se do të vazhdoj nëse do të fitojë Zoti Mustafaj.
E dyta kam përshtypjen se ka një pasaktësi që nuk janë 6 milionë dollarë që harxhohen sot për pastrimin, por janë shumë më pak, është rreth 2 milionë.
E treta, problemet e rinisë, Zoti Mustafaj thotë se do të krijojë qendra etj, etj, por kam vetëm një gjë për të thënë që në vendin e tij që është pjesë e partisë që ka 8 vjet që ka pushtetin në Tiranë unë nuk do të kisha kurajon të flisja për problemet e rinisë sepse ka qenë një rrjet qendrash rinore në Tiranë të cilat janë kthyer në magazina mielli, në bingo, në magazina djathi e kështu me radhë. Tjetra, problem i sabotimit nga pushteti qendror, e kam dëgjuar shumë shpesh këtë çështje gjatë gjithë këtyre ditëve dhe mendoj që problem i sabotimit nga pushteti qëndror është një fantazi që përpunohet e ripunohet për ditë, por që nuk ka asnjë bazë reale, boll që të shikojmë shifrat të cilat tregojnë se financimi i pushtetit vendor nga qeveria qëndrore në vitet 1998-2000 ka qenë disa herë më i madh se sa në vitet ’92-’96.
Blendi Fevziu: A është kjo e balancuar mes atyre bashkive që zotërojnë demokratët dhe atyre që zotërojnë socialistët?
Edi Rama: Po I’u them unë që kjo ka një arsye shumë të thjeshtë. Partia Demokratike ka meritën që në vitin 1992 ka bërë një ligj për pushtetin vendor dhe në atë ligj i ka deleguar disa kopetenca pushtetit vendor. Menjëherë kur në korrik të ’92 shumica e bashkive kaluan nën pushtetin e opozitës me zgjedhje të lira, atëherë të gjitha këto kopetenca u tërhoqën. Dhe gjatë 4 vjetëve të qeverisjes së Partisë Demokratike pushteti vendor qëndroi në një “status quo” të plotë përsa i përket decentralizimit. Dhe të gjitha ato që qoftë unë, qoftë Besniku apo kushdo tjetër do të mund të shfrytëzojë si hapsira ligjore të pushtetit vendor janë hapësira ligjore të krijuara nga kjo legjislarurë e cila ka aprovuar deri më tani 3-4 ligje bazë për decentralizimin. Është kjo legjislaturë që ka aprovuar ligjin e transferimit të pronës .
Tani duke u rikthyer tek premtimet, e vetmja gjë që ngelet për të premtuar pas gjithë këtyre që dëgjova është ngritja e një agjensie turistike për të çuar në hënë banorët e Tiranës. Kam dëgjuar shumë premtime gjatë gjithë këtyre ditëve, kam dëgjuar që nëse fiton Besniku do të ngrej 4.000 apartamente të reja me fondet e pushtetit qëndror apo vendor apo ku e di unë se çfarë. Ky është një absurditet total sepse në të gjitha vendet duke filluar nga Amerika dhe të gjitha vendet e tjera të zhvilluara të Europës, aty ku janë bërë përpjekje për të ngritur ndërtesa popullore me fondet e shtetit ka rezultuar një skandal. Dhe praktikisht në Amerikë të gjitha këto banesa janë shkatërruar për arsye se janë kthyer në geto ku ka kriminalitet, drogë etj. Unë nuk mendoj se kjo është zgjidhja e problemit të strehimit. Zgjidhja e problemit të strehimit është krejt tjetër. Shteti nuk mund të ndërtojë dhe nuk mund të menaxhojë ndërtesa sot. Banesat i ndërton private dhe shteti i lehtëson për të mundësuar strehimin e njerëzve. Tjetër, kam dëgjuar historinë e një qendre komercale poshtë shehshit Skënderbej. Nëse kthehemi 4 vite më parë në premtimet e kryetarit aktual të bashkisë ai ishte më modest. Ndërkohë që i gjithë sheshi është i mbushur me plehra ne do bëjmë qendër komerciale poshtë. Ai thoshte që do të krijonte nënkalime për njerëzit për të kaluar nga njëra anë e trotuarit në tjetrën. Ku janë nënkalimet? Nuk e di. Dhe në fund të fundit ka edhe një gjë tjetër që është shumë e rëndësishme e cila është mirë të mos lihet në hije dhe të mos spekulohet me të. Ka 8 vjet që pushtetin e ka partia që kandidon Zoti Mustafaj dhe në këto 8 vjet nuk ka patur as qeveri dhe as qeverisje në Tiranë. Këtu është e kotë që të hidhet faji, jo e ka pushteti qëndror, jo e ka ky, jo e ka ai. Nëse Besniku thotë se gjithë skema e pastrimit të plehrave është e gabuar, këtë nuk e ka bërë as Fatos Nano, as Ilir Meta e as Bashkim Fino. Këtë skemë e ka bërë kjo bashki që ka pushtetin, është bashkia e Partisë Demokratike. Pra, ka shumë gjëra të cilat vërtetë mund të ishin bërë dhe nuk u bënë për paaftësi drejtuese të kësaj force politike. Natyrisht unë nuk dua të them me këtë që në ’92-96 apo ’98-2000 ka qenë perfekte, por ama një pjesë e madhe e problemeve që ka sot Tirana për të cilat unë zotohem t’i zgjidh për 300 ditë, ato 3-4 probleme kyçe janë probleme që mund t’i zgjidhë bashkia sikur jo të ketë pushtet vendor që të jetë indiferent ndaj saj, por sikur të ketë një pushtet vendor që të dojë ta sabotojë nuk e saboton dot nëse ka vullnet për t’i bërë këto punë. Pra, unë mendoj se është mirë që të mos ngjallim premtimet e bëra në ’92 apo ’96, të gjitha të pambajtura, me idenë se ky është një elektorat që nuk ka mend që të reflektojë, apo se ky është një elektorat që mund të tërhiqet për hunde duke thënë qeveria vendore, sabotimi etj, këto janë të gjitha që nuk qëndrojnë për mendimin tim.
