Nga Zef Preci
Për “rregullimin” alla-shqiptar të tregjeve, për tregun e sigurimeve dhe pandeshkueshmerinë që varfëron konsumatorin dhe shton fitimet marramendese të oligarkeve…
Prej disa vjetesh konsumatoret shqiptare perballen me zhvillime te papritura ne tregjet e vendit qe kane nje rezultante te vetme: rritjen dhe vetem rritjen e kostos se mallrave dhe te sherbimeve dhe per rrjedhoje edhe perkeqesimin e nivelit te jeteses se familjeve shqiptare. Per fat te keq, kjo ndodh edhe ne tregjet e rregulluara nga shteti sic eshte psh tregu i sigurimeve. Eshte interesante te shihet se ne kete treg vihet re se mungon konkurrenca, dmth askush nuk eshte ne gjendje te thote se cili eshte dallimi apo epersia e nje kompanie ndaj te tjerave, pervecse nje ndarje e tregut, fiksim i cmimit apo edhe situate bashkepunimi ndermjet tyre (collusion)- te gjitha keto veprimtari e te tjera si keto te te dyshuara si te paligjshme dmth te ndeshkueshme nga legjislacioni shqiptar ne fuqi.
Natyrisht per te provuar juridikisht situatat e mesiperme dhe per te garantuar konkurrencen dhe mirefunksiomin e tregjeve shteti shqiptar disponon nje ushtri te vertete te mirepaguar te “rregullatoreve” si Autoriteti i Mbikqyrjes Financiare, Autoriteti i Konkurrences, etj – keto agjenci (teorikisht) japin llogari te Kuvendi i Shqiperise. Per qellime propogandistike, pra [er te qnee “politically correct” rregullatoret ankohen ne masmedia here pas here se “nuk i degjon gjykata kur japin ndeshkime/gjoba per shkeljet ne tregje”, etj. Ironia therese e ketyre “denimeve” te dhena nga ana enteve rregullatore eshte se nje dite me pas (ende pa paguar asnje qindarke ne buxhetin e shtetit per gjoben e vene, nese kjo behet nga gjykata) kompanite e “ndeshkuara” rritin cmimet apo tarifat e sherbimeve qe ofrojne dhe keshtu ne fakt entet rregullatore, te ngritura me ligj dhe te paguara nga taksat, penalizojne “viktimen” e abuzimit ne treg – konsumatoret/qytetaret apo bizneset shqiptare.
A nuk ndodhi keshtu edhe me koston e vjedhjes se parave ne bankat tregtare dhe askush nuk foli as edhe nje fjale te vetme perse disa banka tregtare fill mbas kesaj rriten tarifat e disa sherbimeve dhe Kushtet e Punes se bankave tregtare ne te cilat pershkruhen keto tarifa nuk jane pjese e asnje kontrate te klienteve te bankave dhe ndryshojne nga keto te fundit sipas interesave te ketyre te fundit dhe vetem ne rritje? A kishte marrezi financiare me te madhe se sa pakesimi i kapitalit themeltar te Bankes se Shqiperise ne masen e shumes se (vete)deklaruar si te vjedhur prej 7 milione USD me vendim te Kuvendit te Shqiperise ne kushtet kur as eshte kerkuar ende zhdemtimi/rikthimi ne arken e shtetit te kesaj shume dhe as eshte gjetur gjurma qofte edhe e nje karte-monedhe te vetme te vjedhur dhe te proovuar ne gjykate se vjedhja ka ndodhur? Per me teper qe KLSH provoi me vone se shuma e vjedhur eshte tre here me e larte (21 milione USD) dhe se paralel me ate vjedhje ka ndodhur edhe vjedhja nepermjet grumbullimit prej qytetareve nga bankat tregtare te karte-monedhave te demtuara me 80% te vleres nominale dhe zevendesimit te tyre nga Banka e Shqiperise me 100% te kesaj vlere, e per rrjedhoje ne vetem 6 muaj shteti ka humbur 4 milione Euro. Heshtje e institucioneve rregullatore, heshtje e agjencive ligj-zbatuse, heshtje e Kuvendit te Shqiperise…
Tani te kthehemi te tregu i sigurimeve. ndoshta dikush duhet te analizoje situaten e IT ne ate institucion dhe shitjen e policave te sigurimit jashte sistemit, vperiem keto qe jane te denueshme edhe penalisht, kuptohet nese vepron sistemi i drejtesise ne reformim e siper. E ne kete situate tejet te pafavorshme dhe ndeshkuese per konsumatorin shqiptar qe vetem varferohet per te shtuar fitimet e oligarikeve qen johin vetme rritje, “shfaqet” edhe Kuvendi i Shqiperise, qe ne vend qe te jape pergjigje dhe te nderhyje me tere fuqine e ligjit per stabilzion e gjerndjes dhe per garantimin e konkurrnces ne treg, vazhdon te beje pyetje dhe te sqaroje publikun sipas parimit se “perse nuk ra shi dje..”, por pa permbushur rolin e vet monitorues dhe institucional qe garanton zbatimin e ligjshmerise ne rregullimin e tregjeve ne vend.
Ne keto kushte, ne kete treg dhe te tjera te ngjashme ku nxirren fitime te majme nga mundi dhe djersa e qytetareve shqiptar, ata – oligarket nuk duan t’ja dijne per krizen dhe efektet e saj, por vetem rritin fitimet… “Dhe yjet rrine e veshtrojne…”
