Mungesa e një Spitali Psikiatrik Ligjor ka detyruar shtetin shqiptar të burgosë padrejtësisht rreth 200 persona.
Janë akorduar plot 1.6 miliard lekë për ndërtimin e një institucioni të tillë në Durrës, por në fund rezultoi se ndërtimi nuk ishte i përshtatshëm.
Kohët e fundit ka pasur disa tentativa për të ngritur një institucion të tillë. Po ku? Në Tiranë, në Durrës, Krujë, Shkodër apo diku tjetër.
1.6 miliardë lekë për Durrësin në kosh
“Fiks Fare” e ka ndjekur këtë problem ndër vite, por institucionet fajësonin njëra tjetrën. Fillimisht, në vitin 2006, qeveria miratoi një plan për ndërtimin e Spitalit Psikiatrik Ligjor në qytetin e Durrësit. U akorduan plot 1.6 miliardë të vjetra për godinën e këtij spitali. Më pas, Spitali Psikiatrik Ligjor u inaugurua nga ish-ministri i Drejtësisë, Enkelejd Alibeaj, në vitin 2009.
Pas inaugurimit, institucioni do ti kalonte për administrim ministrisë së Shëndetësisë, e cila fillimisht i bëri një kërkesë ministrisë së Financave për personelin, doktorë, infiermierë etj. Por, u hasën burokraci dhe në spital nuk u dërgua asnjë person me masën mjekim i detyruar dhe shtrim në spitalin psikiatrik. Gazetarët e Fiks Fare shkuan në vitin 2009 në Durrës, por mësuan se ai ishte bosh, megjithëse ishte inauguruar disa muaj më parë nga ministri i asaj kohe, Enkelejd Alibeaj.
Por, çuditërisht, disa muaj më vonë, ministria e Shëndetësisë i dërgon një shkresë emisionit “Fiks Fare”, në të cilën shkruhet se Spitali Psikiatrik në Durrës nuk është marrë në dorëzim nga shëndetësia. Një nga arsyet ishte se dyert ishin të blinduara, nuk kishte mjetë të tjera dhe kostoja ishte shumë e lartë. Sërish, personat me masë shtrim në spitalin psikiatrik u lanë rrugëve, ose ata më fatkeqët u mbyllën në burg.
Më pas, ish-ministri i Shëndetësisë, Petrit Vasili, mori vendim që këta persona të transferohen në Burgun e Zaharisë në Krujë. Sërish u dhanë miliona leke për rikonstruksione të godinës egzistuese, e cila më parë kishte qenë një spital. Godina ishte shumë larg zonave të banuara dhe u pa e arsyeshme që të përdorej. Në vitin 2011 shkuan personat e parë.
BE-ja, miliona euro për Shish-Tufinën
Në vitin 2014, qeveria shqiptare i kaloi për administrim një truall prej 12.600 mijë metra katrorësh ministrisë së Shëndetësisë. Trualli ishte në vendin e quajtur Shish – Tufinë, ku në VKM thuhet se do të ngrihet një Spital Psikiatrik Ligjor. “Këshilli i Ministrave vendosi ndryshimin e përgjegjësisë së administrimit, nga Ministria e Mbrojtjes te Ministria e Shëndetësisë, të sipërfaqes prej 12 600 m², me emërtimin ‘Ish-Regjimenti i Kimisë’, me vendndodhje në Shish – Tufinë, Tiranë, për ta përdorur për ndërtimin e një Spitali të Psikiatrisë Ligjore dhe të një qendre kurative për të sëmurët me probleme të kolonës vertebrale” thuhet në VKM-në e datës 176, të datës 26 mars 2014.
Pas vendimit të qeverisë, në vendin ku do të ndërtohej Spitali Psikiatrik Ligjor shkuan dy ministra të kabinetit “Rama”, Ilir Beqaj i Shëndetësisë dhe Mimi Kodheli e Mbrojtjes. Beqaj tha se më në fund do të ndërtohet një spital i tillë, që i mungon Shqipërisë. Ai tha se ndërtimi do të bëhet me fonde të Bashkimit Europian dhe nga buxheti i shtetit, ndërsa nuk përcaktoi sesa do të ishte vlera. Nnërkohë, ministrja Kodheli tha se institucioni që ajo drejton është gjithmonë i gatshëm që të “dhurojë” prona të ushtrisë për shtresat në nevojë, në këtë rast për personat që kryejnë krime, por janë të sëmurë mendorë.
