Në planin afatgjatë, zgjidhja më e mirë për trajtimin e COVID-19 do të ishte shpikja e një vaksine universale, e aftë për të përballuar mutacionet ekzistuese dhe ato të mundshme në të ardhmen.
Por sa e mundshme është një mundësi e tillë?
Sipas një raporti nga “The Conversation”, ka shumë potencial shkencor në horizont për të arritur një qëllim të tillë dhe është e mundur që një vaksinë e tillë për njerëzit të mund të zhvillohet brenda 12 muajve të ardhshëm.
Shkencëtarët nuk janë të befasuar që virusi po ndryshon. Të gjithë viruset e bëjnë këtë. Ata shpesh kalojnë nëpër modifikime gjenetike.
Procesi i mutacionit ndihmon viruset të përshtaten dhe të mbijetojnë nga kërcënimi i çdo sistemi imunitar, si dhe nga vaksinimi ose terapitë me ilaçe. Viruset ndryshojnë më shpejt kur janë nën një presion të tillë.
Shkencëtarët kanë monitoruar variantet gjenetike të koronavirusit që nga fillimi i pandemisë. Deri më tani, janë pesë variante të reja të SARS-CoV-2 që janë shqetësuese. E para (e njohur edhe si Alfa) u identifikua për herë të parë në jug-lindje të Anglisë në shtator 2020. Pjesa tjetër më vonë në Afrikën e Jugut (mutacioni Beta), Brazil (Gamma), Indi (Delta) dhe Peru (“Lambda”).
Shqetësimi me këto variante të reja është se ato transmetohen më lehtë, dhe për këtë arsye përhapen më shpejt, gjë që rrit gjasat e ri-infektimit dhe rishfaqjes.
Hulumtimet paraprake tregojnë se gjenerata e parë e vaksinave siguron një mbrojtje kundër varianteve të reja, duke ndihmuar në zvogëlimin e incidencës së sëmundjeve të rënda dhe shtrimeve në spital.
Sidoqoftë, ato ka të ngjarë të bëhen më pak efektive me kalimin e kohës, pasi virusi do të pësojë mutacione edhe më shumë dhe imuniteti që njerëzit kanë fituar qoftë përmes vaksinimit ose përmes infeksionit natyror do të fillojë të bjerë.
Në lidhje me zhvillimin e një super-vaksine, pyetja kryesore është nëse ka dobësi që ekzistojnë “në të gjitha koronaviruset si familje, kundër të cilave mund të zhvillohen përgjigje imune që na japin mbrojtje efektive“?
Krijimi i një vaksine është një sfidë e madhe. Për shembull, shkencëtarët janë përpjekur për vite, por ende nuk kanë qenë në gjendje të krijojnë një vaksinë për gripin ose HIV. Pjesërisht, kjo ndodh sepse proteinat në sipërfaqen e këtyre viruseve shpesh ndryshojnë pamjen.
Sidoqoftë, shkencëtarët kanë bërë përparime të mëdha vitet e fundit në kuptimin e ndërveprimit midis sistemit imunitar dhe viruseve të gripit dhe HIV. Ata tani po përdorin këtë njohuri për të zhvilluar një vaksinë universale për koronaviruset.
Megjithëse shkencëtarët kanë mjetet për të zhvilluar një vaksinë kundër të gjithë koronaviruseve brenda një viti, zhvillimi i saj nuk do t’i japë fund problemeve.
Përqendrimet e rritura të popullsisë, lëvizshmëria dhe ndryshimi ekologjik do të thotë që planeti do të vazhdojë të përballet me kërcënimin e pandemive të reja.