Blendi Fevziu: Zoti Mustafaj keni të drejtën e replikës dhe komentit mbi programin e Zotit Rama.
Besnik Mustafaj: Komenti dhe replika shkojnë bashkë. Zoti Rama foli për kurajo, por mua më habit kurajo e tij, është një kurajo që nuk të çon shumë larg realisht.
Edi Rama: Atë do ta shohim…
Besnik Mustafaj: Pushteti qëndror shqiptar, po të mar vetëm një shembull. Bashkia e Tiranës ka një ndërmarrje komunale të rrugëve dhe nga buxheti i shtetit kjo ndërmarrje në periudhën ’97 e deri në këtë moment që po flasim nuk ka marë as edhe një kacidhe. Ndërkaq vetëm Apostoli për rrugët ka përdorur 94.1 milionë lekë të reja për rrugët e Tiranës. Në vetvete unë nuk bëj avokatinë e Zotit Brojka sepse ai e bën vetë, por me sa unë flas përmend fakte dhe mbi bazën e tyre tërheq konkluzione. Ne filluam punë për decentralizimin në ’96, në vjeshtë kur u hapën negocimet me Këshillin e Europës dhe fill ndodhi ’97 dhe u bllokuan të gjitha. Është bërë ligji, është e vërtetë, është bërë në ’98, por deri më sot nuk ka filluar asnjë zbatim i tij. Pse nuk ka filluar? Zoti Rama si anëtar i kabinetit mund t’i përgjigjet. Nuk është i detyruar. Dhe vetë Zoti Brojka që është njeri i butë është detyruar të artikulojë dëshpërimin e tij për bllokimin total që i ka bërë pushteti qëndror. Tani premtimet elektorale janë një process i njohur në Shqipëri, por elektorati gjykon mbi mundësitë që ka njëri apo tjetri kandidat që përfshin kontekstin mbi të cilin ai vepron, por edhe personalitetin dhe karrierën e secilit. Po të shohësh premtimet e Zotit Rama që është Ministër i Rinisë Kulturës dhe Sporteve ende nuk ka bërë një ligj për rininë. Pse nuk ke bërë një ligj? Kush është rinia në Shqipëri? Është një minimum i domosdoshëm mendoj unë që duhej të ishte bërë për të kuptuar se si punon dhe e koncepton punën kryetari i ardhshëm i bashkisë.
Unë nuk do të hy në detaje, nuk mendoj se është e nevojshme, nuk do të sqaroj se çfarë janë banesat me qera të ulët që ekzistojnë në Francë, në Gjermani, në Itali dhe që ekzistojnë kudo dhe që ndërtohen me një sistem të njohur, nuk është shpikje e imja. Ka një mekanizëm ekonomik të njohur që mjafton ta aplikosh, por për këtë ka një pengesë në qeveri që duhet kapërcyer nëpërmjetë decentralizimit.
Edi Rama: Cila është pengesa?
Besnik Mustafaj: Pengesa është se nuk ka të drejtë bashkia të marë kredi në banka pa lejen e kryeministrit. Kjo është. Dhe të gjitha kreditë dhe ndërtesat në Paris janë të ndërtuara në këtë mënyrë. Bashkia ka asetet e nevojshme për të marë kredi nga bankat, por është e bllokuar.
Edi Rama: Besnik, problemi është se bashkia e Tiranës, le ta pranojmë ka 8 vjet që nuk ka asnjë plan. Dhe nuk është dhe s’ka për të qenë ndonjëherë problem në një sistem demokratik e kapitalist ku ne jetojmë, paraja. Paraja është gjëja e fundit, por ka miliona e miliona dollarë të cilat nuk shfrytëzohen.
