Advi po kërkonte një mënyrë për të lënë Shqipërinë kur një mik në Mbretërinë e Bashkuar i ofroi një punë që do të garantonte para të shpejta: kultivimin e kanabisit.
“Nuk ka asgjë në Shqipëri“, thotë 30-vjeçari, i cili kishte punuar si menaxher në kryeqytetin e vendit, Tiranë, në atë kohë. “Miqtë e mi më thoshin se kishte shumë punë në fermat e kanabisit në Britani dhe të ardhurat janë të mira”.
Gjatë dhjetë viteve të fundit, bandat shqiptare janë rritur për t’u bërë disa nga lojtarët më të fuqishëm në tregun e drogës në Mbretërinë e Bashkuar, duke marrë kontrollin e tregut të kokainës, por gjithashtu ata po marrin nën zotërim edhe kontrollin e brendshëm të kanabisit, shkruajnë mediat britanike.
Shqipëria dikur ishte prodhuesi më i madh i kanabisit të rritur në natyrë në Evropë, por tani, duket kriminelët po sjellin njohuritë e tyre në rrethinat britanike.
Gjatë dy viteve të fundit, policia ka sulmuar kanabisin që rriten nëpër shtëpi të drejtuara nga shqiptare në qytete përfshirë Manchester, Gloucester, Peterborough dhe Leeds. Sukseset e bandave janë plotësisht të shfaqura në shtëpi.
Përballë një kafeje në qendër të Tiranës ku takoj Advi, po ndërtohet një bllok banesash luksoze, kështu që më thanë, për qëllime pastrimi parash. Ferrari të markave të reja dhe BMW kalojnë rregullisht nëpër rrugë.
Në një vend ku paga mesatare mujore është më pak se 300 £ dhe papunësia e të rinjve është rreth 30 përqind, pasuria e shqiptarëve që jetojnë në Britani është e vështirë të injorohet nga të rinjtë. “Njerëzit mendojnë se Mbretëria e Bashkuar është një parajsë,” thotë Advi. “Unë u thoja të gjithëve që e dija se do të fitoja shumë para”.
Në vitin 2017, kur ishte 28 vjeç, Advi fluturoi për në Francë në një vizë turistike tre-mujore Shengen, më pas pagoi një trafikant 14,000 £ për një vend në një kamion nëpër Kanal. Më shumë shqiptarë janë kapur që hyjnë në Mbretërinë e Bashkuar në mënyrë të paligjshme se çdo kombësi tjetër, ndërsa është e paqartë se sa prej tyre përfundojnë në tregtinë e drogës. Advi beson se joshja e parave e shoqëruar me borxhet e trafikimit zvarrit një shumicë të madhe të të rinjve për t’u përfshirë në këtë aktivitet.
Advi thotë se secila shtëpi kishte një dhomë gjumi për një punëtor e kompletuar me Playstation për të ndihmuar në lehtësimin e mërzisë, plus një banjo dhe kuzhinë të vogël. Dhomat e tjera ishin të mbushura me bimë. Menaxherët shqiptarë – shumica e të cilëve kishin disa shtëpi – thërrisnin çdo ditë për të kontrolluar nëse gjithçka ishte në rregull, duke përdorur karta SIM të paregjistruara, të cilat ndryshoheshin rregullisht.
Grupi siguroi që shefat të ishin sa më larg të jetë e mundur, duke ndihmuar në shmangien e zbulimit të policisë. Në raportet e lajmeve lokale në lidhje me konfiskimet e plantacioneve të kanabisit të mbjella në të gjithë vendin, zakonisht janë vetëm punëtorët që përfundojnë në burg.
Advi thotë se punëtorët nuk i lënë për një kohë të gjatë në shtëpi të tilla më e shumta 8 muaj. Sidoqoftë, megjithëse kultivimi i kanabisit në Mbretërinë e Bashkuar ka qenë i lidhur me skllavërinë dhe abuzimin e fëmijëve, ai insiston se ky nuk është rasti me shqiptarët. Punëtorët, të cilët janë nga adoleshent deri në 30 vjeç, trajtohen mirë nga bosët, “nëse merrni një prodhim të mirë”. Nëse punëtorët kapen, ata duan besnikëri për të mos përmendur emrin e tyre.
