Nga Habjon Hasani
Në një intervistë të datës 8 korrik në “Koha.net”, drejtori i Fondacionit Për Shoqërinë e Hapur (Soros) në Kosovë Luan Shllaku ndër të tjera ka shpalosur qëndrimin e Fondacionit edhe në lidhje me një shkrim ekskluziv të Hashtag.al në Maj 2019, ku për herë të parë zbulohej roli i Fondacionit Soros Dega Beograd, në procesin e pezulluar për këmbimin e territoreve mes Shqipërisë dhe Kosovës.
Hashtag.al pasi publikoi dje të plotë intervistën e Shllakut, konstatoi se zoti Shllaku në tentativë për të zhbërë efektin e zbulimit të këtij raporti, ka keqinterpretuar faktet, ka paragjykuar median Hashtag.al dhe ka përhapur informacione të rreme në lidhje me publikimin tonë.
Në cilësinë e editorit dhe poseduesit të Hashtag.al, do përpiqem të sqaroj dhe të argumentoj se ku çalojnë pretendimet e zotit Shllaku dhe pse ato janë të rreme.
I marrim me radhë, një për një.
Pretendimi 1 –
Zoti Shllaku pretendon se Hashtag.al ka manipuluar opinionin publik, duke ia përveshur autorësinë e raportit Fondacionit Soros Dega Beograd, sipas tij nuk është fondacioni autor i këtij raporti, por se disa ekspertë serbë i ishin lutur fondacionit për financimin e studimit dhe fondacioni i kishte financuar, siç bën me dhjetëra studime të tjera.
Shpjegimi 1–
Rezulton se zoti Shllaku nuk thotë të vërtetën. Përgjegjësinë për autorësinë e këtij raporti, e ka marrë vet Fondacioni Soros Dega Beograd.
Ka dy të dhëna që e vërtetojnë këtë.
E para, në asnjë faqe të raportit, nuk shkruhet ndokund se mendimi i ekspertëve serbë që e hartuan raportin, është i shkëputur nga qëndrimi e Fondacionit Soros Dega Beograd.
Në raport nuk ka asnjë paragraf apo klauzolë që sqaron distancën e fondacionit me grupin e ekspertëve. Raporti mban vulën e Fondacionit Soros Dega Beograd.
E dyta, pretendimet e zotit Shllaku bien plotësisht në kundërshtim me deklarimet e drejtoreshës së Fondacionit Soros Beograd në vitin 2018, zonjës Jadranka Jelincic. Zonja Jelincic ka organizuar dhe një prezantim publik të këtij raporti, ku në fjalën e saj (lexoje këtu) ajo është shprehur se ky raport është porositur, e përsërisim, porositur nga Fondacioni Soros Dega Beograd, në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi.
Sot, më datë 9 korrik 2019, në faqen zyrtare elektronike të Fondacionit Soros Dega Beograd (shikoje këtu), gjendet ende njoftimi i afishuar për daljen e këtij raporti dhe ky njoftim në serbisht fillon me këto tre fjalë:
“Na inicijativu Fondacije..” – “Me iniciativë të Fondacionit”
Pra në njoftimin publik të bërë nga vetë Fondacioni Soros Dega Beograd, që në tre fjalët e para, ky fondacion bën të ditur se ishte iniciativë e fondacionit hartimi dhe publikimi i këtij raporti. Iniciativë do të thotë se ishte fondacioni që e nisi këtë punë, ishte fondacioni që kishte qëllimin, intencionin, e më pas u pajtuan ekspertët serbë.
Në këto rrethana dhe përballë këtyre evidencave që janë mbledhur nga deklarimet e vet Fondacionit Soros (Dega Beograd), dy janë mundësitë logjike:
ose po gënjen zoti Shllaku i Fondacionit të Kosovës, ose po gënjen Fondacioni Soros në Serbi.
Le ta zgjidhin mes tyre këtë punë, Hashtag.al i është referuar deklarimeve që ka bërë Fondacioni Soros Dega Serbi, për sa kohë që është kjo degë që ka vënë vulën mbi raport. Jo vetëm që nuk kemi spekuluar, por kemi cituar në mënyrë të përpiktë ato çfarë ka deklaruar vet Fondacioni Dega Serbi.
Pretendimi 2.
Zoti Shllaku pretendon se Hashtag.al ka spekuluar me shkrimin, duke orientuar se Fondacioni Soros Dega Serbi kishte kërkuar të aplikohej patjetër këmbimi i territoreve.
Shpjegimi 2.
Zoti Shllaku mashtron hapur. Hashtag.al ka raportuar (lexoje shkrimin e Hashtag) në mënyrë të përpiktë atë çfarë vet Fondacioni Soros Dega Serbi ka deklaruar. Ka raportuar se ky fondacion ka hartuar një raport studimor mbi skenarët e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve mes Shqipërisë e Kosovës. Hashtag.alka paraqitur të tre skenarët që identifikonte ky studim dhe ka cituar paragrafët e studimit, ku ekspertët serbë shpreheshin se skenari i këmbimit të territoreve ishte më i leverdisshmi për ta.
