Nga Miguel Maduro, George Papaconstantinou dhe Carlos Closa
Nëse krerët e shteteve dhe qeveritë duan të shpëtojnë ekonominë e BE-së në mbledhjen e tyre në 23 Prillit, ata duhet të jenë të gatshëm për të hyrë në një terren të ri. Marrëveshja e Eurogroupit e 9 Prillit ishte një përgjigje e nevojshme e përbashkët e BE-së. Por ajo është gjithashtu një kompromis i paplotë.
Marrëveshja nuk përfshin fonde për rindërtimin. Detajet e një fondi të posaçëm për rindërtimin ende mungojnë, dhe Eurobonot duket se nuk janë të përjashtuara. Tani është e rëndësishme të zbulohet se çfarë duhet të bëhet, sa financime janë të nevojshme dhe si do të justifikohen nga BE. Ne propozojmë që Këshilli Evropian të marrë në konsideratë një plan rindërtimi me burime të reja të BE-së.
Problemi me të cilin vendet e BE po përballen për shkak të pandemisë Covid 19 është i pashembullt. Prodhimi i brendshëm bruto pritet të bjerë me dy shifra. Adresimi i kësaj kërkon burime të konsiderueshme. Në disa vende të BE-së, që kanë borxhe të larta, kjo do të çojë në një borxh të paqëndrueshëm dhe në këtë mënyrë rrezikohet monedha e përbashkët. Pasojat asimetrike të krizës dhe opsionet e ndryshme të reagimit kombëtar kërcënojnë gjithashtu integritetin e tregut të brendshëm. Një veprim i guximshëm kërkohet për arsye solidariteti dhe drejtësie.
Parimi i solidaritetit i përfshirë në traktatet e BE-së mund të zbatohet veçanërisht mirë në rast të një ndërhyrje simetrike me efekte asimetrike. Shumë vende të BE janë prekur rëndë nga Covid-19 dhe kjo nuk mund t’i atribuohet sjelljes së tyre ekonomike. Në të njëjtën kohë, kriza ka një ndikim shumë asimetrik, pasi vendet janë në rreziqe të ndryshme. Drejtësia është gjithashtu e rëndësishme sepse lehtësimi i rregullave të tregut të brendshëm mund të çojë në rezultate të pabarabarta.
Kriza është veçanërisht e dëmshme për sektorët e ekonomisë që mbështeten në lëvizjen e lirë. Është e justifikuar të ndërmarrësh veprime mbrojtëse dhe ndalime. Por nëse ndihma mbetet ekskluzivisht brenda kufinjve të Shteteve Anëtare, do të ketë shtrembërime të konkurrencës. Mbështetja e Shteteve Anëtare për bizneset e tyre të brendshme do të jetë shumë e pabarabartë. Prandaj, mbështetja e drejtë shërben si mbrojtje e integritetit të tregut të brendshëm.
Nga pikëpamja e solidaritetit dhe e drejtësisë, zgjidhja është qartësisht e pranueshme duke pasur parasysh nivelin e padurueshëm të borxhit në disa vende të BE-së, i cili shton rreziqet për tregun e brendshëm. Krerët e shteteve dhe qeverive evropiane duhet të synojnë ndihmën e përqendruar financiare për çdo vend që ka nevojë. Është thelbësore që këto duhet të jenë të paktën pjesërisht grante ose transferime të BE-së për shtete të caktuara dhe jo kredi. Në këtë mënyrë, nuk shtohet borxh i ri dhe shtrembërimet e konkurrencës mund të korrigjohen.
Kjo na sjell tek instrumentet që mund të përdoren. Obligacionet që emeton vetë BE-ja janë juridikisht të mundshme. Propoziimi është që Komisioni të financojë programin e ruajtjes së sigurisë në një vend. Duke pasur parasysh kufizimet e buxhetit të BE, edhe shtetet duhet të japin garanci të pjesshme për këtë. Kjo ngjall spektrin e përgjegjësisë së përbashkët. Por ekziston edhe një alternativë tjetër. Krerët e shteteve dhe qeveritë evropiane mund të shfrytëzojnë mundësinë për të rënë dakord për burimet e reja të BE-së.
Aktualisht ekzistojnë dy burime të dukshme për këto financime. Burimi i parë është taksimi i ekonomisë dixhitale, e cila është një nga industritë e pakta që përfiton nga kriza. Burimi i dytë është një taksë CO2. Me rënien e çmimit të naftës, kjo do të sigurojë që çmimet relative të mos shtrembërojnë vendimet ekonomike në favor të mirëmbajtjes së sistemeve të prodhimit me bazë karboni.
Do të ishte gjithashtu në përputhje me planin për të ruajtur marrëveshjen e gjelbër si një element kryesor në formimin e një rindërtimi elastik. Fondet e krijuara do të mund të përdoren për të mbrojtur borxhin e BE-së dhe për të financuar rindërtimin. Fondi duhet të jetë i dizajnuar për të mbrojtur dhe promovuar sundimin e ligjit në Shtetet Anëtare.
Ky propozim është ambicioz dhe i realizueshëm në të njëjtën kohë, pikërisht sepse kombinon aspekte të ndryshme me njëri-tjetrin. Ai menaxhon pa transferime tatimore midis vendeve anëtare dhe kufizon efektet e krizës në vendet me borxh të lartë.
Ai gjithashtu zbaton solidaritetin midis vendeve të BE-së dhe drejtësinë në tregun e brendshëm. Për më tepër, nëse buxheti i BE-së është më solid, fondi i rindërtimit mund të financohet pa rritur kontributet financiare kombëtare. Propozimi i bën të gjitha këto, ndërsa është në përputhje edhe me tre pika kryesore të axhendës së BE-së përtej Covid-19: rregullimin e ekonomisë dixhitale, promovimin e marrëveshjes së gjelbër dhe mbrojtjen e konkurencës dhe sundimit të ligjit. /Frankfurter Allgemeine Zeitung