Besnik Mustafaj: Unë i quaj normale përpjekjet që bën ti për të mbrojtur qeverinë, por problem i parave nuk është i fundit.
Edi Rama: I fundit është.
Besnik Mustafaj: Për ty mund të duket problem i fundit me shpenzimet astronomike që bën.
Edi Rama: Për cilat shpenzime astronomike e ke fjalën?
Besnik Mustafaj: Kur ti gjen 500 mijë dollarë për të bërë fasadat e tri ndërtesave qeveritare nga tri anë, ndërkohë për ujësjellësin e Tiranës duhen 25 milionë dollarë, pra 1/5-ta e gjithë.
Edi Rama: 500 mijë nuk është 1/5-ta Besnik, aman.
Besnik Mustafaj: E rregullojmë, është një lapsus. Mos u kap me lapsuset.
Edi Rama: U bënë shumë këto lapsuset.
Besnik Mustafaj: O Edi nuk të shpëtojnë dot nga ballafaqimi këto mënyra.
Edi Rama: Unë po dëgjoj.
Blendi Fevziu: Ju lutem salla mos ndërhyni.
Besnik Mustafaj: 500 mijë dollarë është shifër astronomike në kushtet dhe hallet që ka Tirana. Kur harxhon 300 milionë lekë për një weekend…
Edi Rama: Nuk kam harxhuar 300 milionë lekë. Gënjen.
Besnik Mustafaj: Kjo është deklaratë e shefit të shtabit tend.
Edi Rama: Nuk kam harxhuar 300 milionë lekë, janë harxhuar 60 milionë lekë të vjetra.
Besnik Mustafaj: Ti je i paedukatë, është në stilin tënd të flasësh kështu. Unë citoj shefin e stafit tënd dhe gënjeshtrat mbaji për vete.
Edi Rama: Po gënjen pra se nuk është 300 milionë.
Besnik Mustafaj: Unë citova shefin e stafit tënd.
Edi Rama: Nuk është i paedukuar ai që thotë gënjen, është ai që po gënjen.
Blendi Fevziu: Zoti Rama mbaj shënim dhe në fund do ta jap fjalën, mos e ndërprit në çdo fjalë.
Besnik Mustafaj: O Edi unë ta kuptoj hallin ty.
Blendi Fevziu: Ju lutem salla…
Edi Rama: Besnik unë jam shumë i predispozuar të bisedojmë normalisht, po që puna për hallin, ta kuptoj edhe unë ty më shumë se ç’ma kupton ti mua, se e di shumë mirë sa të vështirë e ke të luash këtë rol që të kanë ngarkuar, po lëre tani. Ne mund të bisedojmë normalisht bashkë.
Blendi Fevziu: Ju lutem salla po pati mundësi. Këtu nuk është miting dhe as shkëmbim batutash. Po vazhduat kështu do fus publicitetin dhe do nxjerr njerëzit nga salla. Mikrofonat e sallës janë të ulur, por mos krijoni probleme për kandidatët. Duartrokisni apo nuk duartrokisni ju nuk dëgjohet gjë në televizor, po I’ua them edhe një herë.
Besnik Mustafaj: Vazhdo.
Blendi Fevziu: Duke kaluar tek pika e katërt e debatit të sotëm, duke e nisur me ju Zoti Rama, cilat mendoni se janë avantazhet tuaja karshi kundërshtarit.
Edi Rama: Tani…
Blendi Fevziu: E di që është e vështirë të flasësh për veten.
Edi Rama: Besoj që të paktën në këtë pikë jemi jo shumë larg njëri-tjetrit sepse nuk është aspak e këndshme të flasësh për veten, por fushata e kërkon këtë gjë. Unë për këtë arsye mendoj se duke qenë thjeshtë një zëdhënës i disa të vërtetave të cilat bazohen në këtë libër që unë e kam dhe jam gati t’ia jap të gjithë këtyre që janë këtu në sallë që duartrokasin dhe që janë marë gjatë gjithë kohës me akuza ndaj meje. Ky libër është me të gjitha rezultatet që ka arritur Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporteve që unë drejtoj prej dy vitesh, Janë të gjitha rezultate në shifra. Unë kam treguar me fakte dhe jo me fjalë se di të menaxhoj buxhet, di të bëj programe dhe se di të menaxhoj njerëz dhe konflikte. Dhe këtu ka disa që janë dëshmitarë të këtij fakti. Buxheti i Ministrisë së Kulturës në krahasim me kohën kur unë fillova punë është rritur disa herë në të gjithë zërat. Unë nuk dua t’i hy këtu zë për zë sepse nuk dua të mar kohën e debatit. Reformat të cilat kanë filluar, kanë hyrë në një shtrat dhe janë në proces, janë reformat ë cilat i kërkon koha pavarsisht nëse ai që i bën është i majtë apo i djathtë. Dhe të gjitha akuzat që më janë bërë mua janë nga shumë shumë majtas dhe nga ana tjetër unë kam treguar se di të menaxhoj stafin, di të punoj në ekip dhe kam krijuar një grup me nënpunës të shkëlqyer. Dhe nga ana tjtër unë kam treguar se nuk kam paragjykime partiake. Do të sjell këtu dy shembuj. Unë kam emëruar drejtor të Bibliotekës Kombëtare një njeri me bindje realisht të djathta që nuk ka asgjë të përbashkët me Partinë Socialiste dhe kam emëruar drejtor të Teatrit Kombëtar një njeri që ka qenë deputet i Partisë Demokratike. Janë njerëz që unë i kam vlerësuar për bagazhin dhe për atë që mund t’i sjellin këtij shteti i cili nuk është i një partie, por i të gjithë shqiptarëve. Dhe përderisa dikush di ta bëjë këtë punë ai duhet ta bëjë pavarsisht i kujt partie është dhe kjo është mënyra që unë do të ndjek edhe në bashkinë e qytetit. Dhe e fundit, pavarsisht nga gjërat që janë thënë dhe stërthënë këtu janë faktet që janë edhe në sytë e të gjithve që reformat kanë filluar të japin rezultate. Unë kam treguar dhe mund të flitet shumë që jam i pakorruptueshëm, që di të punoj në ekip dhe se atë që them unë e bëj. Dhe nuk ka një njeri në këtë planet që të vijë dhe t’më kërkojë mua një borxh të vetëm.
