Nga Klodian Tomorri
Ne vitet 2006-2007 qeveria e Sali Berishes ndryshoi rrenjesisht sistemin tatimor duke i vendosur te gjitha te ardhurat ne taksim proporcional. Taksimi i te ardhurave nga pagat ndryshoi nga progresiv me tre shkalle ne norme unike 10 per qind, ndersa tatim fitimi dhe taksa e dividentit brenda dy vitesh u ulen nga 23 per qind qe ishin ne 10 per qind. Taksat e puntoreve u rriten, tatimet e korporatave u ulen.
Vodafone, AMC dhe te gjitha korporatat e medha te asaj kohe, pergjate viteve 2000-2006 kishin akumuluar qindra milione euro fitime te pashperndara. Menjehere sapo u ul taksa e dividentit aksioneret terhoqen fitimet e akumuluara nder vite, duke paguar jo 23 per qind, por 10 per qind. Keshtu ndodh gjithmone. Dividenti taksohet kur terhiqet dhe jo kur krijohet.
Ne ate kohe askush nuk e coi neper mend se Berisha ishte ulur ne tavoline dhe kishte bere pazar me boset e korporatave, qe sot ne publik thirren rendom me emrin oligarke. Kjo do ishte e tepert edhe per nje skenar filmi fantashkence: Doktori qe ulet ben pazar me oligarket, te ul 10 me jep 5.
Ulja e takses se dividentit merr automatikisht fuqi prapavepruese. Por partia demokratike tani thote te kunderten. Eksponente te larte te PD po akuzojne publikisht se ulja e tatimit mbi dividentin me fuqi prapavepruese eshte dhurate per oligarket. Ne kete situate lind pyetja, po taksa e sheshte 9 per qind ne programin e PD-se, e cila ul jo vetem dividentin por edhe tatim fitimin ne 9 per qind, produkt i kujt pazari eshte? Me kete llogjike i bie te jete po pazar oligarkesh, madje me i madh.
E verteta eshte se qe nga rritja e tatimit te dividentit ne vitin 2013 bizneset e medha nuk shperndajne me dividente. Ky eshte efekti i rritjes se taksave qe shpjegon kurba e Laferit. Por kjo eshte vetem njera ane e medaljes.
Ana tjeter eshte se problemi yne nuk eshte norma e takses se dividentit, por dicka tjeter. Mungesa e nje takse qe detyron kompanite ta shperndajne fitimin ose ta cojne per investime. Cuditerisht askush nuk e permend.
Ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes, kur kompanite mbajme fitime te pasjperndara pertej nje niveli te caktuar (250 mije dollare) atehere taksohen. E ashtuquajtura tax on accumulated earnings, eshte vene enkas per kete qellim, qe kompanite te mos abuzojne duke i lene fitimet pafundesisht aty te pashperndara per t’u shpetuar taksave. Ne na duhet nje takse si kjo si dhe na duhet te rishikojme hapsirat qe i lejojne bizneseve te mbajme pafundesisht dividente te pasjperndare ne llogarite e tyre. Kjo kerkon zgjidhje.
