Ndryshimet klimatike aktuale dhe ato të projektuara do të ndikojnë në kushtet meteorologjike dhe mjedisore në Shqipëri. Ndërkohë që temperatura mesatare rritet, ulja e nivelit të reshjeve dhe rritja e nivelit të detit do të kenë disa ndikime në terma afatgjatë.
Këto ndryshime do të çojnë gjithashtu në rritje të shpeshtësisë dhe intensitetit të fatkeqësive që lidhen me motin si dhe do të ndikojnë në prodhimin e kulturave bujqësore dhe blegtoral.
Në raportin e fundit të Agjencisë Kombëtare të Mjedisit thuhet se veçanërisht në zonat fushore parashikohet që rendimenti i misrit të ulet me 17% dhe rendimenti i domateve dhe shalqirit të bjerë me 6-11%.
Ndërsa në zonat bujqësore me mundësi të kufizuara vaditjeje ose me mungesë të plotë vaditjeje, pritet që rendimenti i rrushit të ulet me 17-23%, rendimenti i ullinjve me 11- 20%, ndërsa rendimenti i grurit pritet të rritet me 4-5%.
Rreziqet që i kanosen sektorit të kulturave bujqësore janë:
-Rritje e rrezikut të thatësirës dhe mungesës së ujit
-Rritje e kërkesës për ujitje
-Përmbytje masive, çdo 3-4 vjet (përmbytjet kanë shkaktuar humbjen e rreth 10 000 ha grurë, 15 000 ha foragjere, 1000 ha pemë frutore dhe mbi 1500 ha vreshta).
Dëmtimi më i madh ka ndodhur në verilindje (rajonet e Shkodrës dhe Lezhës).
Ndërsa në blegtori ndryshimet klimatike kanë një ndikim më të drejtpërdrejtë, në riprodhim, shëndet dhe vdekjen e kafshëve si pasojë e rritjes së temperaturave.
Stresi i shkaktuar nga nxehtësia do të përjetohet më tepër në sistemet e kullotjes në zonat malore ku kafshët, kryesisht bagëtitë e imëta, pavarësisht se janë raca lokale, nuk janë të përshtatura me stresin e shkaktuar nga nxehtësia.
“Efekti i stresit të shkaktuar nga nxehtësia në prodhimin e mishit do të lidhet me mungesën e prodhimit të foragjereve, vlerën më të ulët ushqyese dhe rritjen e kostos së prodhimit dhe për ushqyerjen do të përdoren produktet ushqimore më të koncentruara”, thuhet në raport.
Në raport shkruhet se prodhimi i mishit të derrave dhe shpendëve do të preket më shumë në zonat fushore si pasojë e temperaturave të larta.
Edhe disponueshmëria e ujit dhe problemet me cilësinë e tij do të ndikojnë në sektorin e blegtorisë.
Kafshët do të preken më shumë nga mungesa e ujit, për shkak të infrastrukturës së kufizuar të ujit dhe mirëmbajtjes së saj të dobët.
Shumica e bagëtive të imëta, deleve dhe dhive, janë raca lokale shqiptare të rritura kryesisht në sistemin e kullotjes dhe do të jenë më të cenueshme nga ndryshimet klimatike në Shqipëri.
Nga dhjetë raca të deleve, tre prej tyre rrezikojnë të zhduken dhe nga 17 raca të dhive, 10 prej tyre rrezikojnë të zhduken dhe ndryshimet klimatike do të ndikojnë negativisht në nivelin e tyre të rrezikut.
Disponueshmëria e ujit do të ndikojë edhe në mungesën e higjienës gjatë procesit të mbarështimit të kafshëve, duke sjellë pasoja në shëndetin e tyre, si dhe në cilësinë dhe sigurinë e produkteve të tyre.
Gjithashtu, raporti nxjerr në pah edhe faktin se sëmundjet me prejardhje nga insektet mund të ndikohen nga temperaturat më të larta dhe ndryshimet në modelet e reshjeve, të cilat mund të përkthehen në rritje të përhapjes së sëmundjeve ekzistuese që shkaktohen nga insektet dhe makroparazitët, të shoqëruara nga shfaqja dhe përhapja e sëmundjeve të reja.
“Racat lokale dhe ato të rralla mund të zhduken si rezultat i ndikimit të ndryshimeve klimatike dhe epidemive të sëmundjeve”, thuhet në raport.