Blendi Fevziu: Zoti Mustafaj, avantazhet tuaja?
Besnik Mustafaj: Po, unë mendoj se avantazhet e mia janë disavantazhet që paraqet kundërshtari im. E para forca politike që e mbështet atë, mënyra se si erdhi në pushtet kjo forcë 3 vjet më parë ku 40% të territorit Partia Demokratike nuk e kontrolloi dot votat, nuk i numëroi dot dhe kjo është shumë për një forcë politike. Janë premtimet e pambajtura të forcës politike që e kanë kandiduar rivalin tim. Janë premtime të patolerueshme, siç ishte kthimi i parave që nuk u mbajt. Është hapja e 250.000 vendeve të punës që nuk u mbajt, vendosja e rendit që nuk u arrit. Janë tre premtime që kthehen në bumerang për kandidatin pavarsisht nga cilësia e tij. Është inkriminimi i qeverisë, lidhjet me terrorizmin politik. Dua të kujtoj këtu deklaratën e kryeministrit Meta i cili thotë se do të arrestojë vrasësit e Azemit dhe vrasësit e vrasësve. Për një llogjikë të ftohtë ai e dinte kush e vrau dhe kush i vrau vrasësist, gjë që nënkupton një lidhje.
Edi Rama: E si del lidhja?
Besnik Mustafaj: Po përse nuk i arrestojnë?
Edi Rama: Kur të gjenden do arrestohen.
Blendi Fevziu: Zoti Rama mos ndërhy.
Besnik Mustafaj: Dakort, dakort.
Blendi Fevziu: Të pyeta për avantazhet personale?
Besnik Mustafaj: Avantazhe janë këto. Në avantazhin tim janë edhe disa disavantazhe që paraqet kandidati vetë. Konfliktualiteti i tij i theksuar me të gjithë komunitetin artistik, me këta ka patur mundësi të futet në konflikt dhe me këta është futur. Unë shpreh mirënjohjen që kanë ardhur sonte këtu të më shoqërojnë, dirigjenti i orkestrës së Teatrit të Operas dhe kolegët e tij. Një natyrë konfliktuale nuk pretendon të zgjidhë problemet e komunitetit.
Edi Rama: Nuk është komuniteti 5 veta.
Blendi Fevziu: Të lutem salla mos ndërhy. Unë po e mbaj shumë mirë orën, çfarë do ti që ta mbyll? Po i them unë të mos e ndërpresë, s’ka nevojë ti thoni ju. Për çdo llaf ngriheni përpjetë.
Besnik Mustafaj: Unë ju kërkoj vërtetë që të jeni të përmbajtur. Unë e kuptoj shqetësimin dhe nervozizmin e Zotit Rama i cili ndërhyn vend e pavend, ç’ka përsëri është në avantazhin tim. Mendoj se gjatë këtyre 6 muajve që kur e ka identifikuar veten si kandidat për bashkinë e ardhshme ka keqpërdorur pushtetin dhe nga qenia ministër dhe kjo është gjë shumë e keqe nëse bashkia do të drejtohet prej tij. Në avantazhin tim është gjithashtu edhe forca politike që më ka kandiduar e cila nuk është përzie as me paratë, as me krimin dhe as me forma të tjera që ndotin politikën. Është në avantazhin tim programi im, i cili është pranë qytetarëve për programet direkte dhe i realiziueshëm dhe është në avantazhin tim edhe eksperienca ime me të gjitha komponentet e veta.
