Mania e karbohidrateve të ulëta vazhdon të jetë e fortë, sidomos në disa lloje dietash. Por, kur vendosim të heqim nga pjata të gjitha kategoritë e ushqyesve (gjithmonë zgjedhje e dëmshme) ne duhet të dimë se me çfarë kemi të bëjmë dhe për çfarë përdoren për shembull karbohidratet. Eliminimi i tyre “vetëm” për disa javë nuk justifikon kumarin, sepse pasojat mund të ndjehen edhe në afat të gjatë. Kjo shpjegohet nga Profesor Pietro A. Migliaccio, president i dietologjisë emeritus i Shoqërisë Italiane të Shkencave të Ushqimit (S.I.S.A.)
Ju humbni peshë, por ato janë të lëngëta
Kur zvogëloni marrjen e karbohidrateve, gjëja e parë që vëreni është shpejtësia pothuajse magjike e humbjes së peshës. Por, ne nuk po humbasim yndyrën, po humbim ujin. “Karbohidratet ruhen në trup në formë të glikogjenit, – shpjegon Pietro Migliaccio, president i dietologjisë emeritus i Shoqërisë Italiane të Shkencave të Ushqimit (S.I.S.A.), – çdo gram akumulon tre deri në katër herë peshën e tij në ujë. Pra, jo sapo heqim karbohidratet dhe fillojmë përdorimin e glikogjenit, çdo gram karbohidrate është 3 gramë ujë i humbur”.
Sikur të kemi grip
Karbohidratet janë burimi kryesor i energjisë për trurin. Kur një person i zvogëlon (ose eliminon) truri “mjegullohet”. “Yndyrnat digjen në zjarrin e karbohidrateve, – specifikon Migliaccio, – nëse nuk ka karbohidrate, metabolizmi i yndyrës bllokohet dhe ndalon në nivelin e trupave ketone, të cilat hyjnë në gjak dhe grumbullohen: ata janë toksike për organizmin dhe zvogëlojnë masën e dobët sepse djegin muskujt. Truri i përdor ato me vështirësi, por gjithsesi i përdor. Rezultati: frymë e keqe, lodhje, dobësi, marramendje, pagjumësi, nauze”. Në thelb, ndihemi sikur kemi gripin.
Bie performanca
“Karbohidratet janë energji menjëherë e disponueshme që djegin yndyrnat dhe proteinat. Shtigjet e tjera metabolike janë më të gjata dhe tendosin trupin, kështu që performanca jonë bie”, thotë Migliaccio. “Karbohidratet janë burimi kryesor i energjisë së trupit. Ata ndihmojnë dhe ‘shtyjnë’ të gjitha llojet e stërvitjes, si rezistencë dhe fuqi: në qoftë se hiqni karbohidratet, energjia juaj do të ulet”.
Ju do të jeni “të çmendur”
“Karbohidratet nxisin sintezën e serotoninës, neurotransmetuesin e qetësisë, e cila gjithashtu e kalon urinë. Ata janë të thjeshta ose komplekse, kur ato hiqen mirëqenia jonë mendore mund të përkeqësohet”, thotë Pietro Migliaccio.
“Varësia”
Karbohidratet e rafinuara janë të famshme për rritjen e nivelit të sheqerit në gjak. Një hulumtim i kohëve të fundit i publikuar në ‘American Journal of Nutrition Clinical’ sugjeron se këto ndryshime (zakonisht të papritura) gjithashtu aktivizojnë qendrat e varësisë së trurit dhe e bëjnë pothuajse menjëherë kthimin e dëshirës për të marrë ushqimet që kanë këtë “fuqi”. “Në vend që të hiqni dorë nga të gjitha karbohidratet, megjithatë, do të ishte e mjaftueshme të shikonit për ato integrale, – sugjeron profesor Migliaccio, – të cilat kanë një përthithje më të ngadalshme dhe për të parandaluar që nivelet e sheqerit në gjak të jenë subjekt i këtyre majave.
Rreziku i sëmundjeve të zemrës dhe diabetit
Sa u përket sëmundjeve të zemrës dhe diabetit zgjedhja e përjashtimit mund të bëjë një ndryshim: një studim në vitin 2014 i publikuar në ‘PLoS ONE’ gjeti se karbohidratet e rafinuara rrisin nivelet e një acidi yndyror që rrit rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe diabetit të tipit 2, megjithatë, sipas ‘American Heart Association’, drithërat përmirësojnë nivelet e kolesterolit në gjak dhe reduktojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës, goditjes, obezitetit dhe diabetit tip 2. Zgjedhja është e qartë dhe është e njëjtë: në vend që të hiqni karbohidratet, thjesht zgjidhni ato integrale.
Kapsllëk
Marrja e drithërave është e rëndësishme për të rritur sasinë e fibrave që supozohet. Sipas një studimi të fundit të botuar në ‘Nutrition Research’, 92 për qind e të rriturve amerikanë nuk hanë sa duhet. Fibra (e cila natyrisht gjendet edhe në fruta dhe perime) jo vetëm që ndihmon në stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe redukton rrezikun e obezitetit dhe sëmundjeve kronike, por ndihmon gjithashtu edhe tranzitin e zorrëve.
Rregulli i duhur
Pra, cili është rregulli i duhur për marrjen e karbohidrateve? “E thonë ‘LARN’, Nivelet e Referimit të Ushqyesve dhe Energjisë për popullsinë italiane. Në 2014 ata vendosën se karbohidratet duhet të bëjnë midis 45 dhe 60% të totalit të kalorive të ditës. Nëse mundemi, është më mirë të hamë ato integrale, por jo vetëm, sepse fibra në disa raste pengon thithjen e kripërave minerale”, përfundon Migliaccio.