Pjesa më e madhe e migracionit nga Shqipëria në Mbretërinë e Bashkuar ka në qendër qytetet veriore të Kukësit, Dibrës dhe Shkodrës dhe nisur në vitet ’90 ku shumë njerëz kërkuan azil duke paraqitur si refugjatë nga Lufta e Kosovës.
Rreth 60 deri në 70 përqind e të burgosurve shqiptarë në burgjet e MB janë nga ky rajon. Shoqëria këtu është e organizuar rreth lidhjeve të ngushta klanore dhe familjare, gjë që krijon mundësi të mira rekrutimi për bandat.
Duke udhëtuar në rajon, është e lehtë të shihet ndikimi i parave të drogës në komunitetet rurale. Pavarësisht se këto janë disa nga pjesët më të varfra të Evropës, me pak industri përveç shpërndarjes së bizneseve të vogla familjare, pallatet po ndërtohen në anët e jashtme të fshatrave. Rreth një në çdo dhjetë vetura është një Mercedes i ri me shkëlqim ose Audi me targa britanike.
“Problemi është se askush nuk ka letra,” thotë ai, duke theksuar se marrja e një pune të rregullt është e pamundur për një emigrant të paligjshëm.
Megjithatë, Advi e la vendin plotësisht duke synuar të punojë në kriminalitet. Shokët e tij, të cilët ai i takon duke luajtur poker në Tiranë, kanë kaluar nëpër shtëpitë e rritjes së kanabisit në periferinë e Birmingham. Droga në shtëpia të tilla shitet rreth 70 mijë paund, ndërsa ai vet do të marrë 30 mijë.
“Ka shumë shtëpi si kjo në Birmingham,” shpjegon ai. “Nuk janë vetëm shqiptarët – ka afganë, pakistanezë, vietnamezë“. Ai shton se grupet e ndryshme funksionojnë veçmas kur bëhet fjalë për kultivim, por shpesh bashkëpunojnë kur shitet.
Advi, megjithatë, është nga Tirana dhe nuk ka asnjë familjar të përfshirë në krimin e organizuar. Ai gjithashtu nuk dërgoi para në shtëpi. “Unë u thashë prindërve të mi se po punoja një punë tjetër menaxheriale,” pranon ai. “Bëra para shpejt, por gjithashtu arrita t’i humb ato shpejt. Unë kisha miq që kishin dhjetë ose 12 shtëpi dhe po bënin 100,000 £ në javë. Ata kishin shumë për të dërguar para në Shqipëri, por ata kryesisht investuan në MB”.
Gjashtë muaj pasi mbërriti në Mbretërinë e Bashkuar, Advi u kap në Londër me 16 qese kanabis, të cilën synonte t’ia shiste tregtarëve lokalë. Ai kaloi gjashtë muaj në burg para se të dëbohej në Shqipëri.
Advi nuk është më në kontakt me miqtë e tij në Britani dhe nuk ka në plan të kthehet. Sidoqoftë, ai beson se goditjet e policisë në Mbretërinë e Bashkuar po detyrojnë shumë shqiptarë të “pastrojnë” bizneset e tyre. “Kriminaliteti është gjithmonë një hap përpara policisë,” thotë ai. Kur pyes se në çfarë lloje biznesi ata po lëvizin, ai fillon të qesh dhe thotë “lan makinat”.
“Ju bëni para në Mbretërinë e Bashkuar, por ka edhe një anë të errët,” thotë Advi. “Njerëzit mund të bëjnë 5,000 £ në muaj, por ata mund të burgosen për 16, 17 vjet – ata marrin një rrezik të madh. Shumë prej tyre do të preferonin të merrnin letra dhe të bënin një punë të duhur duke bërë 3000 £ në muaj.”
Por, meqë ekonomia e Shqipërisë nuk tregon shenja përmirësimi dhe shanset e saj për t’u anëtarësuar në BE duken ende larg, numri i të rinjve të dëshpëruar të gatshëm për të marrë rreziqe nuk ka gjasa të zvogëlohet. /Panorama/