Edi Rama: Kam diçka për të thënë. Nuk kisha asnjë tendencë për të ndërprerë apo për të nervozuar apo sepse unë jam nervoz, por puna është që këtu ndodh diçka që Partia Demokratike dhe njerëzit e saj e kanë bërë metodë pune që çfarëdo ata nxjerrin nga goja është e vërteta e fundme. Për shembull Besniku thotë: Po keqpërdoren fondet e shtetit për fushatë. A thua se kjo është e vërteta e padiskutueshme…
Kurse unë po them se që kur ka filluar fushata elektorale dhe deri më sot nuk është harxhuar asnjë qindarkë e buxhetit të shtetit për të bërë fushatë elektorale. Duke i thënë edhe një herë se në festën e Pezës nuk janë harxhuar 300 milionë lekë por 60 milonë dua t’i them Besnikut që në festën e Pezës nuk është bërë fushatë.
Unë e mora fjalën dhe nuk kam thenë apsolutisht asnjë fjalë për kandidimin tim. Gjithë aktivitetin tim unë e zhvilloj me karburante dhe furgonë e taksi të cilët më ndjekin vullnetarisht dhe fakti që fushata është spektakolare ka të bëjë me idetë. Prandaj thash parë që paratë janë të fundit që e bëjnë atë. Këto nuk janë zgjedhje politike, janë për pushtetin vendor. Parndaj të mos hyjmë se kush e bëri ’97 apo ’94 se ashtu del keq forca që ai përfaqëson. Të mos hyjmë në këto debate fare.
Besnik Mustafaj: Zoti Rama ose mendon se fushatë janë vetëm posterat ose mendon se të gjithë shqiptarët janë budallenj.
Edi Rama: Jo, jo unë të solla një shembull.
Besnik Mustafaj: Vërtetë që nuk çove posterat e tua në Pezë, por gjithkush e di që është veprimtari elektorale.
Edi Rama: Kjo është veprimtari e përvitshme dhe jo elektorale.
Besnik Mustafaj: Kur është krijuar?
Edi Rama: Është bërë vjet, është bërë parvjet, që ç’ke me atë punë.
Besnik Mustafaj: Mirë. Që ditën e parë që ke deklaruar se nuk jep dorëheqjen unë e kam shtruar pyetjen në planin moral.
Edi Rama: Po ta jap unë përgjigjen në plan moral.
Besnik Mustafaj: Tani unë po të them që fushata jote në Pezë ishte e mirëfilltë. Pse duhej të ishe ti aty? Ti nuk je as dirigjent.
Edi Rama: A e the vetë që jam ministri i Kulturës Rinisë dhe sporteve?
Besnik Mustafaj: Ti nuk shkove të këndosh atje, shkove të mbash fjalim. Dhe nëse do doje vërtetë të mos e përzieje në fushatë nuk duhet të shkoje, pika e parë.
E dyta, marim shembujt ku janë harxhuar shumë para. Ti mendon se duke lyer Ministrinë e Mbrojtjes nuk ke bërë fushatë?
Edi Rama: Më vjen shumë keq Besnik se unë kam respekt për intiligjencën tënde dhe më vjen keq që edhe ti që je njeri i botës si të thuash përdor termin për të lyer fasadat. Aty është bërë një punë e mirfilltë.
Besnik Mustafaj: Unë nuk po hy tek cilësia e punës.
Edi Rama: Aty është rregulluar trotuari, por do e shikosh kur të mbaroj në datën 27-të dhe do kesh nostalgji për Parisin pastaj.
Besnik Mustafaj: Atë le ta gjykojnë ekspertët, unë po gjykoj është apo nuk është fushatë… E thua me sinqeritet që nuk është fushatë?
Edi Rama: Plani për ndërhyrjen në ansamblin monumental është një plan të cilin je i lirë të mos e besosh, por ka filluar vetëm pak muaj pasi unë kam filluar punën si ministër i Rinisë dhe Sporteve. Dhe ky plan është hartuar bashkë me Artan Shreklin. Unë kur e kam lançuar atë plan as nuk e kisha parë në ëndërr që do të kandidoj për kryetar bashkie.
Besnik Mustafaj: Unë gjykoj të vërtetëat që shoh me sy.
Edi Rama: Natyrisht je i lirë të mos e besosh.
Blendi Fevziu: Atëherë kalojmë në pikën tjetër. Zoti Rama duke nisur nga ju, të dy kandidatët kanë të drejtë t’i bëjnë nga dy pyetje konkurentit të tyre. Po e nisni ju dhe pastaj Zoti Mustafaj keni të drejtën t’i drejtoni dy pyetje Zotit Rama.
Edi Rama: Atëherë pyetja e parë që do bëj unë dhe që e dinë të gjithë është që gjatë 8 viteve të fundit Partia Demokratike ka drejtuar bashkinë e Tiranës dhe kjo ka sjellë një katastrofë të vërtetë urbane. Po të jap dy shembuj.
E para janë ndërtuar 30 mijë godina pa leje.
