Një numër kritikësh të profilit të lartë të Vladimir Putin kanë vdekur në rrethana të dhunshme ose misterioze. Këtu përfshihet Alexander Litvinenko, i cili u helmua në Londër pasi kishte pirë një filxhan çaji.
Vrasja e Litvinenkos ndodhi në Britani. Mirror publikon listën dhe historitë e 16 personazheve që kritikuan hapur Putinin, një ish-nënkolonelë të KGB-së dhe ish-krerë të FSB-së para se të vdisnin.
Kujtojmë se zyrtarët ukrainas pretendojnë se kanë zbuluar një komplot ku është planifikuar helmimi i Putinin, ndërsa thuhet se edhe një pasardhës tashmë është zgjedhur, pasi sanksionet vazhdojnë të gjymtojnë ekonominë ruse. Në vitin 2018, u raportua se autoritetet e SHBA dhe Mbretërisë së Bashkuar po rishikonin vdekje të ndryshme të dyshimta të shtetasve rusë.
“Gjurmët e vdekjeve misterioze, që iu ndodhnin njerëzve që posedonin informacione që Kremlini nuk donte të bëheshin publike, nuk duhet të injorohen nga vendet perëndimore,” paralajmëroi komiteti i Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë atë vit.
Alexander Litvinenko
Ish-agjenti i KGB-së, Alexander Litvinenko, një dezertor rus, u helmua me polonium radioaktiv-210 në Londër. Ai vdiq tre javë pasi kishte pirë një filxhan çaj të mbushur me substancën vdekjeprurëse. Pasi u largua nga FSB, e cila drejtohej nga Putin, ai kritikoi hapur agjencinë dhe e akuzoi atë për kryerjen e një serie bombardimesh në apartamente në vitin 1991 që lanë qindra të vdekur.
Ai gjithashtu akuzoi Putinin se urdhëroi vrasjen e Anna Politkovskaya, një gazetare ruse. Raporti zyrtar për vdekjen zbuloi se ai u helmua nga agjentët rusë Andrei Lugovoi dhe Dmitry Kovtun dhe arriti në përfundimin se urdhri për vrasjen e Litvinenkos ishte “ndoshta” nga vetë Putini.
Anna Politkovskaya
Anna Politkovskaya ishte një gazetare ruse, e cila në librin e saj “Rusia e Putinit” akuzoi Presidentin se e ktheu vendin në një shtet policor.
Ajo raportoi edhe për abuzimet në Çeçeni dhe ishte një kritike e hapur e Putinit. Ajo u vra nga vrasës me pagesë, të cilët e qëlluan me armë zjarri në një ashensor në ndërtesën e saj në vitin 2006. Pesë burra u dënuan për vrasjen e saj, por gjykatësi vendosi se ishte një vrasje me porosi, me 113,000 paund (150,000 dollarë) të paguara nga një person i panjohur”.
Putin mohoi çdo përfshirje të Kremlinit në vdekjen e saj, duke thënë se “vdekja e saj në vetvete është më e dëmshme për autoritetet aktuale si në Rusi ashtu edhe në Republikën Çeçene… sesa aktivitetet e saj”.
Denis Voronenkov
Ish-deputeti rus Denis Voronenkov, i cili ishte larguar në Ukrainë, u qëllua për vdekje në Kiev pak para se të dëshmonte kundër kryeministrit rus pro-Putin. 45-vjeçari, një ish-deputet i Partisë Komuniste në Dumën e Shtetit të Rusisë, u qëllua tre herë nga një person i armatosur dhe i paidentifikuar jashtë Premier Palace, një hotel luksoz në vitin 2017.
Në një intervistë, ai e krahasoi Rusinë moderne me Gjermaninë naziste dhe tha se aneksimi i saj i Krimesë nga Ukraina në 2014 ishte “ilegale”.
Mikhail Lesin
Ish-ministri rus i shtypit Mikhail Lesin u gjet i rrahur për vdekje në një dhomë hoteli në Uashington në vitin 2017. Një raport konfirmoi se Lesin, i cili krijoi Russia Today (RT) vdiq nga “trauma e fortë në kokë”.
