Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike ndohet në një situatë kritike financiare aq sa ka detyruar Entin Rregullator të Energjisë që të shtyjë afatin e pagesave për blerjen e energjisë nga ana e operatorit. OSHEE-ja, e konsideruar si një histori suksesi në menaxhim nga qeveria e z. Edi Rama, ka nisur në shkresë në datën 8 mars të këtij viti, përmes së cilës kërkon vendosjen e periudhës tranzitore
nisur nga situata financiare në të cilën ndodhet…në mënyrë që pagesa e faturës së blerjes së energjisë elektrike të bëhet nga kjo e fundit brenda 180 ditëve nga dita e fundit e lëvrimit dhe jo brenda 90 ditëve siç parashikohet në “Rregulloren për procedurat e blerjes së energjisë elektrike për mbulimin e humbjeve në rrjetet e shpërndarjes dhe të transmetimit dhe për blerjen dhe shitjen e energjisë elektrike për të siguruar përmbushjen e detyrimeve të shërbimit publik”…
Në parashtrimin e vet, operatori njofton se shkak për këtë situatë është “thatësiara e jashtëzakonshme e vitit 2017” dhe prodhimi i pakët e inergjisë nga Korporata Energjetike Shqiptare.
Shoqëria OSHEE sh.a ka vijuar me blerjen e energjisë elektrike gjatë muajve tetor, nëntor, dhjetor 2018, si dhe janar, shkurt, mars 2019, duke siguruar pjesën më të madhe të saj në treg të lirë, për shkak të mungesës së theksuar të prodhimit nga ana e shoqërisë KESH sh.a. Jo vetëm që nuk mundi të rikuperojë humbjet e shkaktuara nga thatësira e jashtëzakonshme e vitit 2017, e cila solli rritje të kostos së blerjes së energjisë elektrike, por edhe u përball me një kosto shtesë për blerjen e energjisë elektrike si pasojë e mungesës së furnizimit nga KESH sh.a. në pjesën e dytë të vitit, si dhe nga rritja e prodhimit të Prodhuesve të Pavarur të Energjisë Elektrike në pjesën e parë të vitit 2018. Mungesa e likuiditetit si pasojë e faktorëve sa më sipër e detyroi OSHEE sh.a. të ngadalësoje programin e investimeve në rrjet për vitin 2018, i cili është rreth 2 miliardë lekë më i ulët se ai i parashikuar në programin financiar të miratuar.
OSHEE-ja bën me dije se për periudhën janar–shkurt 2019, shpenzimet për blerje të energjisë elektrike ishin 3.714 miliardë lekë ose 29.6 milionë EURO me të larta se ato të planifikuara dhe sipas pritshmërive, kjo gjendje mund të vijojë edhe pjesën e parë të vitit 2019, gjë që ndikon në aftësinë paguese të saj. Shoqëria OSHEE sh.a. analizoi me shumë kujdes situatën e jashtëzakonshme dhe sipas këtyre analizave, parashikohej që gjatë muajve shkurt, mars, prill 2019 të përballej me pamundësi financiare të pagesës së faturave të blerjeve në treg të lirë, si pasojë e përplasjes së këtyre pagesave me faturat korrente të HEC-eve dhe KESH sh.a. gjatë muajve janar, shkurt, mars 2019, me afat pagesë 30 ditore, të cilët gjatë këtyre muajve parashikohet të rrisin dukshëm prodhimin e tyre
thuhet në vendim.
OSHEE-ja shton se nëse do të lihet pa ndërhyrë në vendosjen e periudhës trazitore atëherë operatori do të ekspozohet në reputacionin e saj, të cilin mesa duket mendon se e ka shumë të mirë. Situata në fjalë krijon paqartësi dhe dyshime mbi procesin e privatizimit të OSHEE-së që është parashikuar të formalizohet në muajin shtator të këtij viti përmes ndarjes dhe qartësimit të çështjes së faturave të papaguara.
Rasti i një kompanie si OSHEE që trumbetohet se ka qenë e suksesshme në dy vitet e para pas daljes nga kolapis i CEZ që mandej befas përfundon në një situatë pamundësie pagesash është premisë për të zhvlerësuar asetet dhe vlerën e vetë kompanisë në momentin e blerjes apo privatizimit të saj qoftë edhe përmes bursës.
Është një histori që përsëritet në Shqipëri për thuajse çdo sektor strategjik dhe asnjë hetim herioz nuk është kryer. Mangësi në menaxhim, presion nga shkaqe madhore, apo neglizhencë e institucioneve qendrore? Janë pyetje që është e vështirë t’u përgjigjesh, porn ë çdo rast dëmi është I tillë saqë ka detyruar ERE-në të urdhërojë ndër të tera që OSHEE-ja:
të rishikojë programin e zhvillimit ekonomik në funksion të ndryshimeve të këtyre efekteve financiare të parashtruara në shkresën e shoqërisë nr. 5477/1 prot., datë 8.3.2019
Operatori i afrohet pra afateve të privatizimit me një raport negativ që nuk dihet sesi do të reflektohet. Nëse ky privatizim nuk shtyhet në kohë./respublica.al