Dhe e dyta, sipërfaqja e gjelbërimit është reduktuar nga 17 m2 në 2 m2 për frymë. Tani duke u nisur nga kjo premisë pyetja ime është: A mund të japësh një shembull të aftësisë tëndë në hartim planesh, programesh apo buxheti dhe në drejtimin me sukses të një organizmi qeveritar apo joqeveritar që t’i bëjë qytetarët të mendojnë se vërtetë ti mund të bësh në 3 vjet atë që njerëzit ë zgjedhur nga Partia Demokratike nuk e bënë dot për 8 vjet?
Blendi Fevziu: Pyetja e dytë?
Edi Rama: Pyetja e dytë është duke u nisur nga një premisë që është në sytë e të gjithëve. Është e pamohueshme që shumë themelues, simpatizantë dhe anëtarë të mirënjohur deri në nivelet më të larta të Partisë Demokratike ose e kanë braktisur PD-në ose janë dëbuar prej saj për arsye mosmarrëveshjesh dhe për arsye se mendojnë ndryshe. Pyetja që unë bëj është: Si kandidat i PD-së, si një njeri që paraqitet para të gjithëve si intelektual dhe që ka një pavarësi mendimi, do të dëshiroja të dija opinionin tënd personal lidhur me gjithë këto personalitete që janë etiketuar si tradhëtarë, armiq e grekë apo ku di unë se çfarë. Dhe e dyta a do kishe kurojon ti Besnik Mustafaj që nëse nuk do të ishe dakort t’i kundërviheshe liderit të PD dhe të mos pësoje të njëjtin fat që kanë pësuar të gjithë këta njerëz që unë spo i numëroj se janë shumë?
Besnik Mustafaj: Unë e kam të njohur CV time dhe mendoj se njeriu gjykohet me ato ç’ka ka marë përsipër deri më tani dhe jo me ato ç’ka do të marë përsipër sepse po të ishte kështu ju Zoti Rama nuk do të ishit bërë as portier në ministri.
Edi Rama: Se kuptova këtë.
Besnik Mustafaj: Nëse më kërkohet të të jap një shembull nëse kam menaxhuar ndonjë buxhet po them se kam patur një buxhet 1 milionë dollar në ambasadë në Francë që është shumë për një drejtor të një institucioni. Pra unë kam menaxhuar shumë mirë ato buxhete që kam patur në përdorim, kam realizuar detyrat që kam marë përsipër. Nuk mendoj se roli i kreut të bashkisë qëndron vetëm tek menaxhimi i buxheteve. Do të ishte reduktues shumë funksioni i tij nëse do të ishte kështu. Unë kam dalë pa asnjë faqe të zenë kur thonë nga të gjitha detyrat që kam patur ku ka patur nevojë për ide, për drejtim, për të dhënë një urdhër apo për të gjitha elementët e nevojshme që i duhen një njeriu për të kryer përsëmbari një detyrë. Në këtë pikë nuk ndjej asnjë problem.
Përsa i përket të larguarve nga PD, unë jam një prej njerëzve që ka folur më shumë për shumicën prej tyre në shtyp dhe vlerësimet e mia nuk janë për të gjithë njësoj. Me një pjesë të madhe prej tyre unë vazhdoj të jem mik dhe ky është tregues i një vlerësimi individual që kam unë për ta. Unë mendoj se qenia në një parti është bashkim vullnetar njerëzish, kush do rri dhe kush do ikën. Ky është një kriter bazë sipas konceptit tim.
A do të mund t’i kundërvihesha? Unë kam qenë funksionar, kam shkelur rregullat e mia funksionale, një ambasador nuk ka të drejtë të flasë. Për shkak të prononcimeve të mia këtu janë bërë interpelanca në parlamentare, janë bërë probleme të mëdha. Kam patur dhe kam kurajo t’i them mendimet e mia kur duhet të flas.
Blendi Fevziu: Zoti Mustafaj keni ju të drejtën e dy pyetjeve për Zotin Rama.
Besnik Mustafaj: Unë kam një pyetje për konceptin që ka për elektoratin Zoti Rama duke patur parasysh se ç’ka shkruar e ç’ka thënë për shumë kategori të popullsisë të mara veç e veç që nga pensionistët, matogrudët, demokratët. Do doja të dija se kush është elektorati që ju besoni se do t’iu japë votën?
Blendi Fevziu: Dhe pyetja e dytë?
Besnik Mustafaj: Pyetja e dytë ka të bëjë përsëri me një shkrim të Zotit Rama i cili shkruan se për një vizë greke shet trupin. Ç’garanci jepni se keni ndryshuar mendim?
Edi Rama: Si, si? Në një shkrim që…
Besnik Mustafaj: Në bunkerin atje, ju thoni.
Edi Rama: Në cilin bunker?
Besnik Mustafaj: Bunkerin në Di.
Edi Rama: Çfarë ishte ajo që unë shkruaja në bunkerin Di?
