Bizneset dhe shërbimet në mbarë botën po rikuperohen ngadalë pas një ndërprerjeje masive të Tekonologjisë së Informacionit që preku sistemet kompjuterike për orë të tëra të enjten dhe të premten.
Bizneset, bankat, spitalet dhe linjat ajrore ishin ndër më të goditurat pasi firma e sigurisë kibernetike Crowdstrike bëri një përditësim të gabuar të softuerit që preku Microsoft Windows, njofton BBC.
Shefi Ekzekutiv i Crowdstrike kërkoi falje për ndërprerjen dhe tha se ishte bërë një rregullim, por pranoi se mund të kalonte “disa kohë” përpara se të gjitha sistemet të riktheheshin dhe të funksiononin.
Ndërsa disa shërbime të linjave ajrore kanë filluar të kthehen në normalitet pas anulimit të mijëra fluturimeve, operatorët presin që disa vonesa dhe anulime të vazhdojnë edhe gjatë fundjavës.
Shumë biznese tani po merren me ngarkesa dhe porosi të humbura që mund të duhen ditë për t’u zgjidhur.
Shërbimet shëndetësore në Britani, Izrael dhe Gjermani gjithashtu pësuan probleme, me disa operacione të anuluara.
Kaosi global ka ngjallur shqetësim mbi cenueshmërinë e teknologjive të ndërlidhura në botë dhe shkallën në të cilën një defekt i vetëm softuerik mund të ketë ndikim kaq të madh e të përhapur.
Problemi filloi në orën 19:00 GMT të së enjtes, duke prekur përdoruesit e Windoës që përdorin softuerin e sigurisë kibernetike CrowdStrike Falcon, sipas Microsoft, megjithëse shtrirja e plotë e problemit u bë e qartë vetëm të premten në mëngjes.
Por deri në mbrëmjen e së premtes, problemet po lehtësoheshin në shumë pjesë të globit, me shumë aeroporte që thanë se ndërsa kishte ende probleme me sistemet e check-in dhe pagesave, shumica e fluturimeve tani po funksiononin. Aeroporti Ndërkombëtar i Hong Kongut ka rifilluar funksionimin normal, sipas mediave shtetërore kineze.
Ndërkohë, JP Morgan Chase, banka më e madhe në SHBA, tha se po punon për të rivendosur shërbimin në makinat ATM.
Faqja e internetit Doëndetector, e cila zbulon faqet që mund të kenë probleme teknologjike, tregoi më pak faqe në Mbretërinë e Bashkuar që po përjetonin probleme deri në fund të ditës.
Shefi Ekzekutiv i Croëdstrike, George Kurtz, tha në X se një defekt u gjet “në një përditësim të vetëm të përmbajtjes për hostet e Windows”.
“Na vjen shumë keq për ndikimin që kemi shkaktuar tek klientët, tek udhëtarët, tek këdo që preket nga kjo, përfshirë kompaninë tonë”, tha ai për rrjetin NBC.
“Shumë nga klientët po rinisin sistemin dhe ai po vjen ku duhet e do të jetë funksional.
“Mund të jetë pak kohë për disa sisteme që thjesht nuk do të rikuperohen automatikisht, por është misioni ynë… të sigurohemi që çdo klient të rikuperohet plotësisht.”
Microsoft ka thënë gjithashtu se mund të kërkohen disa rindezje, me disa përdorues që raportojnë se mund të nevojiten deri në 15 para se të zgjidhet problemi.
Gjithashtu, ekspertët e teknologjisë thonë se rregullimi i Crowdstrike do të duhet të zbatohet veçmas për secilën pajisje të prekur.
Ka të ngjarë që tani të ngrihen pyetje në lidhje me ndikimin e Crowdstrike si një nga operatorët më të mëdhenj në tregun e sigurisë kibernetike dhe mençurinë e të pasurit një pjesë kaq të rëndësishme të industrisë të kontrolluar nga vetëm një numër i vogël kompanish.
Aksionet e Crowdstrike ranë me rreth 12% të premten, në kurriz të rivalëve SentinelOne dhe Palo Alto Networks.
Problemet u vunë re fillimisht në Australi dhe ndoshta u ndjenë më rëndë në industrinë e udhëtimeve ajrore.
Aeroportet panë vonesa, me radhë të gjata pasi fluturimet u anuluan ose vonuan, avionët u ndaluan dhe pasagjerët bllokuan.
Disa panë staf shtesë të thirrur për të kontrolluar udhëtarët me dorë.
Deri në orën 18:00 GMT, të dhënat e aviacionit nga Cirium sugjeruan se më shumë se 4,000 fluturime – ose 3.9% e totalit – ishin anuluar deri më tani të premten, megjithëse shifra mund të përfshijë gjithashtu fluturime të anuluara për arsye të tjera.
Sistemet e pagesave, bankat dhe ofruesit e kujdesit shëndetësor në mbarë botën u prekën.
Mendohet se ndërprerja mund të ketë gjithashtu një efekt afatgjatë pasi kompanitë luftojnë për të paguar pagat për stafin, veçanërisht kur pagesat bëhen në baza javore.
Disa kompani hekurudhore paralajmëruan për vonesa dhe transmetuesit Sky News dhe ABC Australia përjetuan ndërprerje.
