Gjykata e lartë e Bashkimit Evropian ka filluar seancat e saj të shumëpritura duke shikuar të ashtuquajturin mekanizëm të sundimit të ligjit të bllokut.
Dhjetorin e kaluar, të 27 shtetet anëtare ranë dakord të lidhin respektimin e sundimit të ligjit me qasjen në fondet e BE -së. Hungaria dhe Polonia ranë dakord për këtë vetëm nëse lejoheshin të sfidonin këtë sistem të ri në gjykatën me qendër në Luksemburg.
Masa e re ligjore, ose mekanizmi i sundimit të ligjit siç dihet, supozohet të mundësojë pezullimin e fondeve të BE -së për vendet e provuara se po i keqpërdorin ato.
Siç shpjegon eurodeputetja Gwendoline Delbos-Corfield, ky kushtëzim lidhet vetëm me keqpërdorimin e parave evropiane, jo me lirinë e medias ose përqendrimin e pushtetit.
“Shqetësimi i fondit të rimëkëmbjes ka të bëjë me mënyrën se si përdoren paratë evropiane. Veryshtë shumë e thjeshtë. Menaxhim i mirë i parasë publike-janë para evropiane,” tha Delbos-Corfield për Euronews. “Fakti që të gjitha shtetet anëtare evropiane pranojnë së bashku të jenë solidarë dhe ato që kanë më shumë për t’u dhënë atyre që kanë më pak, kjo do të thotë se ne kemi nevojë për transparencë se si po përdoren këto para. Dhe gjithashtu për të siguruar që këto para po shpenzohen përdoret nga përfituesit e duhur. ”
Pavarësisht presionit nga eurodeputetët, të cilët kërcënuan veprime ligjore kundër Komisionit Evropian, Brukseli më parë ka thënë se nuk do të përdorë mekanizmin e sundimit të ligjit derisa Gjykata Evropiane e Drejtësisë ta miratojë atë.
Por nëse dhe kur merr dritën jeshile, ka të ngjarë të përdoret së shpejti kundër Hungarisë dhe Polonisë, gjë që mund të rezultojë në shkurtime të financimit të tyre.
Varshavës dhe Budapestit tashmë po i mbahen fondet për rimëkëmbjen e pandemisë për shkak të shqetësimeve për pavarësinë gjyqësore dhe luftën kundër korrupsionit.
Hapi tjetër do të jetë publikimi i një opinioni mbi mekanizmin e sundimit të ligjit nga një avokat i përgjithshëm, i ndjekur nga vetë vendimi i gjykatës.
Nuk ka indikacione të qarta se kur mund të ndodhë kjo, por, duke pasur parasysh urgjencën, gjykata po përdor një procedurë të përshpejtuar.
Të premten eurodeputetët europianë edhe një herë bënë thirrje për veprim të BE kundër Polonisë, në përgjigje të vendimit të gjykatës kushtetuese të vendit një ditë më parë, duke deklaruar se disa dispozita të traktatit të BE -së ishin të papajtueshme me Kushtetutën polake.
Sfida e paparë nga një shtet anëtar për epërsinë e BE -së mbi ligjin kombëtar, të denoncuar në veçanti nga Franca dhe Gjermania, ngriti frikën e një “Polexit” – një dalje polake nga BE – dhe nxori mijëra polakë në rrugë në fundjavë për tubimet pro-BE.
Kryeministri i Polonisë mohoi se qeveria e tij dëshiron të marrë Poloninë nga Bashkimi Evropian, ose të bëjë një “Polexit”, duke dalë në mediat sociale të Dielën për të përshkruar pretendimin si krejtësisht të pavërtetë, “lajme të rreme” dhe një “mit të dëmshëm”.
Mateusz Morawiecki theksoi se të gjitha detyrimet e Polonisë që rrjedhin nga ligji i BE -së “mbeten në fuqi”.
