Nga Bojana Pavlovic dhe Stevan Dojcinovic. / OCCPR
Përmban raportime të Lawrence Marzouk.
Në verën e vitit 2017, një takim sekret u zhvillua në një jaht luksoz në qytetin bregdetar malazez të Budvas.
Një fotografi e marrë nga KRIK, qendra anëtare e Serbisë e OCCRP, tregon tre burra dhe dy gra të ulur në stofa lëkure të bardha, duke shijuar një vakt. (Koha dhe vendndodhja e takimit bazohen në fjalën e burimit anonim që dha foton.)
Nuk dihet kush janë gratë. Sidoqoftë, burrat janë identifikuar.
Burri i veshur me një këmishë të bardhë në mes të fotografisë është Behgjet Pacolli, një biznesmen i pasur shqiptar kosovar që drejtoi një lëvizje politike që kishte ndihmuar në sigurimin e pavarësisë së Kosovës nga Serbia. Ai gjithashtu shërbeu për pak kohë si president i vendit dhe aktualisht është ministri i saj i jashtëm.
Të ulur me të ishin dy figura në anën tjetër të ndarjes etnike të Kosovës. Njëri ishte Goran Rakiq, i cili rreth kohës së fotografisë ishte zgjedhur president i Listës Serbe, partia më e madhe serbe e vendit. Tjetri ishte Milan Radoiçiç, gjoja një figurë e fuqishme e krimit të organizuar, e njohur për të patur ndikim të madh në parti.
Ishte një kohë e tensionuar. Sapo ishin mbajtur zgjedhjet parlamentare, por asnjë parti nuk fitoi shumicën dhe negociatat për të formuar një qeveri ishin në proces.
Personi që i dha KRIK-un foton e jahteve, tha se kapi një takim që ishte një dëshmi kyçe, për një zgjidhje eventuale të rrjetit. Ky pretendim ishte i pamundur të konfirmohej, pasi askush nga pjesëmarrësit nuk pranoi të bisedonte me gazetarët.
Por ashtu si afrohej afati, menjëherë pas takimit në jaht, sipas burimit të fotografisë, Pacolli bëri një kthesë të papritur politike.
Duke lënë aleatët e tij të moderuar pas, ai e bëri partinë e tij të bashkohej me Koalicionin PAN, një grup i njohur si “krahu i luftës” sepse përfshinte parti shqiptare të kryesuara nga ish komandantët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (ULAK). Kjo i dha liderit të saj, Ramush Haradinaj, votat për të formuar një qeveri.
Haradinaj, një komandant famëkeq i ULAK-së, i cili është liruar nga krimet e luftës në Gjykatën Penale Ndërkombëtare, u bë kryeministër. Pacolli u bë ministër i jashtëm. Për shkak se Lista Serbe ishte gjithashtu në bord, ajo gjithashtu mori disa poste të kabinetit.
“Haradinaj nuk kishte vota të mjaftueshme as me Listën Serbe, kështu që partia e Pacollit i erdhi në shpëtim,” tha Agron Demi, një analist i politikave në GAP, një grup-studiues i Prishtinës. “Lëvizja e tij ishte e papritur sepse gjatë fushatës zgjedhore ai akuzoi anëtarët e koalicionit se e kërcënojnë atë.”
Nuk dihet nëse takimi i jahteve ishte i rëndësishëm në kthesën e papritur të Pacollit. Por vlen të përmendet se Radoiçiç, i dyshuari kriminel i njohur si “zot i Veriut të Kosovës”, kishte qenë i pranishëm.
Sipas Rada Trajkoviç, një analist vendas dhe ish ligjvënësi i Kosovës, Radoi Radiç është një vendimmarrës kryesor, nëse jo zyrtar, brenda Listës Serbe.
“Kreu i Partisë ‘Raki R’ nuk është një njeri që merr ndonjë vendim. Radoiçiç është ai që tërheq telat në Listën Serbe”, tha Trajkoviç, i cili tani drejton një OJQ të quajtur Lëvizja Evropiane e Serbëve nga Kosova.
