Niveli i papunësisë tek të rinjtë shqiptarë ka një rënie, por edhe numri i atyre që ka përfituar mbështetje financiare nga shteti për të hapur një biznes ka gjithashtu rënie në 2017. Këto janë konkluzione të një raporti monitorues të vitit 2017 për pjesëmarrjen e të rinjve shqiptarë në jetën politike, sociale si dhe ekonomike, nga ‘Youth Bank Hub for Western Balkan and Albania. ‘
Sa i përket pjesëmarrjes politike të të rinjve, situata është e njëjtë për sa i përket punësimit, edhe pse përfaqësuesit e qeverisë kanë ndryshuar gjatë këtyre dy viteve të monitorimit. Megjithatë, citon raporti, pothuajse nuk ka të rinj në pozita ministrore. Ka një rritje të lehtë në përqindjen e deputetëve të rinj në parlament, nga 2% në 6%. Nga ana tjetër, ka mungesë të strukturave rinore të lidhura me ministritë dhe nuk ka ndryshim gjatë këtyre dy viteve të monitorimit, gjë që vë në pah një pjesëmarrje të ulët të të rinjve në vendimmarrjen qendrore.
“Edhe pse, krijimi i Bordit të Konsultimit për të Rinj në ish-Ministrinë e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë ishte një nga aktivitetet e planifikuara për 2015, deri sot nuk është themeluar një Bord i tillë. Pjesë e Planit Kombëtar të Veprimit për Rininë ishte ngritja e Bordeve të Konsultimit Rinor në nivel lokal. Monitorimi tregon një rritje të numrit të strukturave rinore në komuna. Të pyetur rreth Bordit të Konsultimeve Rinore si pjesë e strukturës së tyre, 18 nga 52 komuna u përgjigjën se i kanë krijuar këto struktura. Ndërkohë, disa komuna të tjera që ende nuk i kanë këto struktura, shprehën gatishmërinë e tyre për të themeluar bordet e konsultimeve rinore me mbështetjen e OSHC-ve dhe donatorëve.”- citon raporti.
Sa i përket mjeteve online për informacion dhe pjesëmarrje në vendimmarrje, ka një rritje të komunave të cilat kanë krijuar një faqe interneti ose kanë hapur një llogari Facebook gjatë 2016-2017.
Sa i përket pjesëmarrjes sociale të të rinjve, ka një rënie prej 4.8% të të rinjve të regjistruar në universitete dhe një rënie prej 6% e të rinjve janë diplomuar nga universitetet.
Sa i përket pjesëmarrjes ekonomike të të rinjve, niveli i papunësisë së të rinjve ka një rënie me 4.3%. Nga ana tjetër, gjatë vitit 2017, përqindja e të rinjve nga numri i përgjithshëm i të vetëpunësuarve është zvogëluar për 10% në krahasim me vitin 2016. Ka gjithashtu një rënie shumë të konsiderueshme të numrit të njerëzve që kanë përfituar mbështetje financiare nga shteti që të nisin një biznes (nga 1811 në 0 të rinj).
Qëllimi i raportit vjetor të monitorimit nga kjo OJF është të japë një pasqyrë mbi gjendjen në lidhje me pjesëmarrjen politike, sociale dhe ekonomike të të rinjve. Raporti i monitorimit është udhëzues për politikën e bazuar, si dhe dhënie rekomandimesh dhe iniciativa të avokimit të rrjetit lidhur me pjesëmarrjen e të rinjve në këto tre sfera.
Gjetjet nga monitorimi i pjesëmarrjes ekonomike e të rinjve:
Një nga çështjet e avokimit është zvogëlimi i nivelit të lartë të papunësisë, nëpërmjet forcimit të mekanizmave për kërkim të vendeve të punës dhe qasjes në punë, investimeve në shërbimet profesionale që ofrojnë aftësi për kërkim të eksperiencës në punë dhe mjete më informuese në internet.
Ekziston nevoja për krijimin e qendrave të këshillimit për karrierë jo vetëm në universitete, por edhe në shkollat ??e mesme, si dhe kërkime në tregun e punës për të informuar studentët rreth profesionit të ardhshëm, duke harmonizuar pasionin e tyre me nevojat e tregut.
Është me rëndësi të orientohen të rinjtë drejt arsimit dhe aftësimit profesional dhe të rrisin numrin e shkollave profesionale në Shqipëri. Njerëzit me nivel të ulët të arsimit kanë më shumë vështirësi të kenë një punë, por edhe ata me nivel më të lartë të arsimit, pasi nuk ka mundësi punësimi që përputhen me nivelin e aftësive dhe pritshmërive të tyre.
Është e rëndësishme të krijohet një mjedis i përshtatshëm për zhvillimin e nismave për vetëpunësim, ngritjen e aftësive sipërmarrëse si dhe lehtësimin e qasjes në kredi. Mungesa e fondeve fillestare të ofruara nga shteti është një çështje, e cila ka krijuar mundësi të kufizuara për sipërmarrësit e rinj. Nuk është vetëm nevoja për të krijuar më shumë fonde fillestare, por edhe për të promovuar të gjitha skemat financiare që janë në dispozicion për sipërmarrësit e rinj në Shqipëri.