Besnik Mustafaj: Tani është shumë vulgare dhe unë nuk mundem.
Edi Rama: Jo mo jo thuaje nuk ka problem.
Besnik Mustafaj: Për një vizë greke shitem thua ti.
Blendi Fevziu: A ka mundësi të rrijë normal salla, ju lutem.
Besnik Mustafaj: Kjo puna e shitjes është një problem i madh mendoj unë për administratën.
Blendi Fevziu: A ka mundësi salla të mos bëjë replika. Pyetjet po i bën vetë Zoti Mustafaj, nuk ka nevojë për ndihmë.
Edi Rama: Tani jemi në një situatë absurde ku Besniku, më vjen keq për këtë, nxjerr si të vërteta gjëra që nuk janë të vërteta. Thotë çfarë ke shkruar për kategori të ndryshme sociale në Shqipëri. Ka thënë dhe gjatë fushatës që unë paskam përmendur fjalën çeçen, unë këtë term nuk e kam përmendur, nuk është pjesë e edukatës time. Dhe gjithashtu thotë ke sharë veteranët. Në një intervistë thoshte se i kam thënë veteranëve uturake e kushedi se çfarë. Për të gjitha këto ose Besniku është i keqinformuar ose Besniku shpif. Se nuk ka apsolutisht asnjë lloj letre të bardhë ku të ketë gërma të zeza që mbajnë firmën time që unë të kem thënë këto gjëra për njërin apo për tjetrin. Nuk ekziston. Edhe pyetja e dytë ka të njëjtin kuptim, është një shpifje për një arsye shumë të thjeshtë. Nëse është fjala për bunkerin që unë kam ekspozuar në Di, i cili këtu u atemua nga shtypi i pushtetit të atëhershëm. Bunkeri ishte i veshur i gjithi me rroba dhe nuk kishe ku të shkruaje, nuk mund të shkruaje dot asgjë. Dhe më vjen keq që përsëri që thuhen si të vërteta gjëra që janë gënjeshtra. Kjo është jo çfarë koncepti kam unë për elektoratin, por çfarë koncepti kanë për elektoratin ata që mbushin përditë faqet e shtypit me akuza nga më qesharaket të cilave unë refuzoj t’iu jap përgjigje. Dhe po qe puna për shkrime Besniku ka shkruar shumë më shumë se unë dhe ka lënë shumë më shumë se unë gjurmë të inkoherencës intelektuale dhe unë nuk erdha këtu as t’ia përmend dhe ta vë në pozitë. Jo më larg se para disa ditësh unë kam patur fatin e keq të lexoj një shkrim të Besnikut që thoshte: Një komunist i ri në shkencë kushtuar shkencëtarit Skënder Gjinushi. Dhe kjo ishte në vitin 1988.
Besnik Mustafaj: Prap mbetet e vërtetë, komunist ishte, komunist mbetet, një të vërtetë kam thënë. Çfarë çudie ka?
Blendi Fevziu: Mos, mos ju lutem.
Edi Rama: Natyrisht ke thënë një të vërtetë siç ke shkruar për epërsitë e rendit koperativist dhe kur ke shkruar për,o Shqipëri o ball i nderit t’i je drita e Enverit, por këto nuk kanë rëndësi. Më vjen keq vetëm për një gjë, unë shpresoj të jesh i keqinformuar sepse nuk besoj të ulesh në një nivel kaq poshtë dhe të shpifësh gjëra inekzistente.
Besnik Mustafaj: Unë i qndroj pyetjes time.
Edi Rama: Pyetja jote është e bazuar mbi një keqinformim ose mbi një shpifje.
Besnik Mustafaj: Pyetja ime është e bazuar mbi atë që kam parë.
Edi Rama: Atëherë shpif.
Blendi Fevziu: Lëre të përgjigjet.
Besnik Mustafaj: Thelbi i saj ka të bëjë me moralin e funksionarit prandaj unë pyes. Mua më duket e rëndësishme që ti dhe unë dhe cilido që hynë në këtë garë të japi garancira. Unë doja të të ndihmoja me këtë pyetje.
Edi Rama: Faleminderit shumë për ndihmën që më jep, por në këtë rast i prish punë imazhit tënd. Kjo është një shpifje shumë e ulët dhe nga ana tjetër nëse ti do një përgjigje nga unë për moralin tim, unë të them që morali im është shumë i thjeshtë dhe ka katër shtylla: Mos vrit, mos vidh, mos gënje dhe mos shko me gruan e tjetrit. Dakort.
Blendi Fevziu: Ju lutem salla.
Edi Rama: Dhe unë Besnik, as nuk kam vrarë, as nuk kam gënjyer, as nuk kam vjedhur dhe skam bërë dhe atë tjetrën.
Blendi Fevziu: Po pati mundësi mos kaloni më në replika dhe kundëreplika. Atëherë kalojmë në pikën e fundit të këtij debati, është një mesazh i shkurtër që të dy kandidatët do t’i drejtojnë elektoratit të tyre. Zoti Rama.