Janë ekspertët serbë që i organizoi Fondacioni ata që e kanë shkruar këtë gjë, raporti përmban në mënyrë të detajuar dhe analizën për Trepçën, leverdinë e marrjes së Trepçës në rastin e këmbimit të territoreve. Janë të gjitha në raportin e vulosur nga Soros Beograd.
Pretendimi 3.
Zoti Shllaku pretendon se Hashtag.al ka spekuluar kur ka shkruar se qëndrimi i Fondacionit Soros Dega Serbi mbi këmbimin e territoreve është tërësisht në favor të palës serbe dhe interesave të shtetit serb. Analizës së Hashtag.al ku shtrohet pyetja se pse Fondacioni Soros nuk financoi një studim të ngjashëm dhe me grupe ekspertësh në Kosovë apo Shqipëri, e më pas nga krahasimi i raporteve të dilte me një qëndrim, zoti Shllaku i është përgjigjur se Fondacioni Soros në Kosovë ka financuar me dhjetëra studime.
Shpjegim 3.
E ftojmë zotin Shllaku të paraqesë dhe të bëjë menjëherë publik studimin analog, ku ekspertë të Kosovës janë pajtuar nga Fondacioni Soros dhe kanë parashtruar skenarët e zgjidhjes së marrëdhënieve Serbi-Kosovë.
Drejtoresha e Fondacionit Soros në Beograd ka deklaruar në vitin 2018 se raportin e këtij fondacioni do ua jepte si udhëzues palëve politike në Beograd dhe Prishtinë, tani e ka radhën zoti Shllaku të na informojë se çfarë raporti ose udhëzuesi u ka paraqitur palëve politike në Beograd dhe Prishtinë dega e Fondacionit në Kosovë. E presim të na informojë sepse deri më sot nuk kemi parë diçka të tillë.
Pretendim 4.
Zoti Shllaku thotë se përkthimi që i ka bërë Hashtag.al raportit nga serbishtja është bërë në mënyrë amatore.
Shpjegim 4.
Ftojmë zotin Shllaku dhe çdo njësi të Fondacionit, të identifikojë menjëherë gabimet ose keqinterpretimet e raportit origjinal me pjesët e përkthyera në shqip nga Hashtag.al.
Dua të bëj të ditur se përpara se të nisnim përkthimin e paragrafëve kryesorë të këtij raporti, kemi kontaktuar përfaqësues të Fondacionit Soros në Tiranë dhe i kemi pyetur nëse posedonin ndonjë variant të raportit në gjuhën angleze ose shqipe.
Këta përfaqësues të Soros në Tiranë na thanë se nuk posedonin variante të tilla të raportit.
Përkthimi në Hashtag.al është realizuar me ndihmën e përkthyesëve të licensuar në Tiranë për gjuhën serbo-kroatishte.
Në vend të një epilogu
E kuptoj shumë mirë pozitën e vështirë të zotit Luan Shllaku. Ai është shqiptar, si unë. Përfaqësues lokal i një Fondacioni të fuqishëm me ndikim global.
Konjuktura Soros ku zoti Shllaku punon, me publikimin e këtij raporti në Hashtag është kompromentuar rëndë.
Jam plotësisht i vetëdijshëm për dëmin që i ka bërë Fondacionit publikimi i raportit në Hashtag.
E para, e ka ekspozuar Fondacionin si faktor me ndikim në procesin e negociatave Kosovë-Serbi, duke e paraqitur ashtu siç është, i rreshtuar në favor të skenarëve që synonte qeveria e Serbisë.
E dyta, Hashtag.al njohu opinionin mbarëshqiptar me këtë rol pro-Serbisë të Fondacionit Soros, ndërsa publikimi i raportit është shfrytëzuar maksimalisht dhe në korridoret diplomatike për të goditur tentativën Thaçi-Vuçiç-Rama (plus Alex Soros) për një marrëveshje këmbimi territoresh mes Serbisë dhe Kosovës.
Zoti Shllaku apo cilido përfaqësues tjetër i Sorosit, nuk e demonton dot shkrimin tonë, pasi shkrimi ka informuar në mënyrë tepër rigoroze ato çfarë ka deklaruar vet Fondacioni Soros Dega Serbi.
Nuk ua kemi dhënë luksin për të gjetur defekte në raportimin tonë, sepse nuk kemi spekuluar, por kemi informuar.
Besoj se çdo shqiptar që punon për Fondacionin Soros është ndjerë keq kur është njohur me këtë iniciativë pro-serbe të Fondacionit, por nëse këta punonjës shqiptarë të Soros nuk kishin fuqi që aty brenda Fondacionit të ndikonin në favor të Shqipërisë dhe Kosovës (se nuk i pytet njeri ndoshta), aq më pak kanë shanse që sot pasi është dekonspiruar roli i Soros në këtë histori, të arrijnë e të godasin publikimin e Hashtag.al.
Nuk e bëni dot. Është kolegia juaj serbe, zonja Jadranka Jelincic, e cila me deklarimet e saj dhe njoftimet publike të Fondacionit në Serbi, ju përgënjështron juve.
Mund të keni një problem me zonjën Jelincic, por jo me publikimin tonë.
Laku noć gospodin Shllaku 🖐