U raportua se ai po mendonte të bënte një marrëveshje me FBI-në para vdekjes së tij, në mënyrë që të shmangte akuzat për korrupsion. Ish-ministri i qeverisë ruse ishte më parë në qendër të rrethit politik të Rusisë dhe thuhet se ka qenë i informuar për shumë marrëveshje të brendshme dhe të vazhdueshme.
Ai ishte dikur ministër i shtypit i Putinit gjatë mandatit të tij të parë, përpara se të shkarkohej dhe të transferohej në SHBA. Në një artikull për vdekjen e tij, BuzzFeed citoi një agjent të FBI-së i cili tha: “Lesin u rrah për vdekje. Duket se këtu ka një përpjekje për të mbuluar këtë fakt për arsye që nuk mund t’i kuptoj.”
Boris Nemtsov
Boris Nemtsov, lideri i opozitës ruse u qëllua për vdekje para Kremlinit shtatë vite më parë. Nemtsov, atëherë një nga kritikët më të ashpër të Rusisë ndaj Putinit, në kohën e vdekjes së tij kishte organizuar mitingje të opozitës kundër përfshirjes ushtarake të Rusisë në Ukrainë.
Ai u bë zëvendëskryeministër dhe dikur u propozua si një kandidat i mundshëm presidencial – por ishte Putin që mori detyrën nga ish-presidenti Boris Yeltsin në vitin 2000. Vetëm disa orë pasi protestoi kundër luftës në Ukrainë, ai u qëllua nga një vrasës i panjohur jashtë Kremlinit. Putin mori “kontrollin personal” të hetimit.
Paul Klebnikov
Paul Klebnikov, një reporter investigativ amerikan dhe redaktor i Forbes Rusia u qëllua për vdekje jashtë zyrës së tij në Moskë në vitin 2004. Ai kishte shkruar më parë për korrupsionin në vend dhe kishte hetuar vazhdimësinë e rusëve të pasur, ndërsa Forbes publikoi një listë të njerëzve më të pasur të vendit.
Klebnikov u vra me armë nga një person që lëvizte me makinë, ndërsa thuhet se ishte vrasje me porosi.
Boris Berezovsky
Boris Berezovsky ishte një nga njerëzit më të fuqishëm të vendit, oligarku rus ndihmoi Putinin të ngrihej në pushtet. Por dyshja u ndanë dhe ai u transferua në Londër, ku u bë një kritik i hapur i Presidentit.
Ai akuzoi Kreminin se qëndron pas vdekjes së Litvinenkos, përpara se të gjendej i vdekur në shtëpinë e tij në Berkshire në vitin 2013. Berezovsky u gjet i vdekur në banjën e tij me një lak rreth qafës.
Stanislav Markelov dhe Anastasia Baburova
Avokati kryesor i të drejtave të njeriut Stanislav Markelov u qëllua nga një person i armatosur i maskuar pranë Kremlinit në vitin 2009. Ai ishte i njohur për përfaqësimin e civilëve çeçenë të cilët kishin pësuar tortura nga ushtria ruse. Ditën që vdiq, ai sapo kishte mbajtur një konferencë duke protestuar për lirimin e një koloneli të ushtrisë që kishte vrarë një vajzë të re çeçene.
Ai gjithashtu kishte përfaqësuar gazetaren e vrarë Anna Politkovskaya. Gazetarja Anastasia Baburova, 25 vjeç, u vra pasi u përpoq t’i vinte në ndihmë. Autoritetet ruse thanë se një grup neo-nazist qëndronte pas vrasjeve dhe dy anëtarë u dënuan.
Sergei Magnitsky
Avokati Sergei Magnitsky vdiq në paraburgimin e policisë në nëntor 2009 pasi u rrah brutalisht dhe iu mohua kujdesi mjekësor. Ai kishte punuar për biznesmenin britaniko-amerikan Ëilliam Broëder, për të hetuar mashtrimin tatimor.
Kur ai dyshohet se gjeti prova që implikonin se policia qëndronte pas mashtrimit, ai u arrestua dhe u akuzua se e kishte kryer vetë atë vepër penale. Në vitin 2012, tre vjet pasi vdiq, ai u dënua për mashtrim tatimor.
