Në Shqipëri, emigracioni i të rinjve vazhdon të jetë një nga problemet më shqetësuese për shoqërinë shqiptare. Niveli i lartë i papunësisë dhe varfërisë, kriminaliteti si dhe problemet në sistemin arsimor, shoqëruar këto edhe me tensionet politike, po shtyjnë shumë të rinj të emigrojnë në mënyrë të pakontrolluar drejt vendeve të Bashkimit Europian.
Emigracioni i pakontrolluar i të rinjve drejt vendeve perendimore prej vitesh vazhdon të jetë një nga shqetësimet e shoqërisë shqiptare. Sipas të dhënave zyrtare të Institutit Shtetëror të Statistikave, INSTAT, nga viti 2016 deri në fund të vitit 2020 nga Shqipëria kanë emigruar rreth 179 mijë persona, me një mesatare vjetore prej 35 mijë e 800 persona, pjesa më e madhe të rinj. Por, përfaqësues të shoqërisë civile pohojnë se numri i personave që kanë emigruar është shumë më i lartë se shifrat zyrtare.
E reja Sara Zenelaj nga Kukësi ka mbaruar studimet universitare në degën komunikim dhe marketim dixhital, megjithatë ajo nuk ka arritur të punësohet, as në sektorin shtetëror dhe as atë privat, çka e ka shtyrë të mendojë për të emigruar në një nga vendet e BE.
“Mendoj largimin jashtë vendit duke ditur se në Shqipëri nuk ka shumë mundësi punësimi . Problemet ekonomike dihen në të gjithë vendin tonë. Dua një të ardhme më të mirë për veten time dhe, pse jo, edhe një zhvillim më të mirë në karierë”.
Për drejtuesin e Qendrës për Progres Rinor, Rifat Demalija, një pjesë e madhe e të rinjve të intervistuar pohojnë se dëshirojnë të emigrojnë për një të ardhme më të mirë.
“Nga të gjithë ata, që kemi intervistuar dhe pyetur, më shumë se 85% e tyre dëshirojnë të largohen nga vendi për arsye të ndryshme si, zhgënjim nga politika, zhvillimet e gjata gjatë tranzicionit, politika, e cila ka ndikuar drejtpërdrejt në jetën e qytetarëve duke mos mbajtur premtimet e tyre”.
Marjan Lukani drejton Qendrën Rinore “Arka” në qytetin e Shkodrës. Ai thotë se shumë të rinj janë afruar pranë kësaj qendre për të mësuar gjuhën gjermane dhe atë italiane me qëllim emigrimin. Ajo që i shtyn të rinjtë të emigrojnë, thotë ai, është situata konfliktuale e klasës politike, që ka ndikuar në humbjen e shpresës për të ardhmen, tek të rinjtë.
“Sot kemi një konflikt më të madh jo vetëm midis dy palëve, por edhe brenda opozitës në vetvete, ku opozita është shpresa për kombin. Sepse, ne gjithmonë jemi të pakënaqur me atë që n’a qeveris. Ndoshta j’a dime vlerat më vonë, kur ajo qeverisje kalon. Ajo që n’a çon përpara është opozita. Dhe, për fat të keq, populli shqiptar nuk shikon shpresë tek opozita”.
Mes zonave me emigracion të lartë në Shqipëri, sipas Rifat Demalisë, është zona verilindore ku përfshihet Qarku i Kukësit me tre bashkitë e tij; Kukësin, Hasin dhe Tropojën. Në këtë zonë të largët malore vështirësitë në zonat rurale janë shumë më të mëdha se në pjesën tjetër të vendit.
“Një shkak dhe arsye e fortë për familjarët, të rinjtë dhe të rejat, që jetojnë në zonat rurale, dëshirojnë të largohen nga vendi për shkak se infrastruktura është e mjerueshme. Është alarmante të shikosh situatën në shkolla, pa ngrohje, pa kushte higjeno-sanitare, me rrugë të paasfaltuara dhe shumica e fshatrave nuk kanë edhe ujësjellës”.
Përgjegjësi për ritmet e larta të emigrimit të të rinjve ka edhe sistemi arsimor, i cili, sipas drejtuesit të Qendrës Rinore “Arka”, Marjan Lukani, nuk po arrin të përshtatet me nevojat e reja të tregut të punës.
“Emigracionin mund t’a shikojmë edhe si një anë pozitive. Nëqoftëse të rinjtë shkojnë në një vend të BE, ose larg BE, por më të zhvilluar se Shqipëria, ata mund të punojnë për të sjellë të ardhura për në Shqipëri. Por, fatkeqësisht ne po i çojmë të rinjtë tanë të papërgatitur për atë treg pune ku ata shkojnë. Sepse ne nuk po i përgatisim për tregun tonë të punës dhe jo më për tregun ku ata shkojnë. Dhe, kështuqë ata hasin probleme për integrimin dhe punësimin e tyre”.
Emigracioni i dekadës së katërt ka në qendër të tij popullsinë më aktive dhe më prodhuese për tregun dhe ekonominë shqiptare, pasi pjesa më e madhe e personave që kanë emigruar janë të moshës 18 deri në 40 vjeç. Kështu, në Shqipëri po vërehet fenomeni i tkurrjes dhe plakjes së popullsisë, shoqëruar me zvoglimin e forcës se punës.
