Këshilli Botëror i Atletikës, organi qeverisës për atletikën globale, ka njoftuar miratimin e rregulloreve të reja mbi të drejtën për të marrë pjesë në garat kualifikuese botërore të femrave.
Rregulloret e reja do të hyjnë në fuqi më 1 shtator 2025 dhe do të zbatohen për Kampionatin e 25-të Botëror të Atletikës në Tokio, i cili fillon më 13 shtator.
Rregullat e reja kërkojnë që të gjithë atletet që dëshirojnë të garojnë në kategorinë e femrave do t’i nënshtrohen një testi të vetëm për të zbuluar gjenin SRY, një tregues i besueshëm për përcaktimin e seksit biologjik.
Ky test do të kryhet me anë të një mostre nga faqet ose një analize gjaku, sipas zgjedhjes së atletes, me qëllim “mbrojtjen e integritetit të sportit”.
“Në një sport që përpiqet vazhdimisht të tërheqë më shumë femra, është shumë e rëndësishme që ato të hyjnë duke besuar se nuk ka një tavan prej qelqi biologjik”, tha në një deklaratë presidenti i Atletikës Botërore, Sebastian Coe.
“Testimi për të konfirmuar seksin biologjik është një hap shumë i rëndësishëm për të siguruar që ky është rasti. Ne po themi se, në nivelin elitar, për të garuar në kategorinë e femrave, duhet të jesh biologjikisht femër.
Këshilli Botëror i Atletikës dhe unë kemi qenë gjithmonë shumë të qartë se seksi nuk mund ta mposhtë biologjinë.”
Atletika ka debatuar për vite me radhë mbi kriteret e pranueshmërisë për të garuar në garat e femrave, me pyetje të vazhdueshme në lidhje me avantazhet biologjike të atletëve transgjinorë dhe atyre me ndryshime në zhvillimin seksual (DSD), me rastet e profilit të lartë si ai i Semenyas si më të spikaturat.
Kjo është arsyeja pse World Athletics donte të krijonte një standard për të garuar në kategorinë e femrave, kështu që sipas rregullores së re, gratë biologjike me kromozome XX, njerëzit me sindromën e pandjeshmërisë së plotë ndaj androgjenit (CAIS) që kanë kromozome XY, por nuk i përgjigjen testosteronit, dhe ato atlete me ndryshime në zhvillimin seksual (DSD) do të jenë në gjendje të marrin pjesë në kategorinë e femrave, me kusht që të plotësojnë kërkesa të caktuara, siç është ulja e testosteronit.
Megjithatë, gratë transgjinore që kanë kaluar pubertetin mashkullor dhe atletët, testi i të cilëve zbulon praninë e kromozomit Y, do të përjashtohen nga kategoria e femrave, përveç rasteve të jashtëzakonshme si CAIS.