“Fiks Fare” shkoi së fundmi në Shish -Tufinë për të parë nëse ka apo jo ndërtime. Reparti ishte në të njejtën gjendje që ishte në kohën kur u vizitua dy vite më parë nga Beqaj dhe Kodheli. Godinat e ushtrisë ishin të shkatërruara, kishte disa makina të vjetra, ndërsa territori ruhej nga disa ushtarakë.
330 milionë për projektimin e Spitalit Psikiatrik në Mëzez
Fiks Fare i dërgoi një kërkesë zyrtare Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve, se ku do të ndërtohet Spitali Psikiatrik Ligjor. Burgjet na kthyen përgjigje se “Për ofrimin e shërbimit shëndetësor për të dënuarit dhe të paraburgosurit, nga ana jonë ndiqen politika shëndetësore që janë në unison me atë të ministrisë së shëndetësisë”. Më tej thuhet se në institucionet janë edhe persona me probleme të shëndetit mendor, me vendim gjykate, të papaërgjegjshëm për veprën penale.
“Theksojmë se këta persona, simbas ligjit, nuk duhet të akomodohen në institucione penale” thuhet në përgjigjen e ministrisë së Shëndetësisë. Më pas, jepet edhe përgjigja se ku do të ndërtohet Spitali Psikiatrik.
“Përsa i përket ndërtimit të Spitalit Psikiatrik Ligjor, para dy vitesh u bë një studim për sheshe ndërtimi, të cilat nuk u miratuan. Në 2015, me vendim të Këshillit të Ministrave, ju bë transferimi për Drejtorinë e Përgjithshme të Burgjeve të një sheshi të ndodhur në Mëzes. Drejtoria e Burgjeve ka siguruar nga buxheti i shtetit fondet për hartimin e projektit të zbatimit. Në projekt buxhetin e vitit 2017 do të kërkohen fonde për ndërtimin e këtij spitali” përfundon përgjigjja.
Ndërkohë, në Buletinin e Agjencisë së Prokurimit Publik, të datës 10 tetor 2016, Drejtoria e Burgjeve ka hapur një prokurim për shërbim konsulence për “hartimin e projek-preventivit të zbatimit të objektit ‘Spitali Psikiatrik, Mëzez’”. Fondi për këtë shërbim është 333 milionë lekë të vjetra.
Fiks Fare pyeti në Drejtorinë e Përgjithshme të Burgjeve nëse ka apo jo fitues ky tender. Deri më tani nuk ka asnjë përgjigje nëse ka apo jo fitues ky prokurim.
Rikonstruksioni i Zaharisë kushton më shumë sesa të ndërtohet një i ri
Fiks Fare siguroi një dokument nga Drejtoria e Burgjeve, që është miratuar në muajin tetor 2016 nga drejtori Miklovan Kopani. “Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve ka në varësi dy institucione për personat me masë mjeksore ‘mjekim i detyruar’, IVSHB-ja pranë QSUT-së dhe burgun e Krujës, në Zahari. Spitali i Burgut është ndërtuar në vitet 1930 dhe kapaciteti është 99 persona.
Aktualisht, janë trajtuar 60 persona me vendim gjykate. Në Krujë janë të akomoduar 115 të ndaluar të sëmurë me mjekim të detyruar me vendim gjykate. Burgu i Zaharisë në Krujë është amortizuar si ndërtesa dhe jashtë standardit për trajtimin e të sëmurëve mendor, pasi në koncept dhe funksion është burg dhe jo spital. Aktualisht nuk plotson kërkesat minimale për këtë kategori të sëmurësh” thuhet në dokument.
Në përfundim thuhet se “ndërhyrjet që duhet të ekzekutohen që spitali dhe IEVP Krujë të bëhen funksional, do të kërkonin një kohë të barabartë, nëse jo më të madhe, me kohën e nevojshme për ndërtimin e një spitali të ri me kapacitet të njëjtë”.