Natalia Estemirova
Aktivistja e njohur e të drejtave të njeriut u rrëmbye jashtë shtëpisë së saj, në kryeqytetin çeçen, Grozny, dhe u qëllua për vdekje në vitin 2009. Trupi i saj u gjet në Ingushetia, në perëndim të Çeçenisë dhe kolegët thanë se ajo kishte punuar në raste “shumë të ndjeshme”. Gjykata vendosi se nuk kishte prova për përfshirjen e shtetit në vrasjen e saj, ndërsa zyrtarët rusë pretendojnë se ajo u vra nga një militant islamik, vendndodhja e të cilit nuk dihet.
51-vjeçarja kishte mbledhur prova për shkeljet e të drejtave të njeriut në Çeçeni që nga fillimi i luftës së dytë atje në 1999. Ajo kishte punuar më parë me Anna Politkovskaya.
Sergei Jushenkov
Jushenkov bashkëthemeloi partinë opozitare Rusia Liberale me biznesmenin e ndjerë Boris Berezovsky përpara se të qëllohej për vdekje në Moskë në prill 2003, jashtë banesës së tij. Katër burra u dënuan për vrasjen e tij.
Si bashkë-kryetar, ai kritikoi ashpër Kremlinin dhe një sërë legjislacionesh antidemokratike, si dhe luftërat e qeverisë në Çeçeni.
Yuri Shchekochikhin
Yuri Shchekochikhin, redaktor i Anna Politkovskaya në Novaya Gazeta, vdiq në vitin 2003 pas një sëmundjeje misterioze 16-ditore. Raportet zyrtare thanë se ai vdiq nga një ‘reaksion i rrallë alergjik’, por askush nuk shpjegoi kurrë se nga çfarë ishte alergjik.
Dokumentet e tij mjekësore u konsideruan të klasifikuara nga autoritetet ruse.
Yevgeny Khamaganov
Yevgeny Khamaganov, kryeredaktori i Daily Asia-Russia, vdiq në rrethana misterioze. Indeksi kundër censurës raportoi asokohe: “Sipas mediave lokale, Khamaganov u dërgua në spital më 10 mars për shkak të diabetit të tij, ra në koma dhe vdiq disa ditë më vonë.
“Disa raporte cituan spekulime se ai u shtrua në spital pasi u rrah nga disa persona të panjohur. Khamaganov ishte i njohur për artikujt kritikë ndaj politikave të qeverisë federale ruse.”, thuhej në raport.
Nikolai Andrushchenko
Nikolai Andrushchenko, i cili ishte i njohur për kritikat e tij ndaj Presidentit Vladimir Putin, vdiq pasi u rrah nga persona të panjohur në vitin 2017. Dy persona të panjohur iu afruan dhe i kërkuan dorëzimin e dokumenteve në hetimin e tij për shpërdorime detyre nga oficerët e policisë. Pas sulmit, ai nuk pranoi të denonconte në polici dhe u sulmua sërish disa ditë më vonë.
Gazetari, 73 vjeç, i cili bashkëthemeloi gazetën Novy Peterburg dhe bëri emër duke mbuluar të drejtat e njeriut dhe krimet, ra në koma dhe nuk u rikthye kurrë. Ai vdiq në spital pas një operacioni në tru.
Nikolay Alekseevich Glushkov
Kritiku rus në mërgim i Putinit u mbyt me një plumb qeni në shtëpinë e tij në New Malden, në Londrën Jugperëndimore, në mars të vitit 2018 nga një vrasës që u përpoq ta bënte sulmin të dukej si vetëvrasje.
Ai iu kishte thënë miqve se i kishte mbijetuar një tentative për ta helmuar më parë. Yuli Dubov, anëtari i fundit i mbijetuar i një grupi kritikësh të Putinit në Mbretërinë e Bashkuar, në një intervistë për Mirror tha se; “E gjithë historia e komunikimeve të Nikolait me botën e jashtme ishte në laptopin e tij, telefonin dhe iPad-in e tij.”.