Një Lobist për Pavarësinë
Pacolli, një shtetas 68-vjeçar zviceran i lindur në Kosovë, është një figurë e njohur si në vendlindje, por edhe jashtë saj. Ai shpesh përshkruhet si njeriu më i pasur i Kosovës, me media që vlerëson vlerën e tij neto në 900 milion euro. Para se të hynte në politikë në vitin 2006, ai kishte bërë tashmë një emër për veten e tij si një manjat ndërtimi dhe një nga lobistët më të spikatur për njohjen e pavarësisë së Kosovës nga Serbia.
Në fund të viteve ‘90, Pacolli ishte përfshirë në një skandal të madh korrupsioni në Rusi pasi kompania e tij zvicerane e ndërtimit, Mabetex, fitoi kontrata fitimprurëse për të rinovuar Kremlin. Dy vjet më vonë, prokurorët hapën një hetim ndaj Pacollit, duke dyshuar se ai kishte dhënë ryshfet zyrtarëve të lartë të Rusisë. Në disa raporte, presidenti i atëhershëm Boris Yeltsin dhe dy vajzat e tij përmendeshin si marrës të ryshfeteve.
Por problemet ruse të Pacollit nuk do të zgjasin shumë. Prokurori i Përgjithshëm që drejton hetimin kundër tij, Yuri Skuratov, shpejt u pushua nga puna pasi pamjet kompromentuese u shfaqën në publik duke supozuar se ai kishte marrëdhënie seksuale me dy prostituta të supozuara. Vladimir Putin – drejtori i atëhershëm i FSB, shërbimi sekret i vendit – njoftoi se burri në video ishte me të vërtetë Skuratov.
Rasti i ri iu caktua një prokurori tjetër, i cili e mbylli atë për shkak të mungesës së provave. Një hetim i ryshfetit dhe pastrimit të parave në lidhje me të njëjtin rast u ndërpre edhe në Zvicër.
Në atë kohë, Pacolli ishte tashmë një lobist i rëndësishëm për pavarësinë e Kosovës, duke themeluar për këtë qëllim një organizatë të quajtur Aleanca e Re e Kosovës e cila më vonë evolucionoi në një parti politike relativisht të moderuar.
Para verës së vitit 2017, Pacolli dhe partia e tij kishin qenë pjesë e një koalicioni të udhëhequr nga një kryeministër i mëparshëm, Isa Mustafa. Pacolli kundërshtoi çdo bashkëpunim të mundshëm me koalicionin PAN (“krahu i luftës”), duke e përshkruar një gjë të tillë si “pothuajse të pamundur”.
Por ai duket se ka ndryshuar mendim diku pas takimit me Rakiç, udhëheqësin zyrtar të Listës Serbe dhe Radoiçiç.
Lista Serbe, e cila ishte pjesë e qeverisë së mëparshme, gjithashtu nuk pritej të bashkohej me koalicionin PAN, pasi lideri i saj Haradinaj është parë nga shumë serbë si një kriminel famëkeq i luftës për veprimet e tij gjatë luftës së pavarësisë së Kosovës.
Në fund, të dy u bashkuan Pacolli dhe serbët.
“Interesi i Kosovës – interesi kombëtar – është mbi interesin e partisë,” tha ai në atë kohë, duke shpjeguar ndryshimin e mendjes së tij. “Unë u këshillova me miqtë e mi ndërkombëtarë, miqtë më të rëndësishëm të Kosovës dhe gjithashtu qytetarët, dhe mora vendimin e duhur. Nuk kishte asnjë alternative. ”
Sa i përket Listës Serbe, tre muaj pasi u bë kryeministër, Haradinaj e bëri të qartë shtrirjen e ndikimit të Radoiçiç. “Unë flas me të gjithë, me Radoiçiqin,” tha ai në një emision të bisedave në gjuhën serbe me qendër në Kosovë.” “Ai është i vetmi ku ju shkoni për gjithçka.”
Rruga për te ‘njeriu’
Në zgjedhjet e 2017, Radoiçiç nuk mbante ndonjë pozicion zyrtar, por autoriteti i tij në botën e nëndheshme dhe mjetet e dhunshme të grupit të tij e bënë atë një njeri të shkëputur.
