Infeksionet mykotike mund të jenë shumë të dëmshme. Dhe një prej tyre në veçanti – mukormikoza ka shtuar peshën e vuajtjeve në një vend tashmë të prekur nga Covid-19. Sipas disa raporteve nga India, te disa pacientë me Covid ose te ata që po shërohen janë konstatuar shenja të një infeksioni, i quajtur “kërpudha e zezë”.
Që nga marsi i këtij viti, janë konfirmuar 41 raste të mukormikozës të lidhura me Covid-19 në të gjithë botën, 70% prej tyre janë raportuar në Indi. Gjithashtu numri i rasteve është shumë më i lartë, gjë që nuk është për t’u habitur duke pasur parasysh valën aktuale të infeksioneve me Covid-19 në Indi.
Por çfarë është mukormikoza, dhe cila është lidhja e sajme Covid-19?
Mukormikoza, e njohur më parë si zigomikoza, është sëmundja e shkaktuar nga kërpudha që i përkasin familjes së kërpudhave ” Mukorales “. Kërpudhat në këtë familje gjenden zakonisht në tokë. Ato janë përgjegjës për infeksionet tek njerëzit që quhen Rhizopus oryzae. Në Indi megjithatë, Apophysomyces , që gjendet në klimat tropikale dhe subtropikale, është gjithashtu shumë e zakonshme.
Në laborator, këto kërpudha zhvillohen me shpejtësi dhe kanë një ngjyrë kafe të zezë. Ato që shkaktojnë sëmundje te njerëzit zhvillohen në temperaturën e trupit dhe në mjedise acidike.
Si mund të infektohemi me mukormikozë?
Kërpudhat në familjen Mukorales konsiderohen oportuniste, që do të thotë se zakonisht infektojnë njerëzit që kanë një sistem imunitar të dobët. Përdorimi i ilaçeve të tilla si kortikosteroidet mund të dëmtojnë sistemin imunitar ashtu si edhe një sërë kushtesh të tjera si kanceri ose transplanted.
Ekzistojnë tre mënyra se si njerëzit mund të infektohen me mukormikozë – duke marrë sporet nga ushqimi ose ilaçet , ose kur sporet kontaminojnë plagët. Ne në të vërtetë marrin spore të shumë kërpudhave çdo ditë. Por sistemi ynë imunitar dhe mushkëritë, nëse janë të shëndetshme i parandalojnë ata të shkaktojnë një infeksion.
Kur mushkëritë tona janë dëmtuara dhe sistemi ynë imunitar është i dobët, siç është rasti te pacientët e sëmurë rëndë me Covid, këto spore mund të ngjiten në rrugët e frymëmarrjes dhe të pushtojnë indet e trupit tonë.
Mukormikoza mund të shfaqet në mushkëri, por hunda dhe sinuset janë vendi më i zakonshëm i infeksionit të mukormikozës. Nga atje mund të përhapet në sy, duke shkaktuar verbëri, ose në tru, duke shkaktuar dhimbje koke.
Ajo mund të përhapet edhe në lëkurë. Infeksionet e plagëve që janë të rrezikshme për jetën janë vënë re pas lëndimeve gjatë katastrofave natyrore ose në fushat e betejës ku plagët janë ndotur nga toka dhe uji.
Në mjedis
Ka pasur shumë pak infeksione të mukormikozës në vende të tjera përveç Indisë. Atëherë, pse këto infeksione janë përhapur në Indi?
Para pandemisë, mukormikoza ishte një infeksion shumë i zakonshëm në Indi në krahasim me çdo vend tjetër. Infeksioni prek 14 në 100,000 persona në Indi krahasuar me 0,06 për 100,000 në Australi.
Globalisht, shpërthimet e mukormikozës kanë ndodhur për shkak të produkteve të kontaminuara si linjat e spitalit, ilaçet dhe ushqimet e paketuara. Por përhapja e mukormikozës në Indi tregon se përhapja e infeksionit nuk vjen nga një burim i vetëm i kontaminuar.
Sipas të dhënave 94% e pacientëve që ishin te infektuar me mukormikozë kishin diabet. Mukoralet mund të gjenden në tokë, ushqime të kalbura, jashtëqitje të zogjve dhe kafshëve, ujë dhe ajër rreth vendeve të ndërtimit dhe ambiente me lagështi. Kur diabeti nuk kontrollohet mirë sheqeri në gjak është i lartë dhe indet bëhen acide – një mjedis i mirë për rritjen e kërpudhave Mukorales.
Nga të gjitha rastet e mukormikozës të botuara në revista shkencore globalisht midis 2000-2017, diabeti ka përbërë 40% të rasteve.
Njerëzit me diabet dhe mbipeshë kanë tendencë të zhvillojnë simptoma më të rënda të Covid-19 . Kjo do të thotë se ka më shumë të ngjarë të marrin kortikosteroide, të cilat përdoren shpesh për të trajtuar Covid-19. Por kortikosteroidet – së bashku me diabetin rrisin rrezikun e mukormikozës.
Ndërkohë, virusi që shkakton Covid-19 mund të dëmtojë indet e rrugëve të frymëmarrjes dhe enët e gjakut, të cilat gjithashtu mund të rrisin ndjeshmërinë ndaj infeksionit të kërpudhave.
Pra, dëmtimi i indeve dhe enëve të gjakut nga Covid-19, trajtimi me kortikosteroide, nivelet e larta të diabetit në popullatën më të prekur nga koronavirusi dhe, e rëndësishmja, ekspozimi më i përhapur ndaj kërpudhave në mjedis janë faktorë të situatës që po shohim në Indi.
Sfidat e trajtimit
Në shumë vende perëndimore, janë regjistruar raste në rritje të një infeksioni tjetër të kërpudhave Aspergillosis, te pacientët me simptoma të rënda të Covid-19, që kishin nevojë për kujdes intensiv dhe kishin marrë kortikosteroide. Kjo kërpudhë gjendet gjithashtu në mjedis por i përket një familje tjetër.
Ndërsa Aspergillosis është kërpudha oportuniste më e zakonshme në të gjithë botën, dhe ka teste për të diagnostikuar shpejt këtë infeksion. Por ky nuk është rasti me mukormikozën. Rreth gjysma e pacientëve të prekur kanë gjasa të vdesin dhe shumë prej tyre do të kenë probleme të përhershme.
Diagnostikimi dhe ndërhyrja në kohë është shumë e rëndësishme. Kjo përfshin kontrollin e sheqerit në gjak, heqjen urgjente të indeve të vdekura dhe trajtimin e ilaçeve antifungale. Por për fat të keq, shumë infeksione diagnostikohen vonë dhe qasja në trajtime është e kufizuar. Ky ishte rasti në Indi para Covid-19 dhe kërkesat aktuale për sistemin shëndetësor vetëm do t’i përkeqësojnë gjërat.
Kontrolli i këtyre infeksioneve të kërpudhave do të kërkojë rritje të testeve më të mira për t’i diagnostikuar ato në kohë, gjithashtu fokus në kontrollin e diabetit dhe përdorimin e kortikosteroideve siç duhet. Pacientët duhet të operohen në kohë dhe të trajtohen me antifungale.
Por gjithashtu duhet të ketë më shumë hulumtime në parandalimin e këtyre infeksioneve.
/BBC – Pershtati abcnews.al/
