Presidenti Meta ka kthyer mbrapsht kërkesën e Kuvendit për të dekretuar me procedura të përshpejtuara një ligj përmes të cilit qeveria synon të marrë 670 milion euro borxh ne tregjet ndërkomëtare.
Përgjigja e tij u bë publike sot bashkë me kërkesën e Kuvendit që mban datën 1 qershor.
Në përgjigjen e tij, Meta thotë se nuk ka asnjë urgjencë që ligji për marrjen e borxhit të dekretohet me shpejtësi, ndërsa thekson se qeveria nuk e ka argumentuar në relacion nevojën për të dalë në tregun ndërkombëtar me kaq nxitim.
“Nga shqyrtimi i praktikës së përcjellë nga ana juaj (që përfshin vendimin propozues të Këshillit të Ministrave nr. 413, datë 27.5.2020, projektligjin dhe relacionin shoqërues, depozituar në Kuvend në datën 28.5.2020) nuk gjendet e argumentuar objektivisht e në terma konkretë nevoja dhe urgjenca që justifikojnë hyrjen menjëherë në fuqi të këtij akti, pas miratimit nga Kuvendi.
Nëse nevoja dhe urgjenca lidhen, siç citohet në shkresën tuaj, me qëllim arritjen e daljes me Eurobond gjatë muajit qershor 2020, Këshilli i Ministrave dhe Kuvendi i Shqipërisë duhet të ishin investuar në kohë me qëllim që procesi legjislativ të mos kushtëzohej nga urgjenca e shqyrtimit të një akti me rëndësi të madhe për financat publike.
Ndërsa përfitimet nga ky përshpejtim nuk janë argumentuar plotësisht në kërkesë dhe as në relacionin shoqërues”, shkruan Meta në përgjigjen e tij ndaj Kuvendit.
Madje, Presidenti thekson se vonesa në parapërgatitjen e kësaj nisme tregon se çështjet financiare dhe të ekonomisë në tërësi nuk kanë patur vëmendjen e duhur në kohë nga qeveria.
Pjesë nga përgjigja e Presidentit Meta
Kërkesa për dhënien e pëlqimit për hyrjen në fuqi të ligjit menjëherë, rezulton e pajustifikuar.
Gjithashtu, nisur nga shqyrtimi paraprak i projektligjit, me qëllim vlerësimin e kërkesës për hyrjen menjëherë në fuqi të tij pas miratimit, gjej me vend të sjell në vëmendjen tuaj disa çështje që duhet të merren në konsideratë me kujdes gjatë procedurës së shqyrtimit të kësaj nisme:
1. Si titulli, ashtu dhe dispozita e nenit të parë të ligjit, parashikojnë dhënien e miratimit për përjashtimin nga taksat dhe tatimet, si dhe të heqjes dorë paraprakisht nga imuniteti në marrëveshjet që do të lidhen.
Delegimi i vendimmarrjes, siç në rastin konkret bëhet përmes heqjes dorë nga imuniteti në këtë mënyrë, pa qënë një dijeni të kushteve që do të negociohen në një marrëveshje, nuk duhet të bjerë ndesh me parimet kushtetuese të sanksionuara në nenin 116 dhe në nenin 118 të Kushtetutës.
Çdo autorizim që Kuvendi jep me ligj, duhet të jetë i qartë për çështjet që do të rregullohen përmes këtij autorizimi, ashtu edhe për parimet që do të duhet të ndiqen për këto rregullime.
Ndërsa delegimi i një pushteti të papërcaktuar apo të papërcaktueshëm qartë në përmbajtje nuk shkon në frymën e këtyre parimeve kushtetuese.
2. Kjo nismë duhet të jetë e shoqëruar me një analizë më të hollësishme që reflekton domosdoshmërisht dhe qëndrimin e shprehur të Bankës së Shqipërisë në lidhje me rreziqet e daljes në treg aktualisht, kur:
– Shqipëria në këto momente nuk ka avantazhet që mund të kishte përpara situatës së pandemisë COVID – 19;
– Nëse kuotimi i Eurobondit nga pikëpamja e kostos mund të rezultojë në një përkeqësim të situatës financiare dhe rrezikut nëse tregjet mund të rezultojnë në një rritje potenciale të normës së interesit, si dhe përkeqësimit të treguesve të tjerë.
3. Transparenca e duhur lidhur me mënyrën e përzgjedhjes së partnerëve në këtë proces kaq të rëndësishëm për financat publike, ashtu si dhe për konsultimet e zhvilluara mbi këtë nismë, veçanërisht sa i takon qëndrimit që ka mbajtur Avokatura e Përgjithshme e Shtetit është shumë e rëndësishme.
Të gjitha rezervat, nevojat dhe argumentet, përveçse duhet të pasqyrohen në mënyrë të hollësishme në relacion me qëllim të emetimit të një borxhi në kohën e duhur dhe të sigurimit të termave më të mira financiare, duhet t`i nënshtrohen edhe diskutimit transparent me ekspertët e fushës si për publikun, ashtu dhe në Kuvend.
4. Nga ana tjetër, është i paqartë fakti se, përse përmes këtij ligji i jepet autorizim i veçantë ministrit të Shtetit për Rindërtimin, fusha e përgjegjësisë shtetërore të të cilit nuk lidhet me stabilitetin ekonomik nëpërmjet drejtimit me efektshmëri, efektivitet dhe transparencë të financave publike, përgjegjësi kjo shtetërore e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.
Në çdo rast, dhënia e autorizimit për ndjekjen e procesit deri në daljen e Eurobondit në tregjet ndërkombëtare, duhet të kushtëzohet qartë nga kërkesa dhe/ose autorizimi për maksimizimin e të gjitha mundësive dhe kushteve, në funksion të gjendjes së valutës dhe nevojës për financim në kohë, që nëse kushtet e tregut janë të paleverdisshme, ministria përgjegjëse për financat të tërhiqet për të dalë në treg në një moment tjetër dhe jo domosdoshmërisht të emetojë sipas kushteve aktuale të tregut.
Presidenti i Republikës së Shqipërisë, në zbatim të nenit 84, pika 4 e Kushtetutës, në mbrojtje të interesave publike që lidhen me financat e shtetit, si dhe për të mos lejuar që në kushtet e urgjencës të realizohen vendimmarrje të papërshtatshme për Shtetin shqiptar, ka vendosur të mos japë pëlqimin për hyrjen në fuqi menjëherë për këtë projektligj.
Presidenti i Republikës do të vijojë të ofrojë bashkëpunimin e tij me Kuvendin e Shqipërisë, por gjithmonë në mbrojtje të interesit publik, për të shmangur çdo pasojë negative mbi financat publike të shtetit që mund të vijnë nga një nismë ligjore e nxituar.
Mbetem me besimin se Kuvendi i Shqipërisë do të reflektojë mbi të gjitha çështjet e ngritura në këtë qëndrim të Presidentit të Republikës dhe për këtë, kërkoj nga ju si Kryetar i Kuvendit, që të bëni të mundur angazhimin e të gjitha strukturave përkatëse parlamentare për kontrollin dhe shqyrtimin e kujdesshëm dhe profesional të veprimtarisë së ekzekutivit për këtë nismë shumë të rëndësishme legjislative.