Ai është krahu i djathtë i Zvonko Veselinoviç, një biznesmen famëkeq serb nga veriu i Kosovës i cili u përshkrua në raportet e policisë dhe inteligjencës serbe të marra nga KRIK si një bos i krimit të organizuar.
Sipas këtyre raporteve, grupi i tij ishte i përfshirë në krime të ndryshme, përfshirë trafikimin e drogës, armëve dhe naftës në veri të Kosovës.
Radoiçiç ka punuar si korrier, duke transportuar pako droge nga lordët e drogës shqiptare kosovare në Serbi.
Janë bërë disa përpjekje për të ndjekur penalisht si Veselinoviç ashtu dhe Radoiçiç, por kanë dështuar. Radoiçiç është dënuar vetëm një herë për falsifikim dokumentash.
Lista Serbe, partia politike e Kosovës në të cilën dihet se Veselinoviç dhe Radoiçiç kanë ndikim, u formua në vitin 2014 dhe shumë shpejt u bë e vetmja lojtare në komunitetin serb.
Disa ngjarje shqetësuese ndihmuan në ngritjen e shpejtë të saj. Para zgjedhjeve lokale të vitit 2014, Oliver Ivanoviç, një politikan rival, u arrestua. U vra një tjetër kandidat konkurrues. Një kandidat i tretë u tërhoq nga gara.
Lista Serbe ishte gjithashtu e vetmja palë që gëzoi mbështetje të pakushtëzuar nga qeveria serbe. Para se të bëhej presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç shprehu hapur mbështetjen e tij për Veselinoviç në fjalimet e tij, duke vlerësuar luftimet e tij për komunitetin serb të Kosovës.
Veselinoviç madje u takua me vëllain e Vuçiqit në vitin 2015, pasi KRIK dhe OCCRP zbuluan në fillim të atij viti në bazë të një fotografie.
Edhe pse Beogradi dhe Prishtina kanë mosmarrëveshje lidhur me pavarësinë e Kosovës, një grup nga bota kriminale kanë qasje te njerëzit e fuqishëm tek të dy qeveritë.
Një ndikues i dyshuar
Radoiçiç zyrtarizoi rolin e tij në Listën Serbe në qershor 2018, kur ai u bë nënkryetari i partisë.
Por ai kishte qenë me ndikim shumë përpara kësaj.
“Ish kryebashkiakët e qyteteve serbe në Kosovë u ankuan për mua se Radoiçiç ishte ai që mori të gjitha vendimet,” shpjegoi Trajkoviç, ish-ligjvënësi i Kosovës.
“Ata më thanë që ai mbajti një zyrë joformale në restorantin Grey në qytetin serb të Mitrovicës së Mitrovicës, ku po jepte porosi kush duhet të bënte çfarë. Ai zgjodhi emrat e ministrave të ardhshëm serbë në Kosovë, shefave të policisë në veri të Kosovës, gjyqtarëve serbë në Kosovë. Dhe ai ishte në linjë të drejtpërdrejtë me Haradinaj. ”
Tani, Radoiçiç nuk është më në shtëpi. Menjëherë pasi mori përsipër rolin drejtues në Listën Serbe, ai shpëtoi nga Kosova pasi u kërkua nga policia me dyshimin e përfshirjes në vrasjen politike të janarit 2018 të politikanit rival Oliver Ivanoviç. Pasi ai u zhduk, u dha urdhër për arrestimin e tij. Ai mbetet i lirë.
Çuditërisht, presidenti serb Vuçiç erdhi në mbrojtje të tij. Pas takimit me Radoiçiç në Beograd, Vuçiq tha se policia serbe e kishte marrë në pyetje dhe ishin të sigurt se ai nuk ishte i përfshirë në vrasje. Përkundrazi, Vuçiq këmbënguli, Radoiçiç ishte një atdhetar që mbronte serbët e Kosovës. Çështja kundër tij, tha ai, ishte e motivuar politikisht.
Në Kosovë, ndërkohë, Radoiçiq është bërë një figurë gjithnjë e më toksike.
“Pas vrasjes së Ivanoviqit, politikanët në Kosovë filluan të distancohen nga ai,” tha Demi.
Sidoqoftë, ndikimi i tij mund të ndihet për vitet në vazhdim. /Syri/