Edi Rama: Çfarë afati kohor ka kjo?
Blendi Fevziu: Do ishte mirë ta hiqje letrën, por është zgjedhja jote.
Edi Rama: Unë desha të them, pikërisht për të respektuar afatet duke thënë se gjatë kësaj fushate kam patur nderin të takoj shumë njerëz dhe të shtrëngoj shumë duar. Kam dëgjuar ide dhe opinione të ndryshe ashtu siç kam dëgjuar nga opozita akuza nga më qesharaket dhe premtime që janë ngjallur gjatë kësaj fushate si çdo herë tjetër. Unë personalisht qëndroj përpara njerëzve i mbushur me shpresë dhe i gatshëm për t’i shërbyer të gjithëve pa dallim bindjesh politike dhe krahinore. Unë shpresoj se shumica dërrmuese e qytetarëve të Tiranës do të bashkohen me mua dhe grupin e njerëzve që unë kam paraqitur për këshillin bashkiak për një të ardhme më të mirë. Rivali im dhe partia e tij patën 8 vite në dispozicion për të realizuar programet e tyre por Tirana që shohim sot flet vetë aq sa ç’mund të flasin të gjithë këta këtu për premtimet e pambajtura dhe vakumin e plotë të lidershipit. Gjatë kësaj fushte unë kam refuzuar të bëj premtime që jo vetëm nuk mund të mbahen, por janë aq jorelaiste sa fyejnë intiligjencën e qytetarëve. Dhe çfarë unë kam premtuar dhe premtoj është se do të vendos barazinë e ligjit mbi çdo gjë, ndërshmërinë time mbi profesionin e politikës dhe ndjenjën e shërbimit publik mbi çdo tundim për përfitim personal. Sfidat që ka qyteti ynë unë mendoj se i kapërcejnë kufijtë e e partive politike, për mua ato nuk janë as sfida socialiste as sfida demokrate. Lista që unë kam prezantuar për anëtarët e këshillit të ri bashkiak është shprehja më e sinqertë e kapërcimit të mureve partiake. Problemet dhe nevojat e qytetit tonë janë të jashtëzakonshme dhe vendimet që duhet të marim janë shumë të vështira. Prandaj unë mendoj se duhet të jemi të gjithë bashkë dhe në fund unë i them të gjithë njerëzve që e ardhmja nuk mund dhe nuk duhet të jetë më një tekë e fatit. E ardhmja duhet të jetë një zgjedhje që duhet ta bëjmë ne vetë. Dhe nëse do të votojnë për kandidaturën time, për njerëzit me të cilët unë do të drejtoj të jenë të sigurtë që do të votojnë për integrimin normal në komunitetin europian. Nëse do të bëjmë të kundërtën ta dinë të gjithë që fantazmat e së kaluarës do fillojnë të kërcënojnë përsëri qetësinë më të zakonshme të çdo familjari që të nesërmen e ditës së votimit. Prandaj unë zotohem para të gjithëve, qofshin socialistë apo demokratë që unë do të pëfaqësoj interesat e qytetarëve dhe do të përpiqemi të krijojmë një atmosferë ku aftësia, drejtësia dhe mirëkuptimi qytetar do të jenë mbi mediokritetin, padrejtësinë dhe moskuptimet politike. Kur unë të jem kryetar i bashkisë, bashkia e qytetit do të jetë shtëpia e përbashkët e demokratëve dhe socialistëve dhe këtë e them pa asnjë patetizëm. Kjo është e vërteta ime, Tirana meriton më shumë.
Blendi Fevziu: Zoti Mustafaj.
Besnik Mustafaj: Mesazhi im është shumë i thjeshtë, ne kemi një moment shumë të rëndësishëm më 1 Tetor. Nëse njerëzit duan që kjo shtëpi që është Tirana të ketë themele të shëndosha unë i ftoj të votojnë për mua. Nëse duan të shohin ëndra me sy hapur le të vazhdojnë të kenë probleme të të gjitha llojeve le të votojnë për Zotin Rama.
Blendi Fevziu: Të nderuar teleshikues të Televizionit Klan, prej pothuajse 1 orë e 20 minuta jeni duke ndjekur këtë debat të drejtpërdrejtë të dy kandidatëve kryesorë për bashkinë e Tiranës, përfaqësuesit të Partisë Demokratike, Besnik Mustafaj dhe Përfaqësuesit të Partisë Socialiste, Edi Rama. Një debat i organizuar nga Instituti Demokraci dhe Ndërmjetësim dhe Televizioni Klan. Keni dhe kohë për ti dhënë dorën njëri-tjetrit. Meqenëse të dy kandidatët janë miqtë e mi që nga viti ’90-91 unë shpresoj që sot do të jenë të dy të ftuarit e mi për një kafe. Besoj do ta pranojnë këtë ftesë duke patur parasysh edhe mënyrën normale se si u zhvillua debati.